Ajiniyaz nomidagi nukus davlat pedagogika inustuti tabiiy fanlar fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

AJINIYAZ NOMIDAGI NUKUS DAVLAT PEDAGOGIKA INUSTUTI

TABIIY FANLAR FAKULTETI

“KIMYO O’QITISH METODIKASI” kafedrasi

5110300- Kimyo o’qitish metodkasi yo’nalishi 2-«D»-guruh talabasi

Rustamov Odamboyning

“Anarganik kimyo” fanidan

“ III -guruhning asosiy guruhcha elementlari“

mavzusidagi

KURS ISHI

Talaba: Rustamov.O

Ilmiy rahbar. Aymurzaeva.L

“Kimyo o’qitish metodikasi” kafedrasi o’qituvchisi.

Nukus 2021


III-GURUHNING ASOSIY GURUHCHA ELEMENTLAR XOSSALARI

I	Kirish
1.1	Elementlar haqida tushuncha
II	Asosiy qism.
1.1	Bor,Aluminiy Galliy, Indiy tarifi
1.2	Bor,Aluminiy Galliy, Indiy fizik xossalari
1.3	Olinishi va Kimyoviy xossalari
1.4	Ishlatilishi va biologik axamiyati
III	Xulosa
IV	Foydalinilgan adabiyotlar

Kirish

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ta`lim, tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish, barkamol avlodni voyaga etkazish to`grisida” gi Farmoni hamda, kadrlar tayoyrlash milliy dasturida belgilangan. Oliy ta `lim muassasalarida raqobatbardosh etuk mutahassislar tayorlab ularni rivojlangan demokratik horijiy mamlakatlar ta`limidagi ijobiy tajribalarga asoslanib yangi innavasion pedogagik tehnalogiyalar yaratib, talabalarga nazariy va amaliy bilim berish hozirgi kunga kelib dolzarb masalalardan biri bo`lib qoldi. O`zbekistonning kelajagi, uning istiqboli yoshlarga bilim berish bilan bir qatorda ularning tarbiyasiga, sog`lom qilib o`stirishga, milliy mafkura va o`z vataniga sadoqat ruhida tarbiyalashga bog`liq bo`lib, bu murakkab jarayonni muvoffaqiyatli amalga oshirish mustaqil mamlakatning eng dolzarb vazifalaridandir. Shuning uchun ham, « Mamlakatimizning istiqboli yosh avlodlarimiz qanday tarbiya topishiga, qanday ma`naviy fazilatlar egasi bo`lib voyaga yetishiga, farzandlarimizning hayotga nechog`lik faol munosabatda bo`lishiga, har qanday oliy maqsadlarga hizmat qilishiga bog`liq ekanligani hamisha yodda tutishimiz kerak » deb ta`kidlagani bejiz emas. Shu boisdan ham bugungi kunda bo`lajak mutahassislarning ta`lim tarbiyasi mustaqil O`zbekistonning davlat siyosatida ustuvor ahamiyat kasb etmoqda. Bu borada “Umumiy va anorganik kimyo” fani biz yashayotgan jamiyatning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchiga aylanib borayotganligini aytib o`tish joizdir. Kimyo fani yutuqlaridan foydalanmasdan turib hozirgi zamon sanoatini va qalq ho`jaligini taraqqiy etishini, ekologik atrof muhitni himoya qilish muammolarini hal qilishni tasavvur qilish qiyin. Kimyo fanining sanoatni turli yo`nalishlarida – arhitektura va qurilish, to`qimachilik, neft va gaz, yo`gochsozlik, mashinasozlik va jihozlash tehnologiyasi, metallurgiya va rangli metallar tehnologiyasi, qishloq ho`jaligi uchun organik va mineral o`g`itlar ishlab chiqarish tehnologiyasi, oziq-ovqat mahsulotlari tehnologiyasi, oqava suvlarni tozalash va atrof muhitni ifloslanishini oldini olishdagi ahamiyati katta o`rin tutadi. Shu munosabat bilan Oliy ta`lim muassasala-rida kimyo fanini ishlab chiqarishning zamonaviy yutuqlariga, uni o`rganish metodologiyasi asosida hamda il`gor ahborot tehnologiyalariga asoslanib bilim berishni amalga oshirish ahamiyat kasb etadi. Mazkur o‘quv – uslubiy majmua hozirgi zamon talablari asosida yaratilgan Oliy ta’lim muassasalari yo‘nalishlari va mutaxasisliklari bo‘yicha takomillashtirilgan Davlat ta’lim standartlari jahon andozalariga javob bera oladigan da mavzular uzviylik va uzluksiz nuqtai – nazardan mantiqiy ketma-ketlikdan saqlagan holda respublika kimyo-texnologiya oliy o‘quv yurtlari uchun “Umumiy va anorganik kimyo”fani bo‘yicha tuzilgandir.. Har bir jamiyatni , fanni o’rganish bilan birga uning paydo bo’lish ,rivojlanish , yuksalish va bugungi kundagi mavqega erishgunga qadarbosibo’tgan yo’li, bu yo’lning ayrim bosqich va davrlari, ularda yashabijod etgan izlanuvchi, tad qiqotchi olimlar yoki turli kasb egalarining shu

