Agora Qadimgi Yunoniston shaharlarida xalq yig'ilishi joyi, markaziy maydon. Akinak

Kapitoliy tepaligi
Rimdagi eng baland tepalik.
Kogorta	Rimdagi harbiy bo`linma. (bir necha 80 kishilik jangchidan ibrat senturiyalar kogortani tashkil qilgan).
Kohinlar	ibodatxona ruhoniylari
Kolonlar	Lotincha so‘z bo‘lib, ijaraga yer oluvchi kishi. Rimdagi mayda yer ijarachilari.
Koloniyalar	o'z yurtini tark etgan odamlar tomonidan yangi yerlarda asos solingan manzilgoh va shaharlar.
Kompas	Dastasi hamma vaqt janubni ko‘rsatadigan asbob. Qadimgi xitoylikllarning eng ajoyb ixtirolaridan biri, xitoyliklar kompasdan quruqlik va dengizda foydalanishgan.
Konsul	Respublika davrida Rimdagi oliy siyosiy lavozim. Har yili saylangan ikki nafar konsul Senat va armiyaga rahbarlik qilgan.
Liktor	Faxriy qorovul. Rimda har bir konsulni 12 nafar liktor qo`riqlab yurgan.
Matriarxat	Dastlab urug` jamoasi ayol kishi tevaragida jipslasha boshlagan, insoniyat tarixida bu davr ona urug`i davri ya‘ni matrairxat deb ataladi. (mil.avv I mln-mil.avv III ming yillik o`rtalariga qadar)
Metek	Afinada yashovchi chet elliklar.
Mesopotamiya	Dajla va Frot daryolari oralig`ini yunonlar shunday atashgan, bu atamaning tarjimasi ”ikki daryo oralig`i” degan ma‘noni anglatadi.
Mif	yunoncha so‘z bo‘lib, qadimgi dunyo xalqlarining tabiat hodisalari, ularning paydo bo‘lishi haqidagi, xudolar va qahramonlar haqidagi rivoyat

	va afsonalardir.
Mikrolit	Toshdan yasalgan mayda mehnat qurollari. Mezolit davrida kashf qilingan.
Mino	Mesopotamiyada 550 gramm kumushga barobar bo`lgan og`irlik o‘lchovi.
Mixxat	shumerlar va forslarning qadimgi yozuvi. Mil.avv IV-mingyillikda ixtiro qilingan.
Moxenjodaro	Hindistondagi eng qadimgi sivilizatsiya.
Mozaika	Shisha yoki tosh parchalaridan ishlangan suratlar.
Nmana	Avestoga ko`ra katta patriarxal oila.
Numizmatika	Tangalarni o`rganuvchi maxsus fan.
“Nom”lar	Misrdagi ilk davlatlar.
Nomarx	Qadimgi Musrda ilk davlatning hukmdori.
Olimpiada o'yinlari	Pelopenos yarimorolidagi Olimpiya shahrida to'rt yilda bir marta Olimpiyalik Zevs sharafiga bag'ishlab o'tkaziladigan umumyunon sport musobaqalari.
Ossuariy	Suyakdon. Zardushtiylik ta‘limotiga ko`ra vafot etgan odam suyuklari solib dafn etishga mo`ljallangan tobutcha.
Oykumena	Yer yuzining odamlar yashaydigan qismi, chegarasinin yunonlar shunday atashgan.
Palestra	Yunonistondagi xususiy gimnastika maktablari. U yerda adabiyot o‘qitilar, she‘r yozish va musiqa o‘rgatilgan. (Afinada oily ma‘lumot beradigan o`quv yurtlarida astronomiya, geometriya, geografiya va tarix o`qitilgan).
Patrialxal oila	ota tomonidan yaqin qarindoshlarning bir necha avlodlaridan tashkil topgan oila. Patriarxat davri boshlanishi bilan eng qadimgi urug`chilik tuzumi ham yakunlandi.
Papirus	yozuv yozish uchun ishlatiladigan qamish poyasining mag‘zi.
Patritsiylar	Rimning tub aholisi.
Pedagog	Yunoncha ”bolani yo‘lda kuzatib boruvchi” ma‘nosini anglatadi.
Perieklar	Afinada to‘la-to‘kis huquqlarga ega bo‘lmagan fuqarolar.
Piramida	mahobatli tosh inshoot, fir‘avnlar maqbarasi.
Plebeylar	Rimga ko`chib kelgan odamlar va ularning avlodlari.
Podsho tirsagi	Misrda uzunligi 52,5 sm. teng bo`lgan uzunlik o‘lchov birligi.
Politiment	Zarafshon daryosi qadimda shu nom bilan atalgan.
Polis	yunoncha ”shahar”.
Pontifik	Rimda diniy marosimlarni o`tkazish ustidan nazorat qiluvchi kohin. Pontifiklar bayramlar taqvimi, marosimlar tantanalari tartibini tuzishgan. 5 nafardan 15 nafargacha ruhoniylar jamlangan pontifiklar hay‘atiga Buyuk pontifik rahbarlik qilgan.
Qul	o'zga bir kishining mulki bo'lgan va ishchi kuchi sifatida ishlatiladigan erksiz odam (”so'zlovchi mehnat quroli”); qulni sotib olish va sotib yuborish mumkin bo'lgan.
Respublika	“umumiy ish” ma‘nosini anglatadi; tuzum nomi.
Ritorika	chiroyli so`zlash san‘ati. Rimda siyosiy arbob bo`lishni istagan har bir kishi notiqlik va ritorikani o`zlashtirgan.
Sagaris	O`rta Osiyo xalqlari orasida “jangavor oybolta” shunday atalgan.
Sanskrit	Qadimgi hind tillari asosida paydo bo‘lgan yangi adabiy til. Hindlarning “Mahabharata”, “Ramayana” dostonlari ana shu tilda yozilgan.
Sarkofag	Fir‘avnlarning mumiyolangan jasadi solingan toshtobut.
Senat	“Oqsoqollar kengashi” ma‘nosini anglatadi.
Senturiya	Rimda 80 kishidan iborat bo`lgan jangchilar guruhi.
Seysmograf	Xitoyliklar tomonidan ixtiro qilingan zilzilani oldindan aniqlab beruvchi asbob.
Sfinks	tanasi sherniki va boshi insonniki bo'lgan, piramidalarni qo'riqlovchi afsonaviy mavjudot. ”Sahro shohi” balandligi 20 metr.
Shahar-davlat (polis)	tevaragidagi hududlarni tasarrufiga olgan o'zini o'zi boshqaruvchi shahar;
Sivilizatsiya	Qadimdagi jamiyat taraqqiyotining ancha yuksak darajasi (shaharlar, yozuv va davlatlarning rivojlanishi).
Stil	Yozish uchun mo`ljallangan metal tayoqcha.
	Afinada Beshyuzlar kengashi rahbari. Salavkiylar davlatida davlat

Strateg	mudofaasi va qo`shinlarni tashkil etish bilan shug`ullanuvchi shaxs.