Akbakultura fani boyicha

12-Maruza
Mavzu; Baliqlarning lichinka va chavaqlarin artemiya salina va dafniya bilan oziqlantirish.
Reja;
1. baliqlarni ko’ldan urchitichning asosi
2. Osetr baliqlarin adaptatsiyliq yaniy moslanish qobilyati.
3. Artemiya salinani Qaraqalpag’iston populyatsiyasida urchitish

Baliqlarning mayda chavaqlari ( lichinkasidan boshlab o’zining rivojlanish davrida har xil tirikchilik vaqtida ovqat eng axamiyatli factor bo’lib hisoblanadi, agar bu holat bo’lmaganda bu baliqlarning yoz ovlodlari o’ladi) Bu to’g’risida. G.V.Nikolskiy (1965) o’zinin’ «Teoriya dinamika stado rıb » degan katta mexnatida har bir organism rivojlanish bosqichida o’tgan etablar bilan zich bo’g’liqlikda o’tadi. Bu holatlarda har etopda o’ziga xos bo’lgan holatlar rivojlanadi,bu etablar o’tgan etablar bilan zich bog’lanishda o’tadi. Har bir tirikchilik prosesin paydo etish prosesida tirikchilik qiladi. Bu holatlar har etopni o’ziga xos holatlar baliqlar chavaqlarning rivojlanish etabidagi holatlar vujudga keladi.. Baliqlarni qoldan urchitichning ULARNING ASOSI BO’LIB HISOBLANADI

Osetr baliqlarning kech adaptatsiy yaniy moslashish qobilyatiga suyakli baliqlarga qaraganda bosim kelishi , bu baholi baliqlarning avlodin ko’paytirish hozirgi antropik faktordın’ haddan tashqari tasiri etish holati suniy turda ko’paytirishga mumkinchilik beradi. Ayrim ilimpozlarning osetr balıqları suyakli baliqlarga qaraganda kam –kamdan xolatga moslasha olmay borayotgan premitiv belgilariga ega baliqlar degan fikirni N.A.Derjavin, N.L.Gervilskiy, G.V.Nikolskiydin’ h k aytib o’tgan .
Bu masalada yaniy osetr balıqlardın’ ko’rın zovod usulida kopaytirish bo’yicha ilimpozlar tarafidan biotexnikasi ishlab chiqildi, va bu masala hozirgacha kamchiliklari to’ldirib borilmoqda Rossiya h’a’m Azarbayjon respublikasi tarkibida basseyinlerinde (Volg’a, Kura) osetr balıqlarının’ ko’rının’ zavod usulida etishtirish bo’yicha 10 dan ziyod zavodlar ishlab turubdi. Kaspiy dengizi yiliga bir necha yuzlagan mln osetr baliqlarin (belug’a, ship, osetr, sevryug’a, qospaq bestra) u erkin chavaqlarni Kaspiy dengiziga yuboriladi. Kaspiy basseyini dunyodagi ovlanadigan osetr baliqlarning 95% koprog’in beradi, yaniy bu basseyinda 280 mın’ sentenerga yaqin osetr baliqlari ovlanib uning 8-10 ming sentneri Amerikada ovlanadi. Kaspiy dengizining belgili bo’laginda Iron mamlakati osyotr baliqlarin ovlanishga bog’liq, bu mamlakatga Seyfdrud daryosida osetr baliqlarin urchitish zavodi ishga tushgan, unda Kaspiy dengizi belgili miqdorda osetr baliqlarning etishtirishiga katta hissa qo’shadi.
Osetr baliqlarini biologiyaliq tarafdan katta ro’lga ega bo’lishi uning yosh vaqtlaridagi polifach bo’lib ovqatlanishi. U baliqlar aralash ko’pchilik organizmlar bilan ovqatlanish bolarning kelajagi katta yoki har- xil yashash xolatiga moslashganligi N.L.Gerbilskiy (1962-1965) o’zining hayot ijodida aytib o’tgan.
Zavod usulida osetr baliqlarin ko’rın etishtirishda suniy hivuzlari yaniy qo’ldan zavod urchitishda borliq baliq urchitich prosesin suniy xolatda o’tkazildi, ota va ona bosh baliqlari qo’ldan moslashgan sadoklarda uvildiriqlarni qo’ldan urug’landirish sirli idishlarda uvildiriqlarni maxsus baliq urchitadigan apparatlarda (yushenko) lichinkalari do’ngalak baseyinlarida aktiv ovqatga o’tganda maxsus hovuzlarda a do’ngalak baseyinlarda o’tkaziladi. Shunday qilib borliq baliq urchitish proseslari suniy xolatda o’tkaziladi. Bu suniy holatlar o’zining tuzilishi bo’yicha tabiiy xolatga to’g’ri kelabermaydi. Bu xolatlarga osetr baliqlarining borligi borishin biz osetr baliqlaridan yaxshi lichinka va yosh baliq ovlashning unumdorlik miqdori oshirildi. Shunday qilib shiftning va sevrg’ning tashqi oziqlanishga o’tish davrida ularning o’sishin va rivojlanishin taminlash. Nokis baliq urchitish zavodi yuritildi. Bu erda osetr baliqlarining lichinkalari dafniy va artemiyalar bilan ovqatlantirildi bundan boshqa aralash ovqarlar bilan yaniy dafniya, kalevrotka, oligoxet h’a’m xironomidanın’ lichinkalari bilan ovqatlandi. Uning uchun oligoxet va xironomida maxsus sexlarda urchitildi,ol dafniya va artemiya yo’qorida aytilgan beton basseyinlarda urchitildi.
Prof. N.İ.Kojin (1950), prof. G.E.Karzinkin (1953) h’a’m O.L.Gordienko (1958) o’zlarining osetr baliqlari bolalarin ( lichinkaliq chavaq yoshdagi) (kolibinirovannıy korm) ovqatlari bilan ovqatlandirilgan tajribalari swyana otirib har turli organizmlarni biriktirib yaniy emlashtirilgan ovqatlar bilan ovqatlandirishni atayin usunis qilib baliq urchitich prosesiga kiritildi. Bu emlashtirilgan ovqatlikga oligoxet va dafniy kiritilgan. Bu usunis yo’qorida ko’rsatilgan olimlarning ismlari ko’rsatilib Bul ja’mlestirgen auqatlıqqa oligoxet h’a’m dafniya kirgen. Bul usınıs jokarıda ko’r 1- jadvalda ko’rsatilgan.
1- jadival

