Agar fanga oid terminlar noaniq bo‘lsa, fanning o‘zi noaniqdir

Elektron – manfiy zaryadli zarracha. Uning nisbiy massasi 0 ga, zaryadi – 1 ga teng. Grek tilidan olingan bo‘lib, “YAntar”, “Qaxrabo” yoki o‘z-o‘zidan zaryadlanuvchi degan ma’noni anglatadi.

Atom tuzilishi – Atom yadrosida protonlar va neytronlar joylashgan bo‘lib, yadro maydonida elektronlar to‘xtovsiz aylanma harakatda bo‘ladi. Elektronlar yadro maydonidagi elektron pog‘onalarda harakatlanadi. Pog‘onalar lotincha bosh harflar bilan belgilangan va ular elektron pog‘onachalardan tashkil topgan bo‘ladi. Elektron pog‘onachalar esa orbitallardan hosil bo‘lgan bo‘lib, har bir orbitalda 2 ta elektron joylashadi. Element atomlarida elektronlar pog‘onachalarda quyidagi tartibda to‘lib boradi:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰4p⁶5s²4d¹⁰5p⁶6s²4f¹⁴5d¹⁰6p⁶7s²5f¹⁴6d¹⁰7p⁶ va h.z.

Element – 2000dan ortiq atomlar to‘liq o‘rganilib, tarkibi solishtirilganda har xil o‘xshashliklar kuzatiladi. Yadro zaryadi bir xil bo‘lgan atomlarning muayyan turi element deyiladi. Tabiatda mavjud bo‘lgan, protonlar soni bir xil bo‘lgan bir necha xil atom bitta element sifatida davriy sistemaga joylashtirilgan. Masalan: Vodorod elementi 3 xil vodorod atomlari (protiy, diteriy, tritiy) ning bir turkumi bo‘lib hisoblanadi va h.k. Davriy sistemada har bir element bir necha izotopdan iborat. Izotoplarning tabiatda tarqalganlik darajasidan foydalanib, elementning nisbiy atom massasi topiladi:

Masalan: Tabiiy kislorod atomlari tarkibga ega, kislorod elementining nisbiy atom massasini toping.

Echish: