Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
82 
Корхонанинг умумий салоҳиятидан фарқли равишда корхонанинг 
рақобатбардошлигини сақлаб қолиш учун зарур бўлган иқтисодий салоҳияти 
(шунингдек, унинг таркибий элементлари) ҳамда уни ривожлантириш 
механизми корхонани иқтисодий нуқтаи назардан тадқиқ этиш ва 
ривожлантириш учун жавоб беради.
Корхонанинг иқтисодий салоҳияти-корхонанинг узоқ муддатли 
иқтисодий ривожланишини амалга ошириш учун қабул қилинган 
стратегиялар асосида таъминлашга қаратилган қуйидаги салоҳиятлар 
(имкониятлар) мажмуини ўз ичига олувчи тизимдир: 
-
меҳнат (кадрлар) салоҳияти; 
-
молиявий салоҳият; 
-
ишлаб чиқариш салоҳияти; 
-
илмий-техник салоҳият;
-
инновация салоҳияти; 
-
ахборот салоҳияти. 
Меҳнат (кадрлар) салоҳияти – иқтисодий салоҳиятнинг асосий қисми 
бўлиб, корхона меҳнат ресурсларининг миқдорий ва сифат жиҳатдан 
таркиби, уларнинг фойдаланиладиган асбоб-ускуналар ва технология 
даражасига мослиги ҳамда корхона мақсадларига мувофиқ узоқ муддатли 
ривожланиш қобилияти билан тавсифланади. 
Меҳнат 
салоҳиятининг 
сифатини 
ифодаловчи 
кўрсаткичлар 
қуйидагилардан иборат: 

меҳнат ресурсларининг умумий касбий тайёргарлиги;

кадрларнинг жисмоний ривожланиш, сиҳат-саломатлик даражаси;

меҳнатнинг техник қуролланганлиги даражаси;

кадрлар меҳнатининг унумдорлиги даражаси; 

кадрларнинг касбий маҳорати даражаси; 

кадрларнинг ҳаракатчанлик даражаси. 
Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида меҳнат салоҳиятини сифат 
жиҳатдан такомиллаштириш, таълим сифатини ошириш юқори меҳнат 
унумдорлигига эришиш ва иқтисодий ўсишни таъминлашнинг муҳим омили 
ҳисобланади. 
Меҳнатга лаёқатли кишиларнинг умумий таълим ва касбий 
тайёргарлиги, фан соҳасидаги билим даражаси, сиҳат-саломатлик, турмуш 
даражаси ва меҳнат салоҳиятининг сифат жиҳатларини ифодалайди. 
Меҳнатга лаёқатлилик инсонни маълум бир ишни бажариши учун зарур 
бўлган меҳнатга бўлган қобилиятидир. Замонавий ишлаб чиқариш 
шароитларида 
жамият 
меҳнат 
салоҳияти 
сифат 
кўрсаткичларини 
такомиллаштиришда профессионал (касбкорлик) меҳнатга лаёқатлилик 
алоҳида аҳамият касб этади. 
Меҳнатга лаёқатлилик ишчи кучининг имконий унумдорлигидан иборат 
бўлиб, унинг сифатига, яъни ходимнинг билими, малакаси, касб-корлигига 
боғлиқ бўлиб, меҳнатнинг унумдорлигида рўёбга чиқади. 

---