271
bo‘lg‘andan so‘ng qiyin ekan. Shu oqpadarning qo‘l ostida
ishlagandan devonni tashlab ketkan behroq.
–
Sabr qiling, domla, sabr: «Innalloha ma’assobirin
1
».
– Albatta... Va lekin Sultonalidek bema’niga bosh ekkan -
dan, har ro‘z
2
o‘n tayoq yegan yaхshi.
Хuftanni o‘qug‘andan so‘ng tahorat yangilab yurg‘uchi
mulla Abdurahmon hujra eshigida ko‘rindi. Kichkina ho-
voncha boshidag‘i oq tepchima to‘ppi va qora uzun soqoli
uni hindilarning savdogari qiyofatig‘a qo‘yg‘an edi. Mulla
Abdurahmon ichkari kirib, qoziqdag‘i sallani oq to‘ppi usti-
dan kiydi.
– Men janoblarning so‘zlari bilan uyga ovqat buyur-
madim-a?
–
Lozim emas, biz uydan ovqatlanib kelganmiz.
Mulla Abdurahmon tancha yonig‘a kelib o‘lturdi va yer
ostidan Shahodat muftiga qarab iljaydi.
– Shunday qilib, mirzo Anvarni qiz bilan qochurding‘iz?
– Qochirish bo‘lsa, qochirdiq va lekin qordan qutulib
yomg‘urg‘a tutildiq, mulla Abdurahmon.
– Men eshitdim.
– Kulli yavmin batar
3
– bunisi undan qabihroq bo‘ldi...
Besh kundan beri yuraklar zardobka to‘ldi, mulla Abdurah-
mon, – dedi mufti.
– Kecha biznikiga yo‘qlab borg‘an ekansiz. Siz ketib-
siz, men kelibman-da; ko‘p afsus qildim. Bu kun mulla
Kalonshohni olib, siz bilan suhbatlashib qaytayliq, degan
niyatda...
– Qulliq, taqsir, qulliq, – deb mulla Abdurahmon qi-
mirlab o‘lturdi. – Men Anvar bilan Sultonali mojarosini
faqat kecha mirzo Boisdan eshitdim. Bu to‘g‘rini aniqroq
bilish uchun janobingizning хizmatingizga borg‘anim edi...
Хo‘sh, havodis nima?
1
Оllоh sabr qilg‘uchilar bilan birgadir (oyat,
mual.).
2
Har ro‘z – har kuni.
3
Kulli yavmin batar – kundan kun battar.
272
– Havodismi? Qani so‘zlang-chi, mulla Kalonshoh.
Kalonshoh so‘zlay bering, degandek Shahodat mufti-
ning o‘ziga ishorat qildi. Shahodat mufti ko‘zini yuminqi-
rab, havodisdan
1
sahifa ochdi:
– Havodis shulki, Anvar borasig‘a sizning olg‘an
nishoni n giz jiddan to‘g‘ri tushib, biz kutkandan ham
ziyod roq samaraga erishkan, ya’ni mag‘rur go‘dagimiz
qizni olib qochqan...
Mulla Abdurahmon hakimona iljaydi, Shahodat mufti
davom etdi:
– Chamasi, nisfi shab-yarim kecha asnosi, do‘stim,
deb yonid a qiz, Sultonalining uyiga kelgan. Sultonali tong
otquncha ikki go‘dakning qo‘ynini puch yong‘oqqa to‘la-
tib chiqqan, erta bilan ular uyquda yotqanda, Sulton ali
o‘rdag‘a yugurib kelgan; voqi’ani tunqotar
2
хong‘a yo‘liqib,
хonning buyrug‘i bilan yonlarig‘a yasovullar olib kelsa-
lar, oshiq-ma’shuq yo‘q, ular joyida Sultonaliga atalg‘an
bir sabnoma
3
bor... Chamasi, Sultonali ablahlik qilib, An-
varni bad oldirib qo‘yg‘an va tong vaqti, ular uyquda ekan
choqda g‘oyib bo‘lib, yana shubhani ortdirg‘an bo‘lsa ke-
rak. Sultonali Anvar bilan qizni tutib beralmasa ham, ba-
harhol хong‘a yaхshi ko‘rinib, Anvarning o‘rnini olishqa
muvaff aq bo‘ldi. Barcha havodis mana shundan iborat.
Abdurahmon hikoyani eshitkandan keyin, bir necha
vaqt so‘zsiz o‘lturdi. Tanchadagi olovni tuzatar ekan, yer
ostidan muftilarga qarab iljaydi.
– Mirzo Boisdan ham shu maolni
4
eshitkan edim, – dedi
ni hoyat. – Janoblarning fi krlari balki to‘g‘ridir, ammo men
bu maol dan biroz shubha qilaman...
– Ya’ni, masalan?
Abdurahmon qo‘lini o‘ynab, yana biroz sukutda o‘l-
turdi, so‘ngra labi ohista-ohista ochilib yumila boshladi:
1
Do'stlaringiz bilan baham: