Afg'onistonning Eng yangi tarixi

Download 6,82 Mb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
Afg`oniston (1)

Nodirshoh

Nodirshoh mamlakat siyosiy hayotini muxolifat ko‘rinishini istisno qilgan holda qattiq nazorat ostiga oldi. 1932-yilda amir Omonullohning safdoshlari bo‘lgan nufuzli Charxiylar oilasi a’zolarining qatl etilishi rejimdan keng norozilikka sabab bo‘ldi.
Siyosiy muxolifat tor-mor etilgan bir sharoitda rejimdan norozilik individual terror koʻrinishida boʻldi: 1933-yil iyun oyida Berlinda Nodirning ukasi, Afgʻonistonning Germaniyadagi elchisi Muhammad Azizxon oʻldirildi. Buning ortidan Kobuldagi Britaniya elchisiga suiqasd uyushtirildi.

1933-yil 8-noyabrda Nejat litseyida boʻlib oʻtgan tantanali marosim chogʻida Muhammad Nodirshoh litseyning 19 yoshli oʻquvchisi Abdul Xoliq Xazar tomonidan otib oʻldirilgan.
Hujumchi zudlik bilan hibsga olindi va o'lim jazosiga hukm qilindi.

1933-yil noyabrida Nodirshoh vafotidan keyin uning oʻgʻli Muhammad Zohirshoh shoh boʻldi.

1953-yil sentabrda Afgʻonistonda vazirlar mahkamasida oʻzgarish boʻldi. Yangi hukumatga qirolning amakivachchasi Muhammad Dovud boshchilik qildi.
1956 yilda u 1956-1961 yillarni qamrab olgan mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishning birinchi besh yillik rejasini ishlab chiqdi.

1946 yilda Qo'shma Shtatlar Afg'onistonga Morrison-Nudsen kompaniyasi bilan mamlakat janubida irrigatsiya tarmog'i va magistral yo'llarni qurish bo'yicha noqulay kelishuvni yukladi.
1949 yilda belgilangan sanaga kelib, kompaniya ishni tugatmadi va qo'shimcha mablag' talab qildi, shu sababli Kobul Qo'shma Shtatlardan qo'shimcha kredit so'rashga majbur bo'ldi.
Bu kreditlar 1949 va 1954 yillarda berilgan. Jami 39,9 million dollar .

1947 yilda Kobulda "Uyg'ongan yoshlar" tashkiloti paydo bo'ldi. Uning negizida vujudga kelgan tashkilotlar burjua-demokratik xarakterdagi islohotlarni amalga oshirishni talab qildilar.
1952 yil may oyida Kobulda birinchi muxolifat namoyishi bo'lib o'tdi, keyin esa hukumat tomonidan qatag'on qilindi.

Download 6,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5