Agarbiz o’zbekistonimizni dunyoga tarannum etmoqchi, uning qadimiy tarixi va yorug; kelajagini ulug’lamoqchi, uni avlodlar xotirasida boqiy saqlamoqchi bo’lsak, avalombor buyuk yozuvchilarni, buyuk shoirlarni

BOSHLANGʻICH TA’LIMDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH 
 
 
MIRKARIMOVA M. TDPU talabasi. 
Vatanimiz kelajagi yoshlarning qoʻlida, shu sababli yoshlarni oʻz Vataniga, xalqiga, istiqlol gʻoyalariga 
sadoqatli qilib tarbiyalash, erkin va mustaqil fikrlaydigan yosh avlodni voyaga yetkazish lozim. Bunda 
oʻqituvchilarning hissasi katta. Boshlangʻich ta’limda, qolaversa, barcha sohada oʻqituvchilarning axborot 
texnologiyalaridan foydalanishi hozirgi zamon talabi hisoblanadi. Axborot texnologiyalarini darsda toʻgʻri qoʻllash ham 
bir mahoratdir. Oʻzbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” da boshlangʻich ta’lim – uzluksiz 
ta’
lim tizimining dastlabki savod oʻrgatish turi ekanligi alohida ta’kidlangan. Aynan shu dasturning 4-9-moddasida 
“barcha bosqichlardagi ta’lim jarayonlarini kompyuterlashtirish va axborotlashtirish amalga oshiriladi” deb, 
belgilangan. Kichik maktab yoshidag
i oʻquvchilarni tarbiyalash, ularning faoliyatini shakllantirishda ta’lim jarayonida 
multimedia vositalaridan, ya’ni elektron darsliklar, kompakt disklardan hamda slaydlardan foydalanish ahamiyatlidir.
Multimedia – 
bu maxsus texnologiya boʻlib, dasturiy va texnik moddiy ta’minot asosida kompyuterda bir 
vaqtning oʻzida matnli, tasviriy axborotni tovushli va harakatli holda ifodalash imkoniyatidir. Multimedia – kompyuter 
tizimida matn, tovush, videotasvirni va turli animatsiyalarni mujassamlashtirish imkonini beruvchi zamonaviy 
axborotlar texnologiyasidir. Multimedia vositalaridan oʻqitish jarayonida foydalanish oʻqitish sifatini va samarasini 
oshirishning eng qulay usullaridan biri boʻlishiga qaramasdan, unga mos Dasturlar boʻlmasa yoki ulardan 
foydalanilmas
a kutilgan samarani bermaydi. Shuning tuchun har bir oʻquv fanining xususiyatidan kelib chiqib, oʻquv 
materialining asosiy va muhim elementlarining oʻquvchilar oʻzlashtirish jarayoniga mos kelishi, dastur vositalari 
ekrandagi tasvirlarning rangiga, ma’lumo
tlarning tuzilishiga, obyektlarning koʻrinishiga, tovushlarning qulayligini 
e’tiborga olishni nazarda tutadi. 
Ta’lim sohasida multimedia vositalari yordamida oʻquvchilarga bilim berish afzalliklari quyidagilardan iborat: 
- Ta’lim jarayonida berilayotgan mate
riallarni chuqurroq va mukammalroq oʻzlashtirish imkoniyatining 
mavjudligi; 
- Ta’lim olishning yangi sohalari bilan yaqindan aloqa qilish ishtiyoqining yanada oshishi; 
- Dars jarayonida bilim olish vaqtining qisqarishi natijasida vaqtni tejash imkoniyatiga erishilishi; 
- 
Olingan bilimlarning kishi xotirasida uzoq muddat saqlanib qolishi va uni amaliyotda qoʻllash mumkinligi. 
Lekin oʻqituvchi multimediani yoki slaydni keltirib butun dars davomida faqat shundan foydalanib, ya’ni 
shularni qoʻib berish bilan vaqtini oʻtkazishi kerak emas. Bularda berilgan lavhalarni, mavzuni tushuntirishda va shu 
kabi kerakli oʻrinlarda oʻqituvchining nutqi asosiy rol egallaydi. 
Xulosa qilib aytganda, ta’lim muassasalarining zamonaviy jarayonida axborot tehnologiyalaridan, jumladan, 
multimedia vositalaridan foydalanish quyidagi muhim muammolarni yechishda yordam beradi: Ta’lim jarayonini 
faollashtirish; oʻquv faoliyatining samaradorligini oshirish; talabalarning mustaqil ravishda ishlash madaniyatini 
rivojlantirish; egallayotgan kasbig
a ijodiy yondoshish koʻnikmasini hosil qilish; mustaqil ta’lim doirasini kengaytirish, 
xullas, yetuk mutaxxasislarni yetishtirish. Shu sababdan hozirgi paytda pedagog va dastur tuzuvchisi mutaxassislarning 
birlashib, turli fanlardan multimedia darsliklari yaratish ta’im samaradorligini oshirish uchun kutilgan natijalarni 
berishini unutmasligimiz kerak. 
194 

---