Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
birlashtirish g‘oyasini oldinga surgan hamda bu yo‘lda qat’iy siyosat yuritayotgan 
Abdullaxon II ni faol qo‘llab-quvvatlagan. U shayboniy sultonlarni bir necha marta 
o‘zaro yarashtirgan va sulh tuzishga erishgan (1554, 1558, 1569 va b.). Abdullaxon 
II hokimiyat tepasiga kelgach (1557), Karmanada shayx uchun muhtasham 
xonaqoh qurdirgan (1558). Zamondoshlari tomonidan Qosim Shayxga “Hazrati 
Eshon”, “Qutb ul-avliyo”, “Shayxi Azizon” kabi unvonlar berilgan. 
Xonaqoh so‘nggi o‘rta asrlarning boshlarida, 1558-
yil bunyod etilgan. 
Me’moriy obidani bunyod etilishida har xil 
o‘lchamdagi xom va pishgan g‘isht (“Abdullaxon 
g‘ishti”), loy, yog‘och, maxsus “qir” qotishmasidan va 
shunga o‘xshash mahsulotlardan foydalanilgan. 
Qoshimshayx xonaqohi gumbazli bo‘lib, uning 
balandligi 14 metrni tashkil etadi. Qosim Shayxning 
sag‘anasi xonaqohining sharqiy tomonida joylashgan. 
Sag‘ana atrofi 5-6 metr bo‘lib, pishiq g‘isht bilan terib 
chiqilgan. Balandligi 1,5-2 metr. U marmar toshlar va “Abdullaxon g‘ishti” deb 
ataluvchi g‘ishtlar bilan terib chiqilib, ayrim joylari Qur’oni Karim oyatlari 
yozilgan marmar toshlar bilan qoplangan. Hozir ham bu toshlarning ba’zilari 
saqlanib qolgan. 1910-yilda inshoot atrofi devor bilan o‘ralib hazira tarzida 
qo‘shimcha binolar (ziyoratxona, masjid, ayvon va boshqa xonalar ) qurilgan.
Xonaqoh Sharq me’morchilik an’analarini o‘zida mujassamlashtirgan, 
“Chor” uslubida bunyod etilgan. 
Me’moriy obidaning o‘ziga xos tomoni shundaki, inshoot gumbazi, uning 
qafasasining ulug‘vorligi va o‘ziga xos balandligi bilan ajralib turadi.
Inshoot 1975-yilda qayta ta’mirlangan va ayni paytda yodgorlik ichida 
muzey tashkil etilgan. 
Mustaqillik sharofati bilan mamlakatimizning barcha tarixiy obidalari 
qatoriga Qosim shayx yodgorlik majmuasi O‘zbekiston tarixiy yodgorliklarini 
asrash tashkiloti muhofazasiga olingan. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning 1999-yil 27-mayda 
“Navoiy viloyati tarkibida Karmana tumanini tashkil etish to‘g‘risida”gi 
Farmonida Karmananing bir qancha yodgorliklari qatori Qosim Shayx 
me’morchilik majmuasini ham qayta ta’mirlash dasturini ishlab chiqish va amalga 
oshirish ko‘rsatilgan. Navoiy viloyat va shahar hokimliklari tashabbusi bilan 
Karmana shahri fuqarolari ishtirokida Qosim shayx yodgorlik majmuasi qisman 
ta’mirlanib, bu joy ancha obodonlashtirildi. 
Inshoot YUNESKO tashkiloti tomonidan Butun jahon yodgorliklari 
ro‘yxatiga kiritilgan. 

---