5 kunlik	Tirig obqatning quramining qatnasi
	Kojin boyisha		Karzinkin boyisha		Gordiyenko boyisha
	dafniya	oligoxet	dafniya	oligoxet	dafniya	oligoxet
1	97	3	90	10	41	59
2	91	9	80	20	80	20

Bunday ovqat berish lichinkalarning aktif ovqatlanishi foydali , ikkinchi tarafdan maydalangan oligoxet (bolg’anlıqtan) baseyinidagi suvning oqimi bilan basseyinnig o’rtasiga yig’ilib filtirdan o’tib ketadi. Tirik dafniy basseyinda harakatda bo’lib bu holatga tusha vermaydi va baliq lichinkalarining ovqatlanishiga qulayli bo’ladi. Bu usulga o’z fikrimizni aytib o’tamiz.
Sebryoga va shiptin’ lichinkalari erta boshdan yosh vaqtlarida poligofach bolıw adaptatsiyasına ega bo’lganlikdan ularning ovqatlik narsalariga tirik organizmlarni qo’shib berish eng kerakli ishlardan biri. Shuning uchun baliqlarni urchitich xo’jaliklarning oldida tabiiy ovqat organizmlarining assortimenti keng turda qo’lash hamma vaqt fazifa bo’lib qo’yiladi.
Bu usulda talabga muofiq o’tish bilan to’liqtiriladi. Tirik ovqat organizmlarning to’liq yaramliligi bilish uchun uning ximiyaliq tarkibin oldini olish kuzatish ishlari olib borilishi kerakbo’ladi, organizmlarning belok,uglevod,zo’l elementlari miqdori.
Bu ishlarni ko’plagan olimlarning ishlarida ko’rish mumkin (Karzinkin, 1951), 1953: Petrenko, 1951: Malikova, 1953,1956,1957,1958).
Sebryoga,ship,osyotr baliqlarining lichinkalari ovqatlandirgan dafniy ximiyalik tarkibin kuzatish bilan bir qatorshu baliqlarni lichinkalarining ximiyaliq tarkibi belok yog’ uglevodlarni kuzatadi.
Dafniy va artemiya bilan ovqatlantirilagan sebryoga va shipnin chavaqlarning bioximiyaliq tarkibi 2- jadivalda ko’rilgan. Bu jadvalda ko’rsatilgan sevryug’a va shiptin’ chavaqlarni emlashtirilgan ovqat organizmlari bilan ovqatlantirilganda eng yaxshi bioximiyaliq tarkibi asosanartemiya bilan ovqatlanganda bo’ladi.
Shipnin baliqlarin ovqatlandirish lichinkaning aktif yaniy sirtqi ( ekzogen)ovqatga o’tgan kundan boshlab tiri organizm bilanovqatlandirilib, kungi, ertalab,tushki, kechqurun 3 marotaba berilgan harbiy berilagan ovqat 1m³ suwg’a 15g miqdorida berilagan. U kontroldagi chavaqlar o’sish bo’yicha ovqatlandirilgan tajribadagilardan past bo’lgan. Bu hajm tarafidan kntrolchavaqlarga qaraganda o’sish 3-chi kunda ma’lum bo’lgan. Shuning uchun baliqlarning chavaqlari artemiya bilan ovqatlanish davom qilgan, yaxshi o’sish kuzatilgan. Agarda baseyindagi chavaqlarning og’irligi birinchi kuni 33 mg bo’lsa, u arteriya bilan ovqatlandirilgan bo’lsa 3-kundan keyin 55 mg ortiq o’sish bo’lib bu ko’rsatkich 7-chi kuni 53 mg 14-chi kuni 270- mg bo’lgan. Bu varyantlarni solishtirganda uzoqlikga o’sish bo’yicha artemiya bilan ovqatlandirilgan kontrolga qaraganda ko’proq bo’lgan biroq og’irligi avalgidan kamroq bo’lgan. Birinchi baseyindagilarning og’irligi o’rtacha 22- mm bo’lsa bu ko’rsatkich 7- chi kuni 1,7 mm, 14 kuni 12,4mm Ge (tajribadagiga qaraganda) ortiq o’sgan..Shiptin’ shabag’ının’ dafniya artemiya salina bilan aralashtirilib va ayrim ovqatlandirilgandagi bioximiyaliq solishtirmali 2- jadvalda ko’rsatilgan
2- jadval

Obqat	Baliqning lishinkasining soni	Shabaqning urtasha soni massasi	Tanasidagi izgar narsa %
			igal	igal proteyin	moy	Zol
Dafniya 100%	1000	3250	88,0	7,1	1,2	2,6
Artemiya 100%	1000	8700	86,5	7,5	2,0	1,9
Dafniya 50% Artemiya 50%	100	6000	86,6	7,3	1,7	2,4

Kontroldagi chavaqlar mofologiyasi tarafdan morfologiyaliq tarafidan o’zgacha bo’lib tanasining uza bo’yiga o’tkir morfologiyalıq qabırshaq qusag’an tırnaqshalarıda payda bolıwında artta qalıwshılıq bolg’an. Artermiya bilan kunduz ovqatlanganda uni berish rasioni chavaqning og’irligi teng keltirilib berilagan og’irlikning o’sishiga bog’lik bu ratsion ko;paytirilib brogan. Yaniy chavaqning o’rtacha og’irligi 10 mg bo’lsa unga 150 g artemiya bergan. Ushbu baliqning chavaqlari 2- chi jadvaldagiday biroq 3- jadvalda ayrim- ayrim artemiyanı, dafniyanı aralastırıp, onın’ massag’a va uning yashab qolish prosesi ko’rsatilgan. Bunday yashab qolish aralashtirib ovqat bergandagiday va asosan dafniy bilan ovqatlandirilganday arteriya bilan ovqatlandirilgan basseyinda massasi va yashab qolishi prosenti yo’qori bo’lganin ko’ramiz.

Eksperimental baliq urchitish zavodida shiptining chavag.in har xil turli varyantda o’sirishning natijasi.
3- jadval

Tajriba varyanti	Sipning zichligi dona	Massasi mg	Yashab qolgani %
1 dafniya 100%;	1000	3250	92,0
2 artemiya 100%	1000	8700	98,0
3 dafniya 50% artemiya 50%	1000	6000	94,5

