Akademik litseylarda kimyo

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA 

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

 

 

 

 

 

 

AKADEMIK LITSEYLARDA KIMYO 

FANIDAN O‘QUV DASTURI 

 

 

 

 

 

 

 

TOSHKENT-2018 

 

Ushbu dastur O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 

Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar tayyorlov yo‘nalishlari bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi 

kengashning  2018-  yil  18  -avgustdagi  №  4-son  majlis  bayoni  bilan  ma`qullangan  va 

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2018-yil 25- avgustdagi 744-son buyrug‘i bilan 

tasdiqlangan. 

 

 

 

 

 

 

Tuzuvchilar: 

1. 

Jurayeva Ra’no Urinovna 

TTA al.kimyo fani o’qituvchisi 

2. 

Shernazarov Iskandar Ergashevich 

TPTI al.kimyo fani o’qituvchisi 

UQTIRISH XATI 

O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta`limi  tizimi  o’quvchilarining  ilmiy  dunyoqarashi, 

mantiqiy  fikrlashi,  kasbiy  tayyorgarligi  va  shaxsiy  o’sishlarida  kimyo  fani  o’ziga  xos 

o’rin tutadi.  Dasturni  tuzishda umumiy  o’rta  ta`lim  maktablarining  to’qqizinchi  sinfini 

tugatgan o’quvchilarda kimyo o’quv fanining  fan-texnika taraqqiyotida, ishlab chiqarish 

sohalari  va  kundalik  hayotda  tutgan  o’rnini  anglatish,  olgan  bilimlarni  amalda  qo’llay 

olish kompetentsiyalarini shakllantirish va rivojlantirish ko’zda tutilgan. 

Kimyo  fanini  o’rganish  7-sinfda  boshlanib,  dastlabki  A1    bosqichda    kimyoning 

asosiy  tushunchalari,kislorod,vodorod,suv  va  eritmalar  hamda  anorganik  moddalarning 

asosiy  sinflari  haqida  boshlang’ich  ma`lumotlar  beriladi.  Kimyo  fanini  izchil  kurs 

sifatida 

8-sinfda 

davriy 

qonun,kimyoviy 

bog’lar,elektrolitik 

dissotsiatsiya,metallmaslar(VII-VI-V-guruh elementlari), 9-sinfda metallmaslar(V-guruh 

elementlari),metallar hamda,organik kimyo kurslari o’rganiladi.  

Umumiy  o’rta  ta`lim  maktablarida  o’rganilgan  o’quv  materiallarning  akademik 

litsey  va  kasb-hunar  kollejlarida  takrorlanmasligi,  o’quvchilarning  yosh  va  psixologik 

xususiyatlari,  umumiy  o’rta  ta`lim  tayyorgarligiga  mos  kelishi  hamda  kimyoviy 

tushunchalarni asta-sekin oddiydan murakkabga shakllantirish e`tiborga olingan. 

O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta`limi  muassasalarida  kimyo  o’quv  fani  quyidagi 

bosqichlarda o’rganiladi: 

 

Bitiruvchilar 

Standart 

darajasi 

Daraja nomlanishi 

Kimyo o’quv faniga chuqurlashtirilmagan 

o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi 

muassasalari bitiruvchilari 

B1 

Kimyo fanini o’rganishning 

umumiy darajasi 

Kimyo o’quv faniga chuqurlashtirilgan o’rta 

maxsus, kasb-hunar ta`limi muassasalari 

bitiruvchilari 

B1+ 

Kimyo o’quv faniga 

o’rganishning kuchaytirilgan 

umumiy darajasi 

 

Kimyofani  o’quv  dasturida  o’quvchilarda  kimyoviy  bilimlar  va  asboblardan 

amaliyotda 

foydalana 

olish 

kompetentsiyasini 

shakllantirish 

maqsadida 

berilganmavzulargaoid    o’quv  laboratoriya  ishlari  bajarilishi  rejalashtirilgan.  Mazkur 

laboratoriya  ishlarini  tanlab  olish,  ta`lim  muassasasining  ichki  imkoniyatlaridan  kelib 

chiqqan holda har bir bobda keltirilgan laboratoriya ishlaridan  biri tanlanadi. 

 

O’rta  maxsus  kasb-hunar  ta`limi  muassasalarida  kimyo  o’quv  fanini 

o’qitishning maqsad va vazifalari 

Kimyo fanini o’qitishning asosiy maqsadi: 

kimyo  ta`limining  fan-texnika  taraqqiyotida,  ishlab  chiqarish  sohalari  va  hayotda 

tutgan  o’rni  haqida  mantiqiy  fikrlay  olish  qobiliyati,  aqliy  rivojlanishi,  o’zini  o’zi 

anglash  salohiyatini  tarkib  toptirish,  ularda  milliy,  umuminsoniy  qadriyatlarni 

shakllantirish  hamda  ijtimoiy  hayoti  va  ta`lim  olishni  davom  ettirishlari  uchun  zarur 

bo’lgan bilimlarni egallashi, ulardan kundalik hayotlarida foydalanishga o’rgatish; 

o’quvchilarda  tayanch  va  kimyo  faniga  oid  umumiy  kompetentsiyalarni 

shakllantirish; 

o’quvchilarning  olamning  kimyoviy  manzarasiga  oid  dunyoqarashini kengaytirish 

bilan amaliy faoliyatlarini bog’lagan holda kimyoviy bilimlarni hayotga tatbiq eta olish 

salohiyatini shakllantirish va rivojlantirishdan iborat. 

Kimyo fanini o’qitishning vazifalari: 

o’quvchilarda atrof olamni o’rganishga ishonch tuyg’ularni hosil qilish, tabiatdagi 

jarayon  va  hodisalarni  kuzatish,  tahlil  qilish,  kimyoviy  hodisalarni  o’rganishda 

asboblardan  to’g’rifoydalana  olish,  kimyoviy  tushuncha  va  kattaliklarni  matematik 

formulalar  bilan  ifodalay  olish,  fan  sohasida  erishilayotgan  yutuqlar,  ularning 

amaliyotdagi  tatbiqi  orqali  o’quvchilarning  ilmiy  dunyoqarashlarini  rivojlantirish, 

kelajakda  insoniyatni  fan  va  texnologiyalar  yutuqlaridan  to’g’ri  foydalanishda  fan  va 

texnika ijodkorlariga hurmat bilan qarash, ma`naviy va madaniy merosini avaylab asrash 

umumbashariy madaniyat elementlarini tarbiyalashdan iborat. 

Kimyo  fani  bo’yicha  o’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta`lim  muassasalari 

o’quvchilarda shakllantiriladigan tayanch kompetentsiyalar: 

1.  Kimyoviy  jarayon  va  hodisalarni  kuzatish,  tushunish  va  tushuntirish 

kompetentsiyasi 

B1 

Kimyoviy  kattaliklarning  Xalqaro  birliklar  sistemasi  (SI)ni,  matematik  ifodalarini 

mantiqiy bog’liq holda tushunadi va tushuntira oladi; Kimyoviy formulalar, moddalarni 

klassifikatsiyalash  asosiy  printsiplarini  anglagan  holda,  moddalarni  tuzilishiga  ko’ra, 

xossalariga asoslanib tahlil qiladi. 

Umumiy  kimyo,anorganik  kimyo,  organik  kimyoga  oid  kengaytirilgan  asosiy 

tushunchalar, atamalar, fizik va kimyoviy kattaliklar va ularning birliklari, qonuniyatlar, 

bog’lanish formulalar, kimyoviy reaktsiyalarni biladi va ularni amaliyotda qo’llay oladi. 

B1+ 

Kimyoviy  kattaliklarning  Xalqaro  birliklar  tizimi  (SI)ni,  matematik  ifodalarini 

mantiqiy  bog’liq  holda  tushunadi  va  tushuntira  oladi.  Olingan  nazariy  va  amaliy 

bilimlardan fan, texnika va kundalik turmushda foydalana oladi. Kimyoviy qonun, qoida 

va qonuniyatlarning matematik ifodasini bir shakldan ikkinchi shaklga o’tkaza oladi va 

tushuntirib bera oladi. 

Kimyo  bo’limlariga  oid  kengaytirilgan  asosiy  tushunchalar,  atamalar,  fizik  va 

kimyoviy  kattaliklar  va  ularning  birliklari,  qonuniyatlarini  ta`lim  yo’nalishlari 

(klassifikatsiyasi) bo’yicha amaliyotda qo’llay oladi. 

