Akonitin. Akonitin alkaloidi. Toksikologik ahamiyati,ajratib olinish, sifat va miqdoriy tahlili

Akonitin(Aconitine)

• 
  Kimyoviy formulasi: C34H47O11
  
• 
  Lotincha nomi: Aconitine
  
• 
  Xalqaro nomi: Akonitin
  
• 
  Tabiati: Asos
  
• 
  Xossalari: qattiq, rangsiz, 202-203 C da qaynaydi
  
• 
  CAS kodi: 302-27-2
  
• 
  Eruvchanigi:suvda oz eriydi(1:4500);
  

dietil efir(1:70);
etil spirtda (1:40);
xloroformda(1:3) oson eriydi.
Tibbiyotda ishlatilishi

• 
  Akonitin ba’zi mamlakatlarda malham tarkibida og’riq qoldiruvchi vosita sifatida
  
• 
  Nevralgiya turlarida
  
• 
  Artrit
  
• 
  Osteoxondroz va boshqa kasalliklarda qo’llaniladi.
  

Toksikologik ahamiyati.

• 
  Odatda akonitin bilan zaharlanish dozani ortiqcha qo’llanilishi va akonit o’simlik qismlari sababli yuzaga kelishi mumkin.Akonit o’simligining gullari, urug’lari, ildizlari bilan zaharlanish holatlari aniqlangan.
  
• 
  Dastlab nervlarni qo’zg’atadi,keyin esa falaj qiladi.
  
• 
  Yurak va nafas sistemaga ta’sir etadi.
  
• 
  Bosh va orqa miyani falajlaydi.
  

Kimyoviy tahlil.
1.Alkaloidlarni guruhli cho’ktirish uchun reagentlar bilan reaksiyalar.
2.Kaliy permanganat bilan reaksiyasi.Tekshiriluvchi moddaning xloroformdgi eritmasidan bir necha tomchi buyum oynachasiga tomiziladi va quruq bo’lguncha bug’latiladi.Quruq qolddiqqa 1-2 tomchi sulfat kislotaning 1% eritmasidan,so’ngra kaliy permangantning 1%yangi tayyorlangan eritmasidan qo’shganimizda akonitin bo’lsa 10-20 daqiqadan so’ng qizil-binafsha kristallar hosil bo’ladi.
3.Kobalt tiosianat bilan reaksiyasi.Ajratuvchi voronkaga tekshirilayotgan moddaning eritmasidan qo’shiladi,3-5 tomchi 20% natriy gidroksid eritmasi va 10 ml xloroform qo’shiladi.10 daqiqa davomida chayqatiladi. Keyin xlorofrm qavati suvli fazadan ajratiladi,unga 0.2 gr tartrat kislota, 1ml kobalt tiosianat eritmasi qo’shiladi va chayqatiladi.Akonitin bor bo’lsa xloroform qatlam ko’k rangga bo’yaladi.