Aksiyadorlik jamiyati

Aksiyadorlar jamiyatining ochiq va yopiq jamiyat shaklidagi ko‘rinishlari bor:

• Yopiq aksiyadorlik jamiyati — aksiya egalari maʼlum guruh, masalan, taʼsischilarning o‘zi bilan cheklanadi. Aksiyalar faqat ularning o‘rtasida tarqatiladi.

• Ochiq aksiyadorlik jamiyati — jamiyat aksiyalari erkin sotiladi va sotib olinadi, aksiyadorlar soni cheklanmagan, xohlagan va aksiya olishga puli bor yuridik yoki jismoniy shaxs, shu jumladan, ajnabiy shaxslar uning aʼzosi bo‘la oladi.

Аktsiyalar ikki xilda – oddiy va imtiyozli boʼlishi mumkin.

Oddiy aktsiya boʼyicha siz dividendlarni kompaniya foydasidan olishingiz mumkin, dividend miqdori foydaga bogʼliq boʼladi.Imtiyozli aktsiya boʼyicha esa siz dividendlarni koʼrilgan foyda miqdoridan qatʼiy nazar, kafolatlangan miqdorda olishingiz mumkin.

Aksiya kursi – aksiyaning bozor narxi. Aksiya kursi aksiya keltiradigan dividend miqdoriga to‘g‘ri mutanosib va bank fo-izi darajasiga teskari mutanosiblikda o‘zgaradi. Aksiya kursi aksiya nominalidan (aksiyada ko‘rsatilgan summadan) yuqori yoki past bo‘lib, bu talab va taklifga bog‘liq. Aksiya kursi ni emitent emas, bozor belgilaydi. Aksiya kursi tez o‘zgarib turadi. U quyidagicha belgilanadi: dividend, Vr – bank foizi. Aksiya narxining birjada belgilanishi birja kotirovkasi deyiladi.

2.YaIM - Bu mamlakat ichida yaratilgan, lekin mamlakatning ham, boshqa davlatlarning ham ishlab chiqarish omillaridan foydalangan holda yakuniy mahsulot (tovarlar, xizmatlar) ning bozor narxlaridagi umumiy qiymati. Bu tovar va xizmatlardan bozor narxlari bo'yicha yakuniy foydalanish yig'indisiga va import tovarlari narxini olib tashlagan birlamchi daromadga tengdir. YaIM bu mahsulotdir oddiy xaridorlar tomonidan sotib olinadi. YaIM faqat mahsulotdir moddiy ishlab chiqarish va xizmatlar!