Мослашувчанлик - муаммоли соҳа моделидаги объектив ўзгаришларга мувофиқ тизимни ишлаб чиқиш қобилияти. Интеллектуал интерфейс тизими - чекланган табиий тилда ёзилган ихтиёрий сўровлар учун маълумотлар базасида ёки матнда яширин маълумотларни қидириш учун мўлжалланган интеллектуал ахборот тизими. Эксперт тизими (ЭТ) - билимлар базасида тўпланган муаммоли соҳадаги мутахассислар тажрибасига асосланган заиф расмийлаш-тириладиган муаммоларни ҳал қилиш учун мўлжалланган интеллектуал тизим. Эксперт тизимларининг мақсади кўриб чиқилаётган муаммоли соҳадаги мутахассислар тажрибасини акс эттирувчи тўпланган билимлар базаси асосида мутахассислар учун жуда қийин бўлган муаммоларни ҳал қилишдир. Ўз-ўзини ўқитиш тизими - бу ҳақиқий амалиёт мисоллари асосида билим бирликларини автоматик равишда ишлаб чиқарадиган интеллектуал ахборот тизими. Ўз-ўзини ўқитиш тизимлари ҳақиқий амалиёт мисолларини автоматик таснифлаш, яъни намуна бўйича ўрганиш усулларига асосланади. Ҳақиқий вазиятларнинг мисоллари маълум бир даврда тўпланади ва ўқув намунасини ташкил қилади. Тизимни ўқитиш натижасида, ўқитилган тизим нотаниш вазиятларни талқин қилишда вазиятларнинг синфларга тегишлилигини аниқлайдиган умумлаштирилган қоидалар ёки функциялар автоматик равишда тузилади. Ўз-ўзини ўқитиш тизимининг ўзига хос хусусиятлари қуйидагилардан иборат: - "ўқитувчи билан" ўз-ўзини ўқитиш тизимлари, ҳар бир мисол учун унинг маълум бир вазиятлар синфига тегишлилиги атрибутининг қиймати (синфни ташкил этувчи атрибут) аниқ белгиланган; -"ўқитувчисиз" ўз-ўзини ўқитиш тизимлари, тизимнинг ўзи вазиятлар синфларини таснифлаш хусусиятларининг қийматларининг яқинлик даражаси бўйича аниқлаганда. Индуктив тизимлар - бу мисолларни муҳим белгиларига кўра таснифлаш орқали индукция тамойили асосида ишлайдиган ўз-ўзини ўрганадиган интеллектуал тизимдир. Индуктив хулоса (хусусандан умумийга) - бу алоҳида баёнотлар тўпламига асосланган умумий фикрларнинг хулосаси (умумлаштириш). Ушбу тамойилга асосланган мисолларни умумлаштириш берилганлар тўпламидан таснифлаш хусусиятини танлашга қисқартирилади; танланган хусусиятнинг қиймати бўйича кўплаб мисолларни аниқлаш; бу мисоллар синфлардан бирига тегишли ёки йўқлигини аниқлаш. Таснифлаш жараёни қарор дарахти сифатида ифодаланиши мумкин, унда оралиқ тугунлар кетма-кет таснифлаш белгиларининг қийматларини ва якуний тугунлар маълум бир синфга тегишлилик белгиси қийматларини ўз ичига олади.