Aniqroq aytganda shiptin’ chavaqlari basseyinlarda ikki marta qaytalanib tajriba o’tkazilgan hollarda ular 20 kun davomida 1m³ suwda 1000 dona zichlikda eng yaxshi masaning o’sishi asosan artemiyabilan ovqatlandirilganda 8700 mg bolib uning ko’rsatkichi 98% tashkil qiladi. Baliq orchitish zavodida 20- kun davomida shipting chavaq’in kunma-kun o’sishi yoz mavsumi 4-jadval

urchi-tilgan kunlar	artemiya			dafniya				dafniya menen artemiya
	Massa mg	o’sishi mg	Uzunligi mm	Massa mg	o’sishi mg	uzin-ligi mm		Massa mg	o’sishi mg	uzinligi mm
1	50	-	22	50	-		22	50	-	22
2	70	20,0	25	60	10		23	65	15	24
3	105	35,0	28	75	16		25	85	20	25
4	160	55,0	31	102	26		28	115	30	30
5	230	70,0	38	134	32		31	160	45	33
6	340	110	39	194	60		33	230	70	35
7	520	180	42	274	80		35,1	330	100	37
8	770	250	50	376	102		38,6	500	170	40
9	1105	335	52	510	134		40,3	700	230	48
10	1485	380	57	663	153		43,5	930	300	48
11	1945	450	65	838	175		46,4	1230	370	50
12	2480	535	70	1034	196		49	1600	400	59
13	3070	590	75	1249	215		51,5	2000	450	64
14	3740	670	79	1480	231		55	2450	500	68
15	4480	740	85	1732	252		60	2950	550	73
16	5280	800	90	1997	265		62	3500	596	75
17	6135	855	95	2285	288		64	4096	620	82
18	6935	800	105	2602	317		66	4716	640	85
19	7815	880	110	2938	336		68	5356	694	90
20	8750	935	114	3300	362		70	6050	6000	93
Jami	55365	8700	1250	21844	3250		-	-
Jami	553,65	870		1092,2	162,5

Dafniy bilan artemiyani aralashtirilib ovqatlandirganda shiptin’ shabag’ı 6000 mg, al jasap qaıwı 94,5% jetken. Bular 20 kun kunma kun o;sishi 5- jadvalda ko’rsatilgan. Nokis ekisperimintal baliq urchitish zavodida ship bilan o’tkazilgan tajriba ishlariga o’xshagan ishlar. Bu tajriba ishlari 20- kun davomida o’tkaziladi. Bu ishlar yaxshi ko’rsatkichga yaniy 2200 mg salmaqqa xa’m 98,8% tirikchilik faqatkina artemiya salina bilab ovqatlandirganda gina erishiladi,yolg’iz dafniya bilan ovqatlandirganda qatorga muofiq 670 mg,97% qurag’an. Ushbu tajribada dafniya va artemiya aralashtirib ovqatlandirilganda variant tajriba bo’yicha ikkinchi o’rinda bo;lib massasi 1350 mg, yashash tirikchiligi 97,8% ga etgan. 5- jadval

Tajriba varyatlari	Yuborilgan soni dona	Massasi mg	Tirikchiligi %	Qondagi o’rtacha gemoglobin %
I - artemiya	1000	2200	98,8	23,0
I I- dafniya	1000	670	97,0	18,8
III- dafniya bilan artemiya oralashmasi	1000	1350	97,8	20,7

Sevryuganing yosh shavaqlarining 20 kunda o’sishi 6- jadvalda korsanilgan

6-jadval

urchi-tilgan kunlar	artemiya			dafniya				dafniya bilan artemiya
	Massamg	o’sishi mg	Uzunligi mm	Massa, mg	o’sishi mg	Uzunligi mm		Massa, mg		o’sishi mg mg	Uzunligi mm
1	40	-	32	40	-	32	40		-		32
2	45	5	34	42	2	32,5	43		3		33
3	66	21	36	52	10	33,5	58		15		35
4	78	12	39	57	5	34	66		8		36
5	110	32	41	67	10	35	82		16		38
6	150	40	43	82	15	36,5	104		22		40
7	200	50	45	96	14	37,7	131		27		42
8	230	30	48	108	12	38,5	148		17		43
9	290	60	51	135	27	39,6	183		35		45
10	440	150	54	189	54	40,1	243		60		47
11	590	150	57	242	53	41	318		75		49
12	740	150	60	295	53	42	408		90		51
13	940	200	63	359	64	43	508		100		53
14	1140	200	65	415	56	44	623		115		55
15	1390	250	68	471	56	45	750		127		56
16	1640	250	70	528	57	46	891		141		57
17	2840	200	72	583	55	47	1016		125		60
18	2940	200	75	636	55	48	1146		130		61
19	2140	100	78	691	55	49	1306		160		61
20	2240	100	80	710	59	50	1390		184		62

