Ахборот технологиялари ва статистика

1.3. Халқаро туризмнинг ривожланишига таъсир этувчи омиллар.
Халқаро туризмнинг ривожланиши қурилиш, замонавий аэропорт, йўллар, дўконлар, кинотеатрлар, шаҳарларнинг фаровонлиги, ёдгорликлар ўрнатиш ва ҳоказолар билан амалга ошади.
Туризм билан чамбарчас боғлиқ тармоқлардан ташқари иқтисоднинг автомобиль саноати, озиқ-овқат, тўқимачилик саноатлари, кийим-кечак ва хоказолар хам ўз таъсирига эга.
Мехмонхона қурилишига маблағ ажратилиши саноат юксалишини жадаллаштиради.
Хорижий туризм озиқ-овқат саноатига сезиларли таъсир ўтказади. Кўпгина туристлар қариндош-уруғ ва таниш-билишларникида кун кечириб, уйларни ижарага олиб ёки хусусий виллаларда яшаб, мехмонхона хизматидан фойдаланмайдилар. Хорижий туристларнинг бу тоифаси озиқ-овқат маҳсулотларини сотиб олишга катта маблағ сарфлайдилар. Мисол учун, французларнинг ҳисобига кўра, хорижий туристларнинг озиқ-овқат маҳсулотларини сотиб олишга сарфлайдиган харажатлари бутун хорижий туризмдан келадиган фойданинг 8,4 % ини ташкил қилади. Бу ерда шуни ҳисобга олиш керакки, Франциянинг ўзида французларнинг саёхати у қадар муҳим тушум олиб келмас, лекин хорижий саёхатчиларнинг харажати мамлакатга кўплаб валюта олиб келади. Шундай қилиб, туристлар истеъмол бозорини кенгайтиришни талаб қилади. Хусусан, Франциядаги автотуризмнинг ривожланиши оқибатида катта миқдордаги махсус ярим тайёр маҳсулотларни ишлаб чиқаришга олиб келди.
Автотуризм хақида тўхталиб, шуни таъкидлаш керакки, хорижий туризм тушумининг 14,6 %и ёғ-мой маҳсулотларига тўғри келади.
Туризмнинг ўсиши мамлакат умумий иқтисодий ўсишининг мухим омилларидан бўлмиш йўл қурилишини кенгайтиришга туртки бўлади. Францияда 101 минг ўринли 12 туристик марказнинг қурилиши учун 127 йирик йўллар қурилди. Бу омиллар шуни кўрсатадики, туризм мамлакатдаги шароитни хамиша рақбатлантириб туради⁸.
Туризмнинг ривожи охир оқибатда жамоат ишлаб чиқаришининг ўсишига, унинг тизимларини яхшилашга, иқтисодиётнинг туризмга туғридан-туғри алоқадор бўлмаган соҳаларида ҳам меҳнат унумдорлигининг ошишига кўмаклашади.
Халқаро туристик истеъмол кўп сонли иқтисодий жараёнларни рағбатлантиради, нотуристик тармоқлар учун қўшимча бозорлар очади ва бу билан ишлаб чиқаришнинг ривожига, янги технология қўллашга шароит яратади.
Туризмга туғридан-туғри алоқадор бўлмаган сохаларга ҳам унинг сезиларли таъсири борлигини, масалан, Франциядаги 10 вазирликнинг туризм саноати учун маълум маблағ ажратиши тасдиқлаб турибди.
Хар томонлама характерли кучга эга бўлган халқаро туристик истеъмол кўпгина тармоқларнинг кенгайишига олиб келади ва бунда энг яхши товардан тортиб тоғ чанги спорти учун механик кўтаргичлар ишлаб чиқаришигача таъсир қилади.
Туризмнинг бу қадар кенг ривожи автомобилнинг карвон (ғилдиракли уй-прицеп), деган янги турини вужудга келтирди. Кейинги йилларда автомобилнинг яна бир ажойиб тури – кемпинг-каров (синтетик ва ошхона жихозли узи юрар уй) кашф этилди.
Денгиз бўйларидаги туристик марказларнинг пайдо бўлиши яхта, парусник, катер кабиларни, тоғ туризмининг ривожи эса тоғ чанги жихозларини кўпайтиришни тақозо этади.