Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш асослари 1-Маъруза

Сигнал ўзининг функтционал вазифаси бўйича огоҳлантрувчи, авария, назорат қилувчи, гаплашиш сигналларга бўлинади.
Таъсир этиш усули бўйича қуйидаги сигналлардан фойдаланилади; ёритиш, товуш, рангли ва белги. Давлат стандарти қуйидаги ранг сигналлари ва уларнинг вазифаларини белгилайди: қизил-таъқиқловчи, “Стоп”- муқаррар хавф; сариқ-диққат, содир бўлиши мумкин бўлган хавф ҳақида огоҳлантириш; яшил-“хавфсизлик”, “рухсат”, “йўл бўш”; кўк-“маълумот”. Юқори шовқин остида ишлайдиган ускуналарда ёритиш сигналлари ва паст шовқинда ишлайдиган ускуналарда (60…70 дБ гача) товушли сигналлар қўлланилиши керак.
Белгили сигналлар йўл белгилари кўринишида анчадан буён қўлланилади. 1970 йилдан бошлаб эса белгили сигналлар меҳнат хавфсизлигини таъминлаш учун ҳам тобора кенг қўлланилмоқда.
Таянч сўзлар: меҳнат хавфсизлиги, физик омил, химиявий омил, хавфли кучланиш, қисилган ҳаво, газ энергияси, портлаш, очиқ хавф, ёпиқ хавф, хавфли зона, хавфсизлик воситалари, актив ҳимоя, пассив ҳимоя, тўсиқ қурилмалари, индивидуал ҳимоя воситалари, кўзгалувчан тўсиқ, вақтинчалик тўсиқ, технологик жараён, тормоз қурилмаси, сигнал, авария, масофадан бошқариш, блокировкалаш қурилмалари, сақлаш қурилмалари, механик зўриқиш, гидравлик, пневматик, сақлаш клапани.
 
Назорат саволлари 
1. Хавфли зона деб нимага айтилади?
2. Меҳнат хавфсизлиги нима?
3. Ишлаб чиқаришдаги хавфли физикавий омиллар нима?
4. Ишлаб чиқаришдаги хавфли химиявий омил нима?
5. Ишлаб чиқариш жараёнларига хавфсизлик талаблари деганда нимани тушунасиз?
6. Ишлаб чиқариш ускуналарига хавфсизлик талабларини айтинг?
7. Меҳнат хавфсизлигини таъминловчи техник воситаларга мисол келтиринг?
8. Тўсиқ қурилмаларининг вазифаси нима ва уларнинг қандай турлари мавжуд?
9. Тормозлаш қурилмасини вазифаси нима?
10. Ишлаб чиқаришда сигналлар ўзининг функтсионал вазифаси бўйича қандай турларга бўлинади?