Ахборот хавфсизлиги тушунчаси Умумжаҳон

Аутентификация (Authentication) маълум қилинган
фойдаланувчи, жараён ёки қурилманинг ҳақиқий эканлигини 
текшириш муолажаси. Бу текшириш фойдаланувчи (жараён 
ёки қурилма) ҳақиқатдан айнан ўзи эканлигига ишонч ҳосил 
қилишига имкон беради. Одатда фойдаланувчи тизимга ўз 
хусусидаги ноёб, бошқаларга маълум бўлмаган ахборотни 
(масалан, 
парол 
ёки 
сертификат) 
киритиши 
орқали 
идентификацияни тасдиқлайди.

---

Аутентификация (инглизча authentication < юнонча 
αὐθεντικός [authentikos] "ҳақиқий, ҳақиқий
" < αὐτός [autos] 
"ўзи; 
у") 
аутентификация 
процедураси, 
масалан: 

фойдаланувчининг ўзи киритган паролни (кўрсатилган логин 
учун) фойдаланувчи логинлари маълумотлар базасида 
сақланадиган парол билан солиштириш орқали фойдаланувчи 
аутентификацияси; 

електрон почта жўнатувчининг очиқ 
калитидан фойдаланган ҳолда електрон почтанинг електрон 
рақамли имзосини текшириш орқали унинг ҳақиқийлигини 
тасдиқлаш; 

файлнинг назорат суммасини ушбу файл 
муаллифи томонидан еълон қилинган миқдорга нисбатан 
текшириш. 

Рус тилида бу атама асосан ахборот 
технологиялари соҳасида қўлланилади. 

Тизимларнинг ишонч 
даражаси ва хавфсизлик сиёсатига қараб, тақдим етилган 
аутентификация бир томонлама ёки ўзаро бўлиши мумкин. 
Одатда у криптографик усуллар ёрдамида амалга оширилади. 

Аутентификацияни авторизация (субъектга муайян 
ҳуқуқларни бериш тартиби) ва идентификация
(субъектни 
унинг идентификатори томонидан тан олиниши тартиби) билан 
аралаштириб юбормаслик керак. 8 Идентификация ва 
аутентификация 
субъектларнинг 
(фойдаланувчиларнинг) 
ҳақиқий эканлигини анилаш ва текширишнинг ўзаро боғланган 
жараёнидир. Муайян фойдаланувчи ёки жараённинг тизим 
ресурсларидан фойдаланишига тизимнинг рухсати айнан 
шуларга 
боғлиқ. 
Субъектни 
идентификациялаш 
ва 
аутентификациялашдан сўнг уни авторизациялашбошланади.

---