1976 29 may oyida Volgagrad osyotr zavodida Nokis ekisperimentali baliq urchitish zavodiga 20-litrlik poleitelinidishida zichligi 500000 dona urug’langan 6-osetra balig’idan uvildirif’I olib kelindi. Bu uvildiriqlar . «Yushenko» apparatida inkvotsiya xolida va bu davrda uvildiriqning tirik miqdori yaniy uvildiriqning 70-80% lichinkalar olinadi. Bu uvildiriqlar eki Ulonovskiydin’ do’ngelek basseyine 1m3 suwg’a 1000 danadan salındı tajriba o’tkaziladi. Tajribalar 16-kunga cho’ziladi va bu vaqtda basseyindagi suvning temperaturasi 19-22 S oralig’ida bo’ladi. Uning boshlang’ich vaqtlarida uvildiriqdan chiqgan lichinkalar kuninga 4- marta (8,12,16,20s) ovqatlanadi. Ular 5-kuni uvildiriqdan chiqib tashqi ovqatga o’tgandan keyin 3- marta ovqatlandirilgan (9,14,18) . ular bir baseyinda artemiya, ikkinchi baseyinda lichinkalar ( undan keyin yosh chavaqlar) dafniya bilan ovqatlandirilib ulardi massaga va uzoqlikga h k ko’rsatkichlar solishtiriladi. 7-kesteda harbiy kuni ertalab soat 8 da ularning o’sishi va yashab qolishi hisoga olinib boriladi. Bu solishtirilgan baseyindagi bestra shabqlarının’ o’sish tirikchilik miqdori artemiya bilan ovqatlandirilgan basseyinida yaxshi bo’ladi. Shuning bilan bir qatorda u chavaqlar yoki ovqat organizmlari aralashtirilib ovqatlandirishga kerakli ilojlarni hisoblab kunduz artemiy kechda dafniya bilan ovqatlandiriladi.

1- rasm osyotr baliqlarining uriqlangan ubildiriqni inkubatsiya qiladigan «Yushenko» apparati

2- rasm uvildiriqdan chiqgan osetr baliqlarning lichinkalari o’siretug’ın bio diuallı do’ngelek Ulonovskiy sxemasındag’ı basseyin.

eksperimintal baliq urchitish davrida bestran chavaqlarin yoz da ovqatlandirish tajribasi.
7-keste.

Bas seyin №	Lichinkaning zichligi 1m^3dana	Ovqatning turi	Ovqatlandirilgan payti	ta’jriybenin’ basında		1aqırında		o’siw tezligi mg
				Massa Mg	Uzını mm	Massa mg	Uzını mm
1	1000	Artemiya	16	98,5	25	2003	83	1045
2	1000	Dafniya	16	98,5	25	595	47	496

Shiptin’ h’a’m sevryuganın’ har biriga bir sutka ichida 10-kun davomida artemiyaga qaraganda dafniya 2-3 marta ko’p 8-jadvalda erilgan. Shuning bilan bir dafniyning ovqat koeffitsienti 6 ga artemiyaning ovqat koeffitsienti 2 ga teng sababi artemiyaning tanasining tarkibi belok dafniyaga qaraganda 7%, al may 2-3% ko’p bo’ladi. Aktif ovqatlanishga chavaqlarning o’tishi ularning h’a’retinin’ kundan –kunga o’sib kislorodni ko’proq talab qilishiga bog’liq bo’ladi. Bu holat tanasidagi aerotsiya qilish orgining kuchuning natijasida bo’ladi va gemoglobinning ko’pi dam olish sigmenti sifatida aerosiya organing kletkaga va to’qimaga kislorodni etkazib beradi.
Lichinkalarning ichki (endogen) ovqatlanishdan (sarıuwızdın’ esabınan) tashqi (endogen) ovqatlanishga o’tadi va ovqat hazm qilish sistemasining tarkibi o’zgarishi va uning xizmati bilan bog’liq bo’ladi.
10-kun davomida eksperimintal baliq urchitish zavodida ship,sevryug’a h’a’m bestranın’ lichimkasining ovqatlanishi
8-keste.

Auqatlardın’ kunleri	Auqatlardın’ % ti		Lichinkag’a sutkada berile-tug’ın tiri aukat		ship,sevryug’a h’a’m osetranın’ o’siw tezligi
	Dafniya	Artemiya	Artemiya	Dafniya
1	50	50	8	24	8
2	50	50	10	30	10
3	50	50	10	30	12
4	50	50	10	30	14
5	50	50	16	48	16
6	50	50	20	60	20
7	50	50	30	90	30
8	50	50	32	96	40
9	50	50	40	120	50
10	50	50	48	144	60

Bu juda sezgirlik davrida ovqatni tanlab berish , ularga qulayli tanlab beish , ularga qulay holat tug’dirish baliq utchitish mutaxasislarining eng javobgarligi ish rejimi bo’lib hisoblanadi. Su bir a’tra’ptan ikkinchi tashqi ovqatga o’tish, ularning chiqinga uchratuvchi xafli davri bo’lib hisoblanadi. Bu holatga nemg’uraylı qaralsa shabaklardın’ ko’p isirap bolıwına alıp keledi. Jaqsı qolay jag’day Ulanovskiy din’ sxemasındag’ı do’ngelek basseyinde jaratıladı. Bu basseyunnig maydoni 7m² qa teng bo’lgan erga yuboriladi ovqat organizm basseyini ichidagi suvda tekis tarqaladi.
Osetr baliqlarining narmol ovqatlanishida yuborilgan organizmlar katta kichikligiga normal ovqatlanishiga ta’sir qiladi. Ovqat organizmlarning katta –kichikligi va soni lichinkalarning ovqatlanishiga to’g’ri keladigan miqdorda bo’lish kerak.
Beriladigan ovqalligi azlıg’ı, lichinkalarning och bo’lishiga olib keladi va bu vaqt o’luvchilik ko’payadi. Lichinkalrning uvildiriqdan tashqariga chiqib ovqatlanishga o’tgandan keyin 3- kun davomida artemiyanın’ h’a’m dafniyanın’ endigina tug’ilgan bollari bilan ovqatlandirilsa tanasi lichinkalarni yutib yaxshi rivojlanadi. Basseyinda 4-5 kunlarida dafniyanın’ h’a’m artemiyanın’ kattalari bilan ovqatlana boshladi.
Sevryug’a h’a’m shiptin’ lichikalari boshqa osetr baliqlarifa o’xshash ularni ko’plab olish tashqi ovqatga o’tishi uzoqga cho’zilmaydi., olardın’ ko’plep o’liwi sırtqı auqatqa o’terdegi uzaqqa sozılmaytug’ın uaqıtta boladı. .
Borliq lichinkalar bir vaqtning ichida tashqi ovqatga o’ta vermaydi,bu vaqtda oldin aralashtirib ovqat berish rejimini tuzish kerak keyin ovqatlanishga o’tadi.
Yo’qorida aytib o’tgandek sevryug’a h’a’m shiptin’ bollari aktif ovqatlanishga o’tganda asosan artemiya bilan ovqatlanish yaxshi natija beradi, yaniy o’luvchilik kamayib, o’sish yaxshilanadi. Bu holda hamma payit artemiya bilan ovqatlandirib bo’lmaydi, shuning uchun artemiya menen dafniyanı aralashtirilib birinchi kundiz ikkimchi kechasi bergan talabga muoviq bo’ladi. Bunga birdan –bir sabab artemiyanı basseyindi tozalanib bo;lgandan keyin darhol yuborilsa sevryug’a h’a’m shiptin bollari kunduz kuni eb bo’lish kerak, bo’lmasa artemiya tuzli suvda yashaydigan organizm bo’lganlikdan chuchuk suvda uzoq payt yashay olmaydi. Kunduz yuborilgan artemiya ertalab eyilib bo’linadi. Bundan bosha dafniyanı artemiya bilan bir payitda berilgan chavaqlarni dafniyanı qoyıp tek artemiya bilan ovqatlanadi u tunga qarab dafniya menen sevryug’a, ship h’a’m bestranın’ mayda chavaqlari yaxshi ovqatlanadi. Ship lisinkaları, mayda yosh chavaqlarni juda tozo suvda boshqalarga qaraganda yaaxshi ko’radi. Shuning uchun ular o’stirilgan basseyinda ertalab va kechqurin kuniga 2- marta o’lgan lichinkalardan ovqat qoldiqlaridan va cho’kgan maydon tozalanadi. .