Agarbiz o’zbekistonimizni dunyoga tarannum etmoqchi, uning qadimiy tarixi va yorug; kelajagini ulug’lamoqchi, uni avlodlar xotirasida boqiy saqlamoqchi bo’lsak, avalombor buyuk yozuvchilarni, buyuk shoirlarni

ГЕОГРАФИК ТАЪЛИМ УЗЛУКСИЗЛИГИ:
БОШЛАНҒИЧ ГЕОГРАФИК ТАЪЛИМ МИСОЛИДА 
 
НИГМАТОВ А.Н., ЎМКҲТХМОҚТИ., РАСУЛОВ А.Б., ТДПУ., 
РАСУЛОВА Н.А., ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИ ПЕДАГОГИКА КҲК 
 
Ўзбекистон Республикаси “Таълим тўғрисида”ги қонуни ва “Кадрлар тайёрлашнинг миллий 
дастури”да белгиланган таълим узлуксизлиги тамойилларига жавоб бериш ҳамда миллий географик таълимни 
207 

---

замон талабларидан четда қолиб кетмаслик масалалари ҳар бир географ учун бирламчи аҳамият касб этиши 
мумкин.
Гарчанд таълим сўзи кундалик муомалада кўп ишлатилсада, лекин унинг умумэътироф этилган 
тушунчаси қандайлигига доим ҳам эътибор қаратилмайди. Таълим – билим бериш, малака ва кўникмалар 
ҳосил қилиш жараёни, кишини ҳаётга ва меҳнатга тайёрлашнинг асосий воситаси, тўғрироғи тизими. Зеро, 
таълимнинг узлуксизлиги тизимлашгандир. 
Узлуксиз таълим малакали рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг асоси бўлиб, таълимнинг барча 
турлари, давлат таълим стандартлари, кадрлар тайёрлаш тизими тузилмаси ва унинг фаолият кўрсатиш 
муҳитидир. Ўзбекистон Республикаси Таълим тўғрисидаги қонуннинг 9-моддасига биноан миллий узлуксиз 
таълим тизими қуйидаги турлардан иборат: 1) мактабгача таълим; 2) умумий ўрта таълим; 3) ўрта махсус, 
касб-ҳунар таълими; 4) олий таълим; 5) олий ўқув юртидан кейинги таълим; 6) кадрлар малакасини ошириш ва 
уларни қайта тайёрлаш.
Таълим тўғрисидаги қонун билан бир қаторда қабул қилинган "Кадрлар тайёрлаш миллий 
дастури"нинг мақсадида таълим соҳасини тубдан ислоҳ қилиш, уни ўтмишдан қолган мавкуравий қарашлар ва 
сарқитлардан тўла халос этиш, ривожланган демократик давлатлар даражасида, юксак аҳлоқий талабларга 
жавоб берувчи юқори малакали кадрлар тайёрлаш миллий тизимини яратишдир, дейилган.
Мустақиллик туфайлигина миллий таълим турлари ўтмишдан қолган мафкуравий қарашлар ва 
сарқитлардан халос этилди. Унда ўзига хос ва маҳаллий шароитга мос равишда янги миллий таълим тизими 
шаклланмоқда. Ривожланган давлатларнинг таълим тизими тажрибаси республикамиз шароитига 
мослаштирилган тарзда амалиётга тадбиқ қилинмоқда. Мазкур жараёндан географик билим ва тарбия ҳам 
четда турмаслиги керак. Зеро, география тарих, она тили ва адабиёт, миллий ғоя ва ғурур фанлари каби 
ёшларимизни юкасак маънавиятли шахс қилиб тарбиялашда, табиат билан жамият қонунларини 
уйғунлаштира оладиган кадрлар қилиб етиштиришда жуда катта аҳамият касб этади.