fanning yaratilishiga qo’shgan hissalari, hodisa va atrof- muhitdagi

materiyani o’rganishda ularga yondashish usullari bilan tanishish katta

ahamiyatga egadir. Bunday ma’lumotlar yi g’indisi mazkur fanning tarixini

tashkil etadi. Shunday qilib, fanni o’rganish bilan bir vaqtda, uning tarixini

bilish, uni yetarlicha o’rganish har bir bo’lajak mutaxasis uchun juda

kerakdir.

U qanday davrlarni o’z boshidan kechirdi, turli kimyoviy kashifiyotlar qanday ketma- ketlikda va o’zaro qanday ichki bog’lanishlar va tashqi sabablar tufayli ro’ yobga keldi, degan savollarga berilgan javoblardan yaxshi habardor bo’lish, bizning shu fanga bo’lgan jonli qizi qishimizni kuchaytiradi va har bir fan va shu jumladan kimyo ham qaerdan kelib qolganligi noma’lum bo’lgan qoida va faktlarning tasodifiy to’plami emas , balki er planetasining turli burchaklarida ijod qilgan va ijod qilayotgan mutafakkirlar fikrlashishining natijasi, mevasi ekanligiga, mazkur fan mashaqqatli mehnat natijasida shakllangan va fan darajasiga ko’tarilganligiga iqror bo’lamiz Barcha qishloq x o ‘jaligi bakalavriat y o ‘nalishi b o ‘yicha o ‘qitiladigan fanlaming asosini, ya’ni poydevorini organik kimyo fani tashkil etadi. Shuning uchun qishloq x o ‘jaiigining turli sohalarida ishlaydigan mutaxassislar organik kim yoni yaxshi bilishlari taqozo etiladi. Hozirgi vaqtda o'zbek tilida yozilgan, shu kunning talabiga javob bera oladigan, oliy o‘quv yurtlarining kimyo fani y -o‘nalishi bo‘yicha ta ’lim oladigan talabalari uchun anorganik kim yokursi dasturiga muvofiq keladigan am aliy m ashg‘ulotlar bo‘yicha qo'llanmaning yo‘qligi, talabalarga amaliy ishlarni zamon talabi darajasida olib borishda ancha qiyin chiliklar tug ‘dirm oqda . Shu sababli, anorganik kimyo dasturi asosida yozilgan amaliy mashg‘ulotlarga oid ushbu qo ‘llanma universitet va oliygohlarning kimyo ixtisosligi bo ‘yicha ta ’lim oluvchi talabalari uchun moljallangan bo‘lib, hozirgi kunda qoilanilib kelinayotgan yangi o‘quv dasturida tavsiya etilgan va bajarilishi shart bo‘lgan amaliy ishlarni o ‘z ichiga olgan. Unda anorganik kimyo asoslarini to‘la o ‘zlashtirish uchun bakalavriat tayyorlash davlat standarti talabiga to‘liq javob beradigan ma’lumotlar o‘z aksini topgan. Mazkur o‘quv qo‘llanmada bayon etilgan amaliy mashg'ulotlarni bajarish paytida talabalar umumiy kimyoning nazariy asoslari, metallmaslar, metallar va ularning birikmalarining olinish usullarini o‘rganish bilan birga, ularning eng muhim fizik va kimyoviy xossalari bilan tanishadilar. Amaliy ishlarni olib borish jarayonida tajribalar uchun kerak bo‘lgan kimyoviy asbob-uskunalarni tuzish va ularni ishlatishni o ‘rganadilar. o‘quv qoilanmada ko‘rsatilgan va o ‘tkazilishi shart bo‘lgan amaliy mashg‘u lo tlar o ‘quv rejasiga muvofiq berilgan bo‘lib, talabalarning nazariy bilimlarini chuqurlashtirish va mustahkamlashga yordam beradi. O‘quv qo‘Ilanma mualliflari har bir ishda bajarilayotgan tajribalarning kimyoviy va fizik-kimyoviy manosini to‘liq tushuntirish uchun zarur ma’lumotlarni kengroq yoritishga katta e ’tibor berishgan. Mualliflar o‘quv qo‘llanmani takomillashtirish borasidagi barcha tak lif va istaklarni minnatdorchilik bilan qabul qiladilar.

	Bor