ҲАҚИ Қий тиббиёт (Йўқотилган шифо изидан) gerçek tip

“Ҳайвонларда сизлар учун ибратлар бор”,
дейилган. Ҳайвонларга эътибор берсак, мушуклар ўз болаларининг
думғазаларини ялаб, уларнинг ҳожатга чиқиш рефлексини уйғоти-
шини, болаларини назорат остида ҳожатга чиқаришга ўргатишини
ҳамда думғаза атрофларини кирлашишдан сақлашини кузатишимиз
мумкин. 
Она мушукнинг бундай ялашларида қуйидаги фойдалар бор: дум-
432

---

бадаги ва сийдик йўллари, жинсий аъзолар ва мия билан боғлиқ
бўлган акупунктур нуқталардан мия уйғонади, энергия ва қон айла-
ниши саломатлиги сақланади. 
Ҳайвонларнинг аксарияти шу ишни қилади ва шу тарзда болала-
рининг соғлом, тартибли ва итоаткор бўлишини таъминлашади.
Биз эса чақалоғимиз ҳар сафар ҳожатга чиққандан кейин унинг
думбасини ювишимиз, қуритишимиз, зайтун ёғи билан ёғлашимиз ва
қуруқ пахта мато боғлашимиз керак.
Чақалоқни ювинтириш
Чақалоқларни киндиклари тушгандан кейинги 40 кун давомида
кунига 1-2 марта ювинтириш яхшидир. 
Бир тоғорага иссиққа яқинроқ илиқ сув солинади. Сувнинг
иссиқлигини қўл билан эмас, тирсак ботириб кўриш керак.
Чақалоқнинг юзидан ташқари жойлари матога ўралади, бошқа мато
парчасидан бошининг тагига ётиқ қилиб, сувнинг ичига ётқизилади ва
тоғорадаги сув чақалоққа оз-оздан тўкилади. Юзига сув тўкилмайди. 
Сув совуса, ҳар 2-3 дақиқада бир тоғорага исиқ сув солиб, сувнинг
илиқлиги сақланади. Бу ҳолатда иссиқ сув болага тушмаслиги учун
бир қўл билан чақалоқ муҳофаза қилинади. 
Болани уxлашидан 10-15 дақиқа олдин чўмилтириш мумкин.
Мочалка, совун ва шампуннинг ҳеч кераги йўқ, чунки тери юзида-
ги микроблар терини тозайлайди, порлатади, соғлом тутади. 
Совун ва шампун эса уларни артиб ташлайди. Ювиниш сувига
ҳафтада бир марта бир ош қошиқ тош тузи қўшилиши мумкин.
Чақалоқни чўмилтиришдан чиқариб, қуритгандан кейин аввал
қорнининг устига, сўнгра чалқанчасига ётқизиб, бошига, бўйнига ва
баданига зайтун ёғи суртилади ва массаж қилинади. Қўлларини тир-
сакларидан ушлаб, майин ва секин уйқаштириб, тиззаларига текки-
зилади. 
Кетиси кўрсаткич бармоғи билан босилади, сийдик пуфагининг
усти ҳовуч учида енгил массаж қилинади. Тоза бир мато билан
ортиқча ёғ артиб ташланади. 
Кейинроқ бурун тешикларига 1 томчи, қулоқларига 3 томчи зай-
тун ёғи томизилади ва қулоқ тешиги ҳам тозаланади. Ёки она
чақалоқнинг бурни ва қулоқларига ўзининг сутини соғади ва қулоқ
ичини тозалайди. 
433

---

Ҳар сафар чўмилтиргандан кейин ёғоч ёки суяк тароқ билан
чақалоқнинг бошини тараш боланинг соғлиги учун жуда фойдалидир.
Болаларнинг уйқуда қиладиган ҳаракатлари уларни уйқудан
уйғотиб юборади ва қўрқитади. Шу сабабдан уларни 3-4 ой давоми-
да йўргаклаш керак.