Ҳайдарова С. Sql тили: имкониятлари ва қЎлланилиши

Microsoft SQL Server (шу жумладан, Microsoft SQL Server Express

ҳам)
Microsoft SQL Server SQL Server Management Studio номли кучли
утилитага эга. У кўпгина масалаларни ечиш имконини беради, жумладан, маълумотлар базасини бошқариш, хавфсизликни таъминлаш, ҳисобот яратиш ва бошқалар. У шунингдек SQL-сўровлар яратиш учун қулай муҳитни таъмилайди. Бунинг учун:

1. 
   SQL Server Management Studio ни ишга туширинг.
   
2. 
   Сервер ҳақидаги ва ўзингиз ҳақидаги маълумотларни киритинг.
   
3. 
   Бир неча панелларга бўлинган SQL Server Management Studio ойнаси пайдо бўлади. Object Explorer панели ойнасининг чап қисмида барча мавжуд маълумотлар базасининг рўйхати уларнинг параметрлари билан келтирилади. Ойнанинг асосий қисмини SQL инструкцияларини киритишга мўлжалланган катта матн майдони эгаллаган.
   
4. 
   Пастки панелнинг чап қисмида очилувчи рўйхат бўлиб, унда фақат мавжуд бўлган маълумотлар базаси кўрсатилган. Агар керак бўлса рўйхатдан бошқа маълумотлар базасини танланг.
   
5. 
   Катта матнли ойнада ўз SQL-сўровингизни киритинг ва уни бажариш учун Execute Query тугмасини босинг.
   
1. 
   Oracle да жуда кўп бошқарувчи ва мижоз утилиталари мавжуд. SQL ни ўрганишда Oracle SQL Developer утилитасидан фойдаланишни тавсия этамиз.
   

У билан ишлаш учун қуйидагиларни бажариш керак:

1. 
   Oracle SQL Developer ни ишга туширинг..
   
2. 
   Бирор маълумотлар базаси билан ишлашдан аввал унга уланиш керак. Бунинг учун ойнанинг чап қисмидаги Connections панелидаги буйруқлардан фойдаланиш мумкин.
   
3. 
   Маълумотлар базасига улангандан сўнг SQL инструкцияларини киритиш учун SQL Worksheet в окне Query Builder ѐрлиғидан фойдаланиш мумкин.
   
4. 
   SQL- сўровингизни амалга ошитиш учун Execute тугмасини босинг. Сўров натижалари қуйи панелда тасвирланади.
   

7. 
   Postgre икки усулда ишлаш мумкин. Бу МББТ psql деб аталадиган буйруқлар сатри утилитаси билан бирга етказиб берилади. Бу ихтиѐрий SQL инструкциясини бажаришда қўлланиладиган ва сўровлар яратишнинг матнли воситасидир. Бундан ташқари, pgAdmin интерфаол утилитаси мавжуд бўлиб, у асосан маъмурий мақсадларга мўлжалланган, лекин SQL инструкцияларини тестлашда ҳам қўллаш мумкин.
   

psql утилитасидан фойдаланиш учун қуйидаги амалларни бажариш керак:

1. 
   Бу утилитани ишга тушириш учун psql ни киритинг, муайян маълумотлар базасини юклаш учун psql буйруқлар сатрида уни номи киритилади: база_данных.
   
2. 
   Ўз SQL-сўровингизни киритинг ва ҳар бир инструкция нуқта вергул (;) билан тугашини текширинг. Натижалар экранда намоѐн бўлади.
   
3. 
   Мавжуд буйруқлар рўйҳатини олиш учун \ ? ни киритинг.
   
4. 
   SQL бўйича маълумот олиш учун \ h ни киритинг.
   
5. 
   psql утилитасидан чиқиш учун \ q ни киритинг.