Agrokimyoning ekologik muommolari

10-mavzu
Ekologik muammolarni yechishning agrokimyoviy aspektlari
R E J A

1. 
   Oziq moddalar muommosi va dehqonchilik maxsuldorligi hamda atrof muhit.
   
2. 
   Tuproq unumdorligi va o’zoq muddatli stasionar almashlab ekish maxsuldorligini hisobga olgan holda o’g’itlash darajasiva uning ekologiyaga ta’siri
   
3. 
   Rejalashtdirilgan maxsuldorlikni ta’minlovchi tuproq unumdorligining optimal parametrlari.
   

Tayanch iboralar: dehqongchilik maxsuldorliq ekologiya, atrof muhit, agrokimyoviy asos, oziq modda, o’g’it, azot, fosfor, kaliy, tuproq, unumdorliq almashlab ekish, o’g’itlash darajasi, optimal parametr, agrokimyoviy, agrofiziq mikrobiologiq biologiq hossa, TSQ rejim, mineral o’g’it, organik o’g’it.
Agrokimyo fani tomonidan oziq moddalarni o’zlashtirish koefsenti va o’z harajatlarini qoplashni ishonchli ravishda oshdirishga imkon beruchvi o’g’itlarni qo’llashning samarali kompleks tadbirlari ishlab chiqilgan va ularn dehqonchilik amaliyotida tekshdirib kurilgan. Bu esa atrof muhitga o’g’itlarni yo’qolishini kamaytdiradi va bir butun ekologik holatga ijobiy ta’sir qiladi. Hatto orgonobilogik dehqonchilik tarafdorlari ham mineral o’g’itlar azot, fosfor, kaliyva boshqa biogen elementlarni kompensasiyalanganda, sizot suvlarini ifloslamaganda maxsulot sifatini pasaytdirmagan sharoitda ularning qo’llashga qarshi emaslar.
Har qanday ekosestima va tuproq individual kurib chiqilishi kerak Hozirgi zamon dehqonchiligining vazifasi mineral o’g’itlar qo’llashni minemallashtdirish emas, balki optimallashtdirishddir. Har bir oziq element o’zining agroekologik o’ziga xosligiga ega va shuning uchun inidvidual analiz va baholashni talab qiladi. U yoki bu o’g’itning optimal dozasini aniqlashning, almashlab ekish maxsuldoligi darajasi yoki qishloq xo’jalik ekini hosildorligining asosiy prinsiplarini bilish muhimddir. Eng yuqori agroekologik qiziqishga azot egaddir. Qishloq xo’jaligida bu element bilan bir qator muammolar bog’liq. Eng avvalo azot dehqonchilikni kimyolashtdirishda eng katta solishtdirma massaga ega. Bir qator ma’lumotlarga ko’ra 1984 yili mineral o’g’itlar ishlatilishdagi uning ulushi MDX davlatlarida 45 %, AQSh da 51 % , Shvesiyada 54 % , Buyuk Britaniyada 61 %, Nederlandiyada 71 % ni tashkil etdi Azotli o’g’itlarning o’zlashtirish koeffisenti yuqori bo’lganligi uchun dehqonchilikda uning disbalansiyuzaga keladi. Buni Rossiyaning Yevropa qismi dehqonchilik zonalari maqomida ko’rish mumkin. Rossiyaning Yevropa qismi dehqonchiligida 20 yil ichida azot dibalansining ortishi.