Agar fanga oid terminlar noaniq bo‘lsa, fanning o‘zi noaniqdir


-rasm. Rezerford tajribasi



Download 1,99 Mb.
bet70/77
Sana23.01.2022
Hajmi1,99 Mb.
#402979
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   77
Bog'liq
2 5199426415707030200

3-rasm. Rezerford tajribasi

Rezerford yukoridagi tajribaga asoslanib atom tuzilishining planetar modelini taklif kildi, ya'ni atomning markazida massasi taxminan atom massasiga teng bulgan, musbat zaryadlangan yadro bulib, uning atrofida kuyosh sistemasidagi plenetalar kabi elektronlar xarakat kiladi. Uz yunalishini uzgartirgan va orkaga kaytgan zarrachalar sonini xisoblab va xamda kaytish burchagini xisoblab, yadro zaryadini topish mumkin. Rezerford shu usuldan foydalanib yadro zaryadi atom massasining yarmiga tengligini kursatdi.

Elementning davriy sistemadagi tartib nomeri kupchilik elementlar uchun atom massasining yarmiga teng. Demak, atomdagi elektronlar soni elementning davriy sistemadagi tartib nomeriga, elementning tartib nomeri esa shu elementlar atomi yadrosining musbat zaryadiga tengdir.

Bu masalani 1913 yilda G.Mozli boshkacha yul bilan xal kildi. G.Mozli kalsiydan (Ca=20) ruxgacha (Zn=30) bulgan 11 elementning rentgen spektrini sistemali tekshirib, bu elementlardan xar kaysisining rentgen spektridagi K-seriyasi bir-biriga yakin joylashgan ikkita chizik K va K dan iborat ekanligini kuzatdi (4 rasm).

Agar elementning rentgen spektrlari davriy sistemadagi tartib nomerlariga karab joylashtirilsa, xar bir seriya chiziklari tulkin uzunliklarining kamayishi tomoniga ma'lum konuniyat bilan suriladi. 4-rasmda bir elementdan 2- elementga utganda elementlar tartib nomerining ortib borishi K va K chiziklari chap tomonga karab, ya'ni tulkin uzunligining kamayish tomoniga karab siljishi kursatilgan. Siljish kattaligi titandan vanadiyga utganda kancha katta bulsa, vanadiydan xromga utganda xam xuddi ushancha buladi, demak, elementning tartib nomeri bitta ortsa xar safar bir xilda siljish ruy beradi.





Download 1,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish