Aksiyadorlik jamiyati toshkent temir yo‘l muhandislari instituti «Temir yo’l transportida axborot tizimlari» kafedrasi “Raqamli texnika va mikroprotsessorlar”

Qo’shimcha adabiyotlar

1.Алиев М.М. Цифровая вычислительная техника и микропроцессоры

Учебное пособие. Т.: ALOKACHI. – 2010. – 87 стр.

2. Aliуev M.M.,Tulyaganova Z.X. Raqamli hisoblash texnikasi va mikroprotsessorlar. T. 2006

3. Белоусов А.И., Емельянов В.А., Турцевич А.С. Основы схемотехники микроэлектронных устройств. – М.: Техносфера, 2012.

4.www.Intel.cov

5.www.IBM.com

6.http// tashiit.uz.uch2.uz

15 - MA’RUZA

Raqam-analogli va analog-raqamli o’zgartirgichlar

REJA

15.1.Asodiy tushuchalar

15.2.Raqam – analogli o’zgartirgichlar.

Tayanch suz va iboralar: raqamli kattaliklar, o‘zgarish oralig‘I, statik xatoliklar, kvantlash, normallashtirilgan kirish signali, uzatish koeffisientining xatosi, nochiziqlilik xatosi, apertura vaqti, oniy qiymati, rezistiv matrisa.

15.1. Raqam - analogli o’zgartirgichlar (RAA’). Asosiy tushuchalar

Avtomatik boshqaruv tizimlari ilmiy izlanishlar, murakkab eksperementlar, qurilmalarni yaratishni talab qiladi. Hisobga olinishi va regstratsya qilinuvchi analogli tizimlar soni cheksiz bo‘lishi mumkin. Bunday hajmdagi axborotlarga ishlov berish faqat kompyuterlar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Hisoblash mashinalari esa raqamli signallar bilan ishlaydi. Analogli signallarni raqamliga almashtirish analogli almashtirgichlar ARA deb ataluvchi raqamli electron qurulmalar vositasida amalga oshiriladi.

Analogli qurilmalarni va eksperemental qurilmalarni boshqarish esa analogli signallar vositasida amalga oshiriladi, biroq avtomatik boshqaruv tizimlari va elektron hisoblash mashinalari, raqamli signallarni ishlab chiqaradi. Bular ishlab chiqargan signallarni ijrochi qurulmalarga uzatish uchun RAA lardan foydalaniladi.

Qurulmani loyihalovchi muhandis analogli signallarni o‘lchashdagi

xatoliklarni yaxshi tushunishi va elementlariga ta’sirini aniq belgilashi lozim. Bu esa o‘lchash va boshqarish sifatini belgilaydi va ishda muvaffaqiyatga olib keladi.

Shunga gog‘liq holda RAA va ARA larni o‘rganish uning sifatini aniqlash, uning xususiyatlarini anglash fizikaviy tajribalarni o‘tkazishda va boshqaruv tizimlarini loyihalashda muhim ahamiyat kasb etadi.