Agrotexnologiyalar instituti


DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI



Download 2,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/400
Sana05.01.2022
Hajmi2,77 Mb.
#318501
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   400
Bog'liq
DORIVOR O’SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI MAJMUA 2020 (2)

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
49 
 
Tur qanchalik tekis tarqalgan va ko‗p miqdorda o‗sgan bo‗lsa, shunchalik kam hi
soblashmaydonchalari zarur bo‗ladi. Optimal xollarda kerakli aniqlikka erishish uchun
 15 ta maydoncha etarli bo‗ladi. Tur notekis tarqalganda esa maydonchalar soni 50 tag
acha etadi, lekin ko‗p hollarda hosildorlikni anikqash uchun 1 metr kvadrat bo‗lgan 25
 ta maydoncha joylashtirish etarli bo‗ladi, zaruriy maydonchalar sonini formula bo‗yic
ha hisoblash mumkin. 
 
4.2.Xosildorlikni namunaviy nusxalar usuli buyicha aniqlash 
Xosildorlikni  namunaviy  nusxalar  buyicha  baxolaganda  ikkita  kursatkichni  -
tovar  nusxalar  (novdalar)ning  maydon  birligidagi  soni  va  xar  bir  nusxa  (novda)dan 
olingan xom ashyoning o‗rtacha og‗irligini aniqlash zarur. 
Bu usul bilan ishlaganda hisob birligi bulib nusxa (masalan otkulokning nusxasi) 
yoki novda (mevali na‘matak 
novdasi) bo‗lishi mumkin. Novdani hisob birligi qilib ishlatish, nushalar chegaralarini 
ajratish qiyin bo‗lgan, alohida nushalar o‗sish darajasi bo‗yicha keskin farq qilgan va 
yaxlit nusxadagi xom ashyoning yig‗ish mumkin bo‗lgan (masalan jo‗ka) xollarda qul
aydir. 
Nusxa  (novda)lar sonini  hisoblash o‗simlik o‗sadigan  maydonda  joylashtirilgan 
0.25  dan  10  m  gacha  o‗lchamidagi  hisoblash  maydonchalarida  yoki  marshrut 
yo‗llarida olib boriladi. 
Maydonchalar kattaligi o‗rganilayotgan tur o‗lchamlari bilan, 
ularning soni -
 
o‗rganilayotgan turning maydonda tekis tarqalganligi bilan belgilaniladi. 
O‗simlik  qoplamida  ancha  va  nisbatan  tekis  tekis  tarqalgan  o‗simliklar  uchun 
odatda  15-20  ta  maydoncha,  kamroq,  va  notekis  tarqalganida  30-50  ta  maydoncha 
joylashtirish etarli bo‗ladi. 
Xosildorlikni 15% aniklikda namunaviy nushalar usulida aniqlash uchun nushala
r soni va ularning xom ashyo fitomassasi miqdorini 10% aniqlikda baxolash zarur. Ag
ar nushalar soni kam bo‗lsa (1 m da o‗rtacha soni 1 nushadan kamga to‗g‗ri kelsa), ula
rni marshrut yullarida sanash 
qulayrok. Bunda o‗simlik o‗sadigan 
maydon sathini aniqlashda qo‗llangan marshrut yullaridan foydalanish mumkin, birok 
ularni o‗simlik o‗sadigan maydon kattaligi va uning zichligiga karab 20-
30 yoki 100 qadamli bo‗laklarga bo‗lib chiqish zarur (o‗simlik o‗sadigan maydon qan
chalik katta va undagi tur qanchalik kam uchrasa, yo‗l bo‗laklari shunchalik katta olini
shi zarur). 
Tovar  nushalar  (novdalar)  soni  marshrut  yo‗nalishi  bo‗ylab  eni  1  yoki-  2  m 
yo‗lakda  sanaladi.  Ishonchli  o‗rtacha  kattaliklarni  olish  uchun  25-40  ta  marshrut 
yo‗nalishdagi yo‗laklarda hisoblash olib borish kerak. 
Namunaviy  nushalarning  xom  ashyo  massasini  aniqlash  uchun  hisoblash 
maydonchalarida  yoki  marshrut  yo‗nalishi  bo‗yicha  barcha  tovar  nushalaridan 
sub‘ektiv  "o‗ziga  xos"  joylarni  tanlamasdan  olib  boriladi.  Marshrut  yo‗nalishi 
bo‗ylab uchragan  xar  ikkinchi,  beshinchi  yoki  uchinchi  nushani  tanlab,  bir  tizimga 
solib ishlash ob‘ektivroq natija beradi.  
Namunaviy nushalarsoni ularning tarqalganligiga bogliq. Er ostki organlar yoki g
ul to‗plamlarining og‗irligini aniqlashda aksariyat xollarda 40-



Download 2,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   400




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish