Agrotexnologiyalar instituti

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
183 
 
                                             1.6 х 100        160 
B
t
 = --------------- = ------ = 10.6% 
                                                    15           15 
Bunda: B
t
-bug'doy tuplashi. 
Demak, tahlil asosida bu muddat (sana)ni belgilab, bug'doyda tuplanish davri 
boshlangan,  deb  hisoblash  mumkin.  Bunday  hisob-kitoblar  har  kuni  va  kuning 
ma'lum  bir  vaqtida  o'simliklar  rivojlanish  davriga  to'liq  kirguniga  qadar  davom 
ettiriladi. Bunda: 
a)
 
kuzgi  bug'doyda  tuplanish  davrining  boshlanishi  tuproq  ostidagi  tuplanish 
bo'g'inidan yon barglar; 
b)
 
naychalash  davri  bug'doyning  yon  poyasida  tuproq  yuzasidan  1  -2sm 
balandlikda birinchi poya bo'g'ini paydo bo'lishi; 
v)  boshoqlash  davri  bug'doyning  onalik  murtagidan  paydo  bo'lgan  boshoq-
poya (naycha) qismi yarmigacha rivojlangan boshoq holati; 
g)  gulash  davri  kuzgi  bug'doyning  75%  boshoqlarida  otalik  changgichlari 
tashqi  tomonidan  ko'zga  tashlanishi  bilan  belgilanadi.  Masalan;  1m
2
  da  300  dona 
boshoq  majud  bo'lib,  shundan  225  donasida  otalik  changchilari  ko'zga  tashlansa, 
kuzgi bug'doyni gullash davrida deb hisoblash mumkin. 
Ma'lumki,  bug'doyning  pishish  davri  uchta-sut  pishi,  mum  pishish,  to'liq 
pishish davrlariga bo'linadi; 
-sut pishish davrida bug'dyo donlari boshoqda endigina paydo bo'lgan, yashil 
rang olib, "sutga" to'lgan bo'ladi; 
-mum pishish davrida boshoqdagi don tirnoq orqali bosib ko'rilganda kesiladi, 
poyasi hamon yashil rangda bo'ladi; 
-to'liq  pishish  davrida  boshoqdagi  don  qotib,  qattiqlashadi  va  butunlay  sariq 
rangga kiradi.