Қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази «электрон педагогика ва педагогнинг шахсий, касбий ахборот майдонини лойиҳалаш»

13 
Виртуал борлиқ
 (
Виртуальная реальность) 
тушунчасини
Jaron Lanier 
(Ланье) таклиф этган. Виртуал борлиқ 
иммерсивлик
ва 
интерфаоллик 
тушунчалари билан боғлиқ. 
Иммерсивлик
деганда одамнинг виртуал борлиқда ўзини фараз қилишини 
тушуниш лозим. 
Интерфаоллик
фойдаланувчи реал вақтда виртуал борлиқдаги объектлар 
билан ўзаро мулоқотда бўлиб уларга таъсир кўрсатишга эга бўлади.
Виртуал борлиқ тизими деганда –
биз имитацион дастурий ва техник 
воситаларни қабул қиламиз. Интерфаолликни таъминлаш учун, виртуал тизим 
бошқарувчи амалларни қабул қилиши керак. Бу амаллар кўпмодалликга, яъни кўз 
билан кўрадиган, товуш орқали қабул қиладиган бўлиши керак. Бу амалларни 
амалиётда бажариш учун замонавий тизимларда турли товуш ва 
видеотехнологиялардан фойдаланилади. Масалан,
катта ҳажмли товуш ва 
видеотизимлари, шунингдек одамнинг бош қисмига ўрнатиладиган шлем ва 
кўзойнак дисплейлар, “ҳид сезадиган” сичқончалар, бошқарувчи қўлқоплар, 
кибернетик 
нимчалар 
симсиз 
интерфейс 
биргалигида 
ишлатилади. 
Юқоридагилар экзотик қурилмаларга тегишли. 
ПЕДAГOГИК
 
ДAСТУРИЙ ВOСИТAЛAРНИ ЯРАТИШГА ҚЎЙИЛАДИГАН 
ТАЛАБЛАР
 
Педагогик дастурий воситаларни яратиш технологиясини амалга ошириш 
мақсадида уларнинг анъанавий воситалардан устунлигини тасдиқловчи қатор 
ижобий омиллар мавжуд. Мазкур омиллар дидактик, психологик, иқтисодий, 
физиологик гуруҳларга ажратилди.
Педагогик дастурий воситаларга қўйиладиган 
дидактик талабларга 
қуйидагилар
 
киради: 
илмийлик, тушунарли, қатъий ва тизимли баён этилиши 
билан биргаликда (педагогика, психология, информатика, эргономиканинг 
асосий тамойилларини, замонавий фаннинг фундаментал асосларини ҳисобга 
олиб, ўқув фаолияти мазмунини қуриш имкониятини таъминлаш), узлуксизлик ва 
яхлитлик (илгари ўрганилган билимларнинг мантиқий оқибати ҳамда 
тўлдирувчиси 
ҳисобланади), 
изчиллик,
муаммолилик, 
кўргазмалилик, 
фаоллаштириш (ўқитиш мустақиллиги ҳамда фаоллилик хусусиятининг 
мавжудлиги), ўқитиш натижаларини ўзлаштириш мустаҳкамлилиги, мулоқотнинг 
интерфаоллилиги, ўқитиш, тарбиялаш, ривожлантириш
ва амалиётнинг яхлит 
бирлиги.