Akademik litsey, kasb-hunar kollejlarida informatika fanini o

Operatorning ishchi joyini tashkil etish
Operatorning kamfort ishlashiga operatorning ish joyini tashkil etilganligi, 
axborotning kursatish manbai va mashinaning boshqarish organlari ta‘sir 
ko‘rsatadi .Ular shovqin chiqarmasligi va ish jarayonida diskomfort xisini 
o‘yg‘otmasligi, inson uchun maksimal qulay bo‘lishi kerak. 
EXM operatori komfort sharoit bilan ta‘minlashning asosiy yo‘li uni ishchi 
joyini tashkilash kiradi. Bunda xar narsaga e‘tibor berishi kerak ko‘zga 
ko‘rinmagan kichkina narsa xam uzoq davomidagi jarayondan keyin diskomfort 
keltirib chiqarishi mumkin va kasaliklarga olib kelishi mumkin. 
Operatorning uzoq vaqt davomida monitor ortida o‘tirishi natijasida ko‘rish 
aparatining zo‘riqishi, ishdan qoniqmaslik, bosh og‘rig‘i, uyquning buzilishi 
charchoq va ko‘z, bo‘yin, bel, qo‘llarda og‘riklar sezila boshlanadi. 

---

EXM operatorining ish joyi deyilganda texnik manbalar va yordamchi
qurilmalar bilan jihozlangan konkret ishlab chiqarish masalarni yechishga 
mo‘ljalangan ―operator -odam‖ ish faoliyati bilan shug‘ulanadigan xudud 
tushiniladi. 
Ish joyni mehnat havfsizligi qoidalari va standartlar talablariga mos ravishda 
jihozlash kerak. 
Ish joyi elemenlarini joylashtirishda kuydagilarga e‘tibor berish kerak : 

operator odamning ishchi pozasi operatorga kerakli harakatlarni amalga 
oshiruvchi joy; 

operator va uskunani bog‘lovchi jismoniy, ko‘rish va eshitish aloqasi; 

ishchi joyidan tashqarini ko‘rish imkoniyati ; 

yozish xamda operator tomonidan ishlatiladigan xujjatlarni saqlash 
imkoniyati. 
Uskunaning tashqi va konstruktiv ko‘rinishini jihozlash minimal charchash 
uchun sharoit yaratadi. Ish mebelining konstruktsiyasi GOST 12.2.032-78(9), 
GOST 2226976(10) talablariga mos tushuvchi ishchining bo‘yiga qarab 
sozlanadigan va qulay ozada turadigan bo‘lishi kerak. Operatorning ish joyini 
to‘g‘ri tashkil etilganida uning mehnat unumdorligi 8-20% oshadi. 
Kom‘yuter o‘rnatiladigan xonaga kom‘yuter soniga qarab turib quyidagi 
talablar qo‘yiladi: axborotlashtirish, bu tinglovchilarni yoki ishlovchilarning 
komp‘yuterda nazariy va amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazish bilan bajariladi. SHuning 
uchun komp‘yuter xonasida 2 tadan 5 tagacha komp‘yuter o‘rnatilishi mumkin. 
SHuning uchun komp‘yuter xonasini o‘lchamlari quyidagicha bo‘lishi kerak 
(3x6x2,8 m).