Adu ijtimoiy-iqtisodiyot fakulteti Amaliy psixologiya yo’nalishi 1-bosqich 102-guruh talabasi Ziyobiddinov Husniddinning sotsial psixologiyadan “Omma va olomon psixologiyasi” mavzusida tayyorlagan Mustaqil Ishi

OLOMONNI BOSHQARISH MEXANIZMLARI

Ko'pincha olomonning xatti-harakati unda rahbarning borligi yoki yo'qligi bilan belgilanadi. Olomon ichida etakchi o'z-o'zidan tanlov natijasida paydo bo'lishi mumkin. O'zini e'lon qilgan rahbar odatda olomonning kayfiyati va his-tuyg'ulariga moslashadi va ishtirokchilarni muayyan xatti-harakatlarga nisbatan osonlikcha undashi mumkin.

Odamlarning har qanday to'planishi instinktiv ravishda rahbarning kuchiga bo'ysunadi. Olomon qalbida erkinlikka intilish emas, balki bo'ysunish zarurati ustunlik qiladi. Olomon bo'ysunishga shunchalik chanqoqki, u o'zini mustaqillikni e'lon qilgan kishiga instinktiv ravishda itoat etadi. Olomon ichidagi odamlar o'zlarining xohishlarini yo'qotadilar va instinktiv ravishda uni saqlagan kishiga murojaat qiladilar. Har doim zaif kuchga qarshi isyon ko'tarishga tayyor, olomon unga bo'ysunadi.

Olomonni tarqatish uchun nima qilish kerak?

1) odamlarning o'zlarining xatti-harakatlari to'g'risida xabardorligini uyg'otish, ularga o'zini yo'qotish hissi va o'z xatti-harakatlari uchun javobgarlikni qaytarish;
2) olomon paydo bo'lishining oldini olish yoki allaqachon shakllangan olomonni tarqatib yuborish, olomonni tashkil etadigan shaxslar e'tiborini qayta yo'naltirish.
To'plangan odamlarning diqqatini bir nechta ob'ektlar o'rtasida taqsimlash bilanoq, alohida guruhlar darhol shakllanadi va shunchaki “dushman tasviri” yoki birgalikdagi harakatlarga tayyor odamlar birlashadi. Olomon ta'siri ostida bostirilgan shaxslarning shaxsiy xususiyatlarining xususiyatlari hayotga kiradi - har bir kishi individual ravishda o'z xatti-harakatlarini tartibga solishni boshlaydi. Olomon faol bo'lishni to'xtatadi va asta-sekin tarqab ketadi.
Aslida, olomon bilan aql ovozi bilan gaplashish juda qiyin.
U faqat buyurtma va va'dalarni qabul qiladi.

OMMA PSIXOLOGIYASI NAZARIYASI

Omma psixologiyasi nazariyasi paydo bo‘lishiga tarixiy asos ishchilar sinfining paydo bo‘lishi va Evropada ishchilar harakatining ommaviy tus olishi bo‘ldi. Ya’ni, XIX asrning ikkinchi yarmida ishchilar harakati shunday keng tus oldiki, tartibsiz harakatlar uyushgan harakat darajasiga ko‘tarildi. Shuning uchun ham shu harakatlarning qonunlarini bilish, ularni boshqarish usullarini o‘ylab topish zarur edi.