Ахборот тизимларида ахборот хавфсизлиги тушунчаси

applet

  va 

servlet

 

ko‘rinishida  bir  kompyuterdan  ikkinchisiga  uzatadi  va  uning  ish  muhitida  shu 

bo‘laklar faoliyat ko‘rsata oladi; 

-  korxona  yoki  umumtarmoq  administratorlari  tomonidan  barcha 

foydalanuvchi tizimlari ham nazorat etila olmaydi; 

-  tarmoq  orqali  olingan  dasturiy  ta’minot  ishonchli  bo‘lmaydi,  chunki  u 

xatolarga yoki zararkunda dasturiy ta’minotga ega bo‘lishi mumkin. Bu holat esa 

himoyani zaiflashtiradi; 

-  axborot  tizimlarining  konfiguratsiyasi  dasturiy  va  texnik  ta’minot, 

ma’muriy  ma’lumotlar  (iste’molchilar  ro‘yxati,  ularning  xuquq  va  imtiyozlari, 

ishlatilayotgan  dasturlar,  xizmatlar  va  texnik  qurilmalar  ro‘yxatlari  va  hokazo) 

doimo o‘zgarishda bo‘ladi. 

Mana  shu  xizmatlarning  har  biri  uchun  axborot  xavfsizligining  asosiy 

komponentlari  bo‘lmish  to‘liqlik,  konfidentsiallik,  murojaat  etish  imkoniyati  o‘z 

talqiniga ega.  

Endi har bir xizmat haqida qisqacha tushuncha kiritib o‘taylik. 

Boshqaruv

 – 

axborot tizimi uchun infrastruktura xizmati sifatida ham qaralishi mumkin bo‘lgan 

xizmatdir.  Agar  boshqacharoq  ta’rif  beradigan  bo‘lsak, 

boshqaruv

  –  bu  axborot 

va xavfsizlik servislarining jamlovchi qobig‘i bo‘lib, shu servislar va  axborotdan 

yuqori darajada foydalanish imkoniyati, barcha xizmatlarning tizim administratori 

nazorati  ostida  samarali  ishlashini  ta’minlaydi.  Qisqa  qilib  aytganda,  uning 

---

vazifasi  tizim  komponentlari  va  xavfsizlik  vositalarining  yaxshi  ishlashini 

ta’minlashdir.  Komponentlar  monitoringi,  nazorat  va  komponentlar  ishini  bir-

biriga bog‘lab ham moslab turadi. Konfiguratsiya, raddiya, unumdorlik, xavfsizlik 

va  hisobot  axborotlarini  boshqaradi.  Boshqaruv  tizimlari  administratorlarga  ishni 

rejalash,  tashkil  etish,  nazoratlash  va  statistika  qilish,  talablar  o‘zgarishiga 

hozirjavoblik,  axborot  tizimlarining  navbatdagi  qadamlarini  oldindan ko‘ra  olish, 

uni himoyalash ishlarini bajarishi lozim.  Ya’ni, ko‘p funktsiyali,  moslashuvchan, 

xavfsiz va samarali bo‘lishi lozim.