Agrotexnologiyalar instituti

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
179 
 
Takrorlanishlar.  Takrorlanish  va  variantlarni  yer  maydonida  joylashtirish 
sxemasi. 
Dala tajribasining aniqligini va hosil etilgan o‘rtacha qiymatlarini ishonchlilik 
darajasi tajribani vaqt va maydonda takrorlanishiga chambarchas bog‘likdir. 
Tajribani  maydonda  (er  uchastkasida)  takrorlanishi  bu  har  bir  variantni 
o‘xshash  tajriba  maydonlaridagi  uchrash  qiymatiga  tushunilsa,  vaqt  davomida 
takrorlanish esa, tajribani necha yil davomida sinab ko‘rilishidir. 
Tajribani  maydonda takrorlanishi orqali o‘rganilayotgan  variant  turli unumli 
tuproq  sharoitlarida  bo‘lishini  ta‘minlashdir.  Yil  davomida  tajribasi  takrorlanishi 
esa  turli  meteorologik  sharoitlarda  (turli  yillarda)  o‘rganilayotgan  faktorlarning 
ta‘siri va o‘zaro ta‘siri sinab ko‘rilishidir. 
Tajribada  takrorlanishlar  miqdori  ortishi  bilan  uning  xatolik  darajasi  ancha 
kamayadi,  bu  holat  takrorlanishi  4-8  ga  kadar  ortganda  yaxshi  namoyon  bo‘ladi. 
Lekin bu qiymatdan yana ortilish orqali xatolarni kamayish holatlari kuzatilmaydi. 
Dala tajribasida kichikrok maydonchada o‘tkazilgan tajribalarda (10-20 kv.m) 
takrorlanishlar soni 7-8 ta qilib belgilanadi. 8 tadan ko‘p takrorlanish juda kamdan-
kam hollarda ishlatiladi. Umuman, har qanday dala tajribasida takrorlanish soni 4 
dan  kam  bo‘lmasligi  lozimdir.  2-3  ta  takrorlanishli  tajribalar  esa  namoyish 
etiladigan boshlang‘ich turdagi tajribalardagina qo‘llaniladi. 
Dala  tajribasida  tajriba  maydonchalari  (delenkalar)  yer  uchastkalariga