Kimyoviy  moddalarning  olinishi  va  xossalarini  namoyon  qiladigan  reaktsiyalarni 

kuzatadi, tahlil qiladi va olgan bilimlarini tushuntira oladi; 

Atom  va  molekulalarning  tuzilishini  zamonaviy  ilmiy  nuqtai  nazardan  bayon  qila 

oladi; 

Tegishli qonunlarga doir masalalarni echa oladi. 

2.  Tajribalar  o’tkazish,  fizik  va  kimyoviy  kattaliklarni  o’lchash  va  xulosalar 

chiqarish kompetentsiyasi  

B1 

Mustaqil  ravishda  tajriba  o’tkaza  oladi  va  olingan  natijalarni  solishtiradi, 

natijalarini jadval va grafik ko’rinishda tasvirlay oladi, tegishli xulosalar chiqara oladi;  

Kimyoviy kattaliklarni aniqlash usullarini biladi. 

Kimyoviy  reaktsiyalarni  kuzatish  orqali  moddaning  tuzilishi  va  xossalari  haqida 

bilimlarga ega bo’ladi; 

Nazariy  bilimlar  asosida  modda  miqdori,reaktsiya  unumi  hisoblashga  doir 

masalalar  echa  oladi,  tajribaga  tegishli  bo’lgan  reaktsiya  tenglamalarini  molekulyar, 

to’liq va qisqa ionli ko’rinishda ifodalab,tushuntira oladi. 

B1+ 

Mustaqil  ravishda  tajriba  qurilmalarini  yig’adi,  tajriba  o’tkaza  oladi  va  olingan 

natijalarni solishtira oladi, tahlil qila oladi; 

natijalarni jadval va grafik ko’rinishda tasvirlay oladi va tegishli xulosalar chiqara 

oladi; 

fizik va kimyoviy kattaliklarni aniqlash usullarini biladi. 

fizik va kimyoviy kattaliklarni o’lchovchi asboblarning ishlash printsipini biladi;  

tadqiqotchilik xususiyatlarini namoyon qila oladi. 

Kimyoviy  reaktsiyalarni  kuzatish  orqali  moddaning  tuzilishi  va  xossalari  haqida 

bilimlarga ega bo’ladi; 

Nazariy  bilimlar  asosida  modda  miqdori,  reaktsiya  unumi  hisoblashga  doir 

masalalarni  kimyoviy  formulalar  va  standart  matematik  usullardan  foydalangan  holda 

echa oladi, tajribaga tegishli bo’lgan reaktsiya tenglamalarini molekulyar, to’liq va qisqa 

ionli ko’rinishda ifodalab,tushuntira oladi. 

3.Kimyoviy 

bilimlar 

va 

asboblardan 

amaliyotda 

foydalana 

olish 

kompetentsiyasi 

B1 

Kimyo fanining nazariy asoslarini kundalik turmush va kasbiy sohalarga tatbiq eta 

oladi; 

fanga oid oddiy darajadagi masalalarni echa oladi; 

o’lchov asboblari, jihozlari va o’quv vositalaridan (elektron tarozi, probirka, kolba, 

byuretka,  pipetka,  shtativ,  indikatorlar,  pH=metr,  sentrifuga,  elektrolizyor,  isitkich 

asboblari,  kompyuter  shu  kabilardan)  foydalana  oladi,  asboblarning  o’lchash  xatoligini 

baholay  oladi,  asboblar  bilan  ishlash  jarayonida  texnika  xavfsizligi  qoidalariga  rioya 

qiladi. 

B1+ 

Kimyo fanining nazariy asoslarini kundalik turmush va kasbiy sohalariga tatbiq eta 

oladi;  

fanga oid o’rtacha darajadagi masalalarni echa oladi; 

o’lchov  asboblari,  jihozlari  va  o’quv  vositalaridan  (vositalaridan  (elektron  tarozi, 

probirka,kolba,byuretka,pipetka,shtativ,  indikatorlar,  rNmetr,  tsentrifuga,  elektrolizyor, 

isitkich  asboblari,  kompyuter  shu  kabilardan)  foydalana  oladi,  asboblarning  o’lchash 

xatoligini baholay oladi, asboblar bilan ishlash jarayonida texnika xavfsizligi qoidalariga 

rioya qiladi. 

 

Akademik litsey o’quvchilari uchun umumta`lim Kimyo kursi 

(Jami: B1+, 374 soat ) 

 

O’quvchilarda shakllantiriladigan tayanch kompetentsiyalar elementlari: 

 

1. Kommunikativ kompetentsiya: 

- kimyo kursida o’rganilgan    kimyoviy  atamalar,  qonunlar,  qoidalar,  hodisa va 

jarayonlarni og’zaki va yozma tarzda aniq tushunarli bayon qila oladi; 

- fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay oladi; 

- kimyoning amaliy tadbiqiga oid filmlar, multmedia dasturlarini tushunadi hamda 

o’z fikrini  bildira oladi; 

- kimyoviy reaktsiyalarni bajara va kuzata oladi, olgan bilimlarini tushuntira oladi; 

- modda xossalarini, tuzilishini o’rganish orqali kashf etilgan qonuniyatlarni hamda 

ularning ahamiyatini tushunadi va tushuntirib bera oladi. 

-kimyoviy  moddalarning nomlanishini xorijiy tilda aytilishi va yozilishini biladi. 

 

2. Axborotlar bilan ishlash kompetentsiyasi 

-  kimyo  qonunlariga  oid  ma`lumotlarni  mediamanbalardan  izlab  topa  oladi, 

saralaydi, qayta ishlaydi va ulardan samarali foydalana oladi; 

- darslik, o’quv qo’llanma hamda axborot-resurs markazidagi boshqa manbalaridan 

samarali foydalana oladi; 

-  grafik,  diagrammalar  yoki  jadvallar  ko’rinishida  berilgan  hisoblash  va 

eksperimental  masalalar,  ma`lumotlarga  asoslanib  turli  kimyoviy  moddalar  va 

hodisalarni taqqoslay oladi;  

- kimyoviy tushuncha va  qonunlarni  boshqa fanlardagi axborotlar bilan  mantiqiy 

bog’lay oladi. 

 

3. O’zini o’zi rivojlantirish kompetentsiyasi: 

– o’zini  jismoniy, ma`naviy, ruhiy va intellektual  rivojlantirib boradi; 

–  mustaqil  ravishda kimyo  fani va  kimyo  sanoatining  amaliy  mohiyatini ifodalay 

oladi;  

– fanga oida abstrakt va aniq mulohaza yurita oladi; 

– hayot davomida mustaqil o’qib-o’rganadi va hayotiy tajribani  muntazam oshirib 

boradi.  

– o’z hatti-harakatini adekvat baholay oladi va mustaqil qaror qabul qila oladi 

 

4. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetentsiyasi: 

– Kundalik turmushda, jamiyatda bo’layotgan ijobiy va salbiy kimyoviy jarayon va 

hodisalarga daxldorlikni his etadi; 

– ta`lim muassasada, oilada, mahallada va jamiyatda o’tkaziladigan tadbirlarda faol 

ishtirok etadi; 

– o’zining o’quvchilik  burch va xuquqlarini biladi, unga rioya qiladi;  

– boshqalar fikrini hurmat qilgan holda o’z pozitsiyasini himoya qiladi.  

 

5. Milliy va umummadaniy kompetentsiya: 

-  Vatanga  sadoqatli,  insonlarga  mehr-oqibatli  hamda  umuminsoniy  va  milliy 

qadriyatlarga e`tiqodli; 

- kimyo va kimyogarlarning jamiyat rivojiga qo’shgan hassalarini qadrlaydi; 

- orasta kiyinadi va sog’lom turmush tarziga amal qiladi 

- olamning tuzilishini kimyoviy manzarasini va fanning  o’rnini tushuntira oladi; 

- kimyoning har bir shaxs va jamiyatni asrashdagi o’rnini tushuntira oladi;  

 

6.  Matematik  savodxonlik,  fan  va  texnika  yangiliklaridan  xabardor  bo’lish 

hamda foydalanish kompetentsiyasi: 

- aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, kasbiy va iqtisodiy rejalarni tuza 

oladi;  

-  kimyodan  masala  echish  yoki  laboratoriya  ishlarini  bajarishda  aniq  mantiqiy 

ketma-ketlikga amal qiladi; 

- fanning so’ngi yangiliklaridan xabardor bo’ladi. 

SHuningdek,kimyo fanini o’qitish mazmunidan kelib chiqqan holda o’quvchilarda 

fanga oid umumiy kompetentsiyalar ham shakllantiriladi. 

 

 

 

Kimyoviy  jarayon  va  hodisalarni  kuzatish,  tushunish  va  tushuntirish 

kompetentsiyasi: B1, B1+ 

Modda  tuzilishi  va  holatini  tavsiflovchi  kimyoviy  qonunlar,  kimyoviy  bog’ 

tushunchasi,  qattiq  va  suyuq,  gaz  holdagi  jismlarning  kimyoviy  xossalari,  ularning 

ishlatilishi,  eritmalar  nazariyasi  mohiyati,  reaktsiya  turlari,  kimyoviy  kinetika  va 

elektrokimyo  asoslarini,  organik  kimyoning  asosiy  printsiplarini  tushunadi  va 

tushuntiradi. 

 

Tajribalar  o’tkazish,  fizik  va  kimyoviy  kattaliklarni  o’lchash  va  xulosalar 

chiqarish kompetentsiyasi:  

B1, B1+ 

Kimyoning asosiy qonunlariga, termokimyo, elektrokimyo, kimyoviy kinetika, gaz 

qonunlarig,  eritmalar  (dissotsiatsiya,  gidroliz,  ion  almashinish  va  eruvchanlik)ga  oid 

tajribalar  o’tkazadi,  fizik  va  kimyoviy  kattaliklarni  o’lchaydi  va  xulosalar  chiqaradi. 

Moddaning sifat va miqdoriy tarkibini aniqlaydi.  

 

Kimyoviy 

bilimlar 

va 

asboblardan 

amaliyotda 

foydalana 

olishkompetentsiyasi: B1, B1+ 

o’lchov  asboblari,  jihozlari  va  o’quv  vositalaridan  (vositalaridan  (elektron  tarozi, 

probirka,  kolba,  byuretka,  pipetka,  shtativ,  indikatorlar,  pHmetr,  sentrifuga, 

elektrolizyor,  isitkich  asboblari,  kompyuter  shu  kabilardan)    amaliyotda  foydalana 

oladi. 

 

UMUMIY KIMYODAN NAMUNAVIY O'QUV MAVZULAR REJASI 

 

№ 

Mavzular nomi 

Umumiy yuklama (soatlarda) 

Ha

m

m

a

si

 

Auditoriyada 

M

us

ta

q

il

 i

sh

 

Jam

i 

N

aza

ri

y

 

A

ma

li

y

 

L

ab

o

rat

o

ri

y

a 

1  Kirish 

3 

2 

2 

  

  

1 

2 

Atom, uning elektron tuzilishi. Atom 

yadrosining tuzilishi va yadro reaksiyalari.  

14 

10 

2 

8 

  

4 

3 

Davriy qonun va davriy jadval. Atomlarning 

davriy  va nodavriy o’zgaruvchan  xossalari; 

Kimyoviy bog'lanish, uning xillari va paydo 

bo'lish sabablari. 

11 

8 

4 

4 

  

3 

4 

Oddiy va murakkab moddalarning gaz, suyuq 

va qattiq holati. Kristall panjara turlari. Gaz 

qonunlari. 

14 

10 

2 

8 

  

4 

5 

Stexiomelriya asoslari va kimyoning asosiy 

qonunlari. Kimyoviy tcnglamalar. Kimyoviy 

reaksiya turlari. 

11 

8 

4 

4 

  

3 

6 

Dispers sistemalar. Eritmalar va ularning 

xossalari. 

22 

16 

4 

6 

6 

6 

7  Kimyoviy tcrmodinamika elementlari. 

11 

8 

2 

6 

  

3 

8  Kimyoviy kinetika. Qaytmas jarayonlar. 

8 

6 

2 

4 

  

2 

9 

Qaytar jarayonlar. Kimyoviy muvozanat va 

unga ta'sir qiluvchi omillar. Kataliz. 

8 

6 

2 

4 

  

2 

10  Oksidlanish-qaytarilish jarayonlari. 

14 

10 

4 

4 

2 

4 

11 

Elektroximiya. Elektrod jarayonlar. Elektroliz. 

Korroziya. 

8 

6 

2 

4 

  

2 

12 

Elektrolitikdissotsiasiya va unga ta'sir qiluvchi 

omillar. Eritmalaraing elektr o'tkazuvchanligi. 

8 

6 

2 

2 

2 

2 

13 

Kislota va asoslar nazariyasi.Tuzlarning 

gidrolizi.Bufer eritmalar. Suvning ion 

ko'paytmasi. 

8 

6 

2 

2 

2 

2 

  

Jami: 

138  102 

34 

56 

12 

36 

 

DASTURNING MAZMUNI 

1.Kirish. B1+ (2 soat) 

1.1. Kimyo - aniq fan sifatida. 

1.2. Umumiy kimyo — kimyoning barcha sohalari uchun poydevordir. 

1.3.  O'zbekistonda  kimyo  fani  va  sanoatining  rivojlanishi.  Mashhur  o'zbek  

kimyogar olimlarining ilmiy faoliyali. 

2.  Atom.  Uning  elektron  tuzilishi.  Atom  yadrosinig  tuzilishi  va  yadro 

reaksiyalari. B1+ (10 soat) 

2.1.  Atomning murakkabligi. Katod nurlarining kashf qilinishi va tabiati. Subatom 

zarrachalar: elektronlar, protonlar, neytronlar. Izotoplar, izoborlar, izotonlar. 

2.2.  Atomning  planetar  modeli  (E.  Rezerford).  N.  Borning  statsionar  orbitallar 

haqida gipotezasi.  

2.3.  Atom  tuzilishini  hozirgi  zamonda  tushuntirish.  Energetik  pog'onalar  va  atom 

orbitallar. Kvant sonlari va ularning fizik ma'nosi. 

2.4. Pauli prinsipi vaHund qoidasi. Elektron konfiguralsiya va diagramma.Minimal 

energiya prinsipi. 

2.5. Atom yadrosining tuzilishi va yadro reaksiyalari. 

2.6. Radioaktiv parchalanish va uning xillari. 

2.7. Sun'iy radioaktivlikning kashf qilinishi. 

2.8.  Atom energiyasidan foydalanish asoslari. 

2.9. Davriy qonun va davriy jadval. 

 

AMALIY MASHG'ULOT 

Yadro  reaksiyalariga  tegishli  masalalar  yechish  s-p-d-atom  orbitallarining  grafik 

ko'rinishini tuzish. 

1.  Kimyoviy  jarayon  va  hodisalarni  kuzatish,  tushunish  va  tushuntirish 

kompitensiyasi: 

Atom  tushunchasi,  tarkibi  va  tuzilishining  zamonaviy  talqinini,  subatom 

zarrachalar,  energetik  pog’onalar,  kvant  sonlari,  orbitallarning  elektronlar  bilan  to’lib 

borish qonuniyatlarini o’rganadi. Yadro reaksiyalari, radioaktivlik va uning turlari, atom 

energiyasidan insoniyat manfaatlari yo’lida foydalanishni tahlil qiladi va o’rganadi. 

2. Kimyoviy bilimlar va asboblardan  amaliyotda  foydalanish kompitensiyasi: 

Atom  tuzilish nazariyasini, yadro  reaksiyalari  turlari,  atom  energiyasi  mavzularini 

annimatsion  video  materiallaridan,  internet  axborot  resurslaridan,  tegishli  jadval  va 

diagrammalardan foydalangan holda o’rganiladi. Olingan bilim asosida mavzu bo’yicha 

tegishli masala va testlarni mustaqil bajara oladi 

3. Kimyoviy bog'lanish, uning xillari va paydo bo'lish sabablari. B1+ (8 soat) 

3.1. Atomlarning davriy va nodavriy o’zgaruvchan xossalari.. 

3.2. Kovalent bog'lanishning paydo bo'lishini Lyuis gipotezasi asosida tushuntirish. 

3.3. Ion bog'lanishning paydo bo'lishini Kossel gipotezasi asosida tushuntirish. 

3.4.  Kimyoviy  bog'lanishni  kvant  mexanika  asosida  tushuntirish  birdan-bir  to'g'ri 

yo'l ekanligi. 

3.4.1. Kimyoviy bog'lanishni valent bog'lar usuli vositasida tushuntirish (Geytler va 

London). 

3.4.1.1.  Lokallashgan  elektron  juftlarining  o'zaro  itarilishi.  Taqsimlanmagan 

elektron jufti va donor-akseptor bog'lanish. 

3.4.1.2.  Ichki  molekular  va  molekulalararo  vodorod  bog'i.  Vodorod  bog'ining 

modda xossalariga ta'siri va tabiatdagi ahamiyati. 

3.4.1.3. Kovalent bog'larning to'yinuvchanligi va muayyan fazoviy yo'nalishga ega 

bo'lishi. 

3.4.1.4.  Gibrid  atom  orbitallar  va  ularning  xillari  (Poling).  Molekulalar  va 

ionlaming fazoviy tuzilishi.