Agrotexnologiyalar instituti

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
61 
 
tartibsiz  joylashtirishni hosil  qilamiz  6,3,5,2,1,4.  Oxirgi delyankadagi  variant  nomeri 
(bizda 4) avtomatik tarzda yozib ko‗yiladi, qaytariladigan va6 sonidan yuqori sonlar 
o‗tkazilib yuboriladi. 
Ikkinchi,  uchinchi  va  to‗rtinchi  kaytariqlar  uchun  hakm  variantlar  shu  tartibda 
tartibsiz  joylashtiriladi.  Buning  uchun  har  bir  qaytariq  uchun  boshlang‗ich  sonni 
belgilab olish tavsiya etiladi. 
Natijada variantlarni qaytariqlar bo‗yicha joylashtirish kuyidagi ko‗rinishda aks 
etadi. 
I qaytariq II qaytariq III qaytariq IV qaytariq 
6, 3, 5, 2, 1, 42, 5, 4, 5, 1, 31, 2, 5, 3, 6, 43, 4, 2, 1, 6, 5 
Shunday  qilib,  birinchi  qaytariqning  birinchi  delyankasiga  6  variantni 
joylashtirishimiz  kerak,  ikkinchi  delyankaga  3  variantni,  uchinchi  delyankaga  5 
variantni va xakazo.  
Tartibsiz  takrorlanish  uslubi  (to‘liq  rendamizatsiya).
 
Dala  tajribasida 
rendamizatsiyaning  zamonaviy  usullari  ichida  eng  soddasitartibsiz,  sharoitlarni 
tartibsiz  holatda,  variantlarni  qaytariqlar  bo‗yicha  aralashtirib  butunlay  tasodifiy 
joylashtirish.  Masalan,3  variantdan  iborat  4  qaytariqli  tajriba  ko‗yilishi 
rejalashtirilgan.  Ajratilgan  dala  maydoni  12  delyankaga  bo‗linadi  (3x4q12) 
vatasodifiy  sonlar  jadvalga  ko‗ra  variantlarni  qaytariqlar  bo‗yichahar  bir  variant4 
tadan delyankaga joylashadigan holatda ajratiladi. 
 
2 
 
1 
 
3 
 
2 
 
1 
 
3 
 
2 
 
1 
 
3 
 
1 
 
2 
 
3 
Rasm 1. 3 variantni 4 ta qaytariqlar to‗liq rendamizatsiya usulida joylashtirish
 
 
XULOSA
 
Ilmiy  tadqiqot  ishlarini,  ya‘ni  tajribani  planlashtirish-bu  ilmiy  tekshiruv 
maqsadlarini  aniqlash,  tajriba  sxemasini  ishlab  chiqish,  yer  uchastkasini  hamda 
tajribaning optimal strukturasini tanlash kabi bosqichlardan iboratdir. 
Tajribani  planlashtirishda  yo‘l  qo‘yilgan  holatlarni  keyinchalik  tajribani 
o‘tkazish  davomida  yoki  olingan  natijalarni  aniq  statistik  usullarda  baholash  orqali 
ham to‘g‘irlash mumkin emas.