Akadem I ya h. Odilqoriyev, N. Azizov, X. Madirimov davlat va huquq

2-§. Mustaqil o‘zbek xonliklarining vujudga kelishi  
va ularning davlat tuzumi 
XVIII–XIX asrlar o‘zbek davlatchiligi tarixidagi muhim 
bosqichlardan biri hisoblanadi. Bu vaqtga kelib, 2400 yillik ulkan tarixiy 
taraqqiyot yo‘liga ega bo‘lgan o‘zbek davlatchiligida tarqoqlik holati 
yaqqol ko‘zga tashlanadi. Bir vaqtning o‘zida Buxoro, Xiva va Qo‘qonda 
alohida davlatlar faoliyat ko‘rsatadi. XVIII asrning ikkinchi yarmiga kelib 
O‘rta Osiyoda boshlangan yangi davr xonliklarning iqtisodiy rivojlanish 
davri bo‘lib hisoblanadi. Bu davrda Xivada qo‘ng‘irotlar, Buxoroda 
mang‘itlar va Qo‘qonda minglar hokimiyatni egallaydi. XIX asrning 
ikkinchi yarmidan esa ular Rus davlati tomonidan mustamlakaga 
aylantiriladi.