Aksonometrik proyeksiyalarda qirqimlarni tasvirlash

To'g’ri burchakli trimetriya. Bu proyeksiya standartlashtirilmagan bo'lsa ham uning koordinata o'qlarini 13-shakl, с dagidek tasvirlab, o'zgarish koeffitsiyentlarini x o'qi bo'yicha 0,89 o'rniga 0,90, z o'qi bo'yicha 0,95 o'rniga 100, у o'qi bo'yicha 0,56 o'rniga 0,60 qilib yaxlitlab chizish mumkin. Aylanalar izometriya va dimetriyadagi kabi almashtirib chizmasdan ellipslarda bajariladi. 13-shakl, a da trimetriya koordinata o'qlarini taxminiy chizish ko'rsatilgan. z ga perpendikulyar chiziqqa О dan chap tomonga 6 bo'lak, pastga bir bo'lak, o'ng tomonga 5 bo'lak, pastga 3 bo'lak qo'yiladi va A hamda В nuqtalar О bilan tutashtiriladi. Aylanalarning trimetriyalarini chizish uchun H, V, W larda o'zgarish koeffitsiyentlarini hisobga olgan holda kvadratlarning trimetriyalari chizib chiqiladi. Ularning diagonallari o'tkazilib, chiziladigan ellips markazlari topiladi va ulardan koordinata o'qlariga parallel chiziqlar chizilsa, to'rtburchak tomonlarida to'rttadan nuqta aniqlanadi. To'rtburchaklarning katta tomonlarida yarim aylanalar chizilib, ularda yarim kvadrat chiziladi. Bu yarim kvadratlarning diagonallari orqali aylanada qo'shimcha nuqtalar topiladi. Bu nuqtalar trimetriyadagi to'rtburchak diagonallariga olib qo'yiladi. Shunda aylananing trimetriyasi yasaladi.

13-shakl
Detalning trimetriyasini (14-shakl, b) uning berilgan proyeksiyalari (14- shakl, a) bo'yicha chizish uchun o'zgarish koeffitsiyentlarini x=09, z =1, у = 0,6 qilib olib, 14-shakl, с dagi kabi nisbat masshtabi yasab olinadi. Buning uchun z o'qi chizilib, О nuqtadan chap tomonga x=90, o'ng tomonga у=60 ni 100 ga nisbatan o'lchab qo'yiladi hamda A va В lardan radiusi 100 ga teng yoylar chizilib, z da С nuqtalar topiladi hamda A va В nuqtalar С bilan tutashtiriladi. Detalning balandlik o'lchamlari o'zgartirilmasdan z o'qqa o'lchab qo'yilsa, x o'qqa l masofa AC chiziqqa qo'yilib, uning OA dagi ortogonal proyeksiyasi l' у o'qqa t o'lcham oldin ВС ga qo'yilib, uning OB dagi t¹ proyeksiyasi olinadi. Shu tartibda detal qismlari o'lchamlari, ya'ni o'zgarish koeffitsiyentlari nisbat masshtabidan foydalanib aniqlanadi. О markazli aylana 14-shakl, b dagi kabi yasaladi.

14-shakl