Aksonometrik proyeksiyalar gost 2

2. Tekis shakllar aksonometriyasi. Ko'pgina geometrik shakl va texnikaviy detallarning sirtlari, shuningdek, ularning kesimi tekis shakllardan iborat. Tekis shakllar to‘g‘ri chiziq, aylanma hamda egri chiziqlar bilan quyidagicha yasash tavsiya etiladi (8-shakl). Avvalo aksonometrik o'qlari o‘tkaziladi, koordinatalari bo‘yicha ko‘p burchaklik markazi O₁ aniqlanadi va y orqali shaklning aksonometrik o'qlariga parallel yo'nalgan o'q chiziqlari o‘tkaziladi. So‘ngra ko‘pburchaklik ortogonal proyeksiyasining o‘lchamlari bo‘yicha har bitta uchining aksonometrik vaziyati aniqlanib, ular to‘g‘ri chiziqlar bilan tutashtiriladi.
3. Aylana aksonometriyasini yasash.
a) Aylana izometriyasini yasash. Har bir ellips chizmasi katta (AV) va kichik (SD) o'qlarga ega bo‘ladi. Ellipsning katta o‘qi har doim uning kichik o‘qiga va o'zining qarshisida yotgan koordinata o'qiga perpendikulyar o'tadi. Masalan, H, V va W tekisliklarda yotgan aylanalarning to‘g‘ri burchakli izometrik proyeksiyalarida ellips katta o‘qining yo‘nalishi x, y va z koordinata o‘qlariga perpendikulyar, ya‘ni CD┴AB┴OZ; CD┴AB┴OY; CD┴AB┴OX. To‘g‘ri burchakli izometrik proyeksiyalarda ellips o‘qlarining o‘lchamlari keltirilgan qisqartish koeffitsiyenti bilan aylana diametrining ko'paytmasidan aniqlanadi, ya‘ni AB=l,22d ; CD=0,7d.

Amalda ellipslar o‘rniga 4 markazli ovallar chiziladi. m' markazlardan R radius bilan ovalning katta yoylari, kichik yoylari o‘tkaziladi. Aniqlanadigan yoylar markazi, tutashish nuqtalari, chiziladigan yoy radiuslari har bir oval uchun alohida tasvirda ko'rsatilgan.
9-shaklda shaming aksonometrik tasviri va qirqimlari tasvirlangan. Belgilangan markazdan diametri 1,22D ga teng aylana chiziladi, shuning o'zi
olingan, ularning katta o'qlari у' va z' rilarga perpendikulyar. Ovallarning kesilish nuitalari m' va n' nuqtalari sharning chegaralarini aniqlaydi.