12.Yupqa qavat xromatografiyasi xromatografiyaning turlaridan biri bulib, kichik dispersli xarakatsiz qattiq faza shishaga yoki alyuminiy folgasiga yopishtirlgan bo’ladi. Sorbent sifatida SAX ishlatiladigan xohlagan moddalarni ishlatish mumkin. Faqat ushbu sorbentni shisha yoki alyuminiy folgasiga yopishtirish imkoniga ega buladigan modda tanlash talab etiladi.Plastinkaga mikropipetka orqali bir tomchi namuna tomiziladi va plastinka tanlab olingan xarakatli suyuk faza eritmasiga botiriladi. Erituvchi tepaga kapellyar kuchlar ta’sirida kutariladi. Kutarilish davomida erituvchi uzi bilan na’muna tarkibiga kiruvchi moddalarni xam olib ketadi. Bu jarayonda molekulyar massasi katta va adsorbsion xossasi yuqori bulgan moddalar orqada qolib ketaveradi. Jarayon tugagandan keyin, namuna tarkibiga kiruvchi komponentlar uzlariga xos reagentlar bilan qayta ishlanib, sifat taxlili amalga oshiriladi. Sifat taxlili yana Rf kiymati orkali amalga oshiriladi.
Rf = moddaning o’tgan masofasi, sm / erituvchi o’tgan masofa, sm.
Xosil bo’lgan dog’larning yuzasi miqdor taxlilining asosini yaratadi. Dog’ yuzasining kattaligi modda miqdoriga tug’ri proporsional.
2rasmda YUQX bajarish texnikasi keltirilgan. Miqdoriy analiz komponent miqdori bilan dog’ maydoni orasidagi bog’lanishga asoslangan
1. Ma’lum bir usullarda plastinkadagi dog’ maydoni o’lchanadi va avvaldan tuzilgan darajalash grafigi yordamida uning miqdori aniqlanadi.
2. Spektrofotometrik usulda plastinkadagi dog’ markazining optic zichligi o’lchanib A=f/C formula orqali aniqlanadi.
3. Aniqlanayotgan moddani plastinkadan mehanik usulda yoki tegishli erituvchi yordamida yuvib olingan zonalardan ajratib olinadi. So’ngra spektrofotometrik, Yupqa qatlamli xromatografiya asosan analitik usul hisoblanadi. Shuning uchun tahlil qilinadigan moddalarning juda oz miqdori ishlatiladi.
Yupqa qatlamli xromatografiya varaqlari stakan, alyuminiy yoki tsellyuloza materialidan qattiq tayanchga ega bo'lib, uning ustiga statsionar faza uchun ishlatiladigan material joylashtiriladi. Bu xromatografiya bilan erishiladigan maqsadlarga bog'liq.
Yupqa qatlamli kromatografiyada ishlatiladigan materiallar qatoriga quyidagilar kiradi: silika gel yoki silika gel, alumina (alyuminiy oksidi), tsellyuloza yoki magnezium silikat.
Xromatografiya kamerasi shisha stakan yoki silindrdan iborat bo'lib, unga shisha qopqoq qo'yilib, kamerani germetik ravishda yopadi va shu bilan xromatografiyada ishlatiladigan erituvchilar bug'larining chiqib ketishini oldini Xromatografiya erituvchi xromatografiya varag'ining balandligiga etmaydigan mos balandlikka etganida yakunlanadi. Xromatografiya slaydni kameradan olib tashlanadi va hal qiluvchi old tomoni chiziq bilan belgilanadi. Nozik qatlamli xromatografiyada moddalarning joylashishini bir nechta usullar bilan ko'rish mumkin, shu jumladan: ultrabinafsha nurlari bilan to'g'ridan-to'g'ri ko'rish, fosfor bilan ishlangan slaydlarda ultrabinafsha nurlarini ishlatish yoki yod bug'lari bilan slaydlarni ta'sir qilish. , va boshqalar.
Turli xil moddalarni aniqlash va tavsiflashda ushlab turuvchi omil (RF) ishlatiladi. RF = modda erishgan masofa / hal qiluvchi erishgan masofa.RF chastotasi mobil fazaning ma'lum bir hal qiluvchi aralashmasi uchun har bir moddaga xosdir, shuningdek statsionar fazaning turi. Erituvchi aralash xromatografiya kamerasiga, uning balandligi taxminan 1 sm ga etadigan hajmdan foydalanib joylashtiriladi.Ikkinchi qadamXromatografiyani boshlashdan oldin kamerani germetik ravishda yopish va erituvchi bug'larning ichidagi havoni to'ydirishi maqsadga muvofiqdir.Uchinchi qadam Chiziq xromatografiya varag'ining bir uchidan 1,5 sm balandlikda grafit qalam bilan yasaladi. Xromatografiyada foydalaniladigan namunalar shisha kapillyar yordamida chiziqqa joylashtiriladi.To'rtinchi qadamKeyinchalik, tahlil qilinadigan namunalar bilan xromatografiya varag'i kameraga joylashtiriladi va bu shisha qopqoqni qo'yish bilan yopiladi.Beshinchi qadam Erituvchi aralashmaning ko'tarilishi erituvchining old qismi xromatografiya varag'i balandligidan taxminan 2 sm pastroq balandlikka yetguncha kuzatiladi. Keyin xromatografiya varag'i kameradan chiqariladi va uning ustida hal qiluvchi old tomoni chiziq bilan belgilanadi. Oltinchi qadamChoyshab quritish uchun pechga qo'yiladi va xromatografiyada mavjud bo'lgan moddalar umumiy vizualizatsiya usuli yoki xromatografiya materialiga xos usul yordamida tahlil qilinadi.Ettinchi qadam Rf qiymatlari mavjud bo'lgan turli xil moddalar uchun olinadi va xromatografiya nazorati asosida, shuningdek, ushbu masala bo'yicha adabiyotlar, moddalar aniqlanadi.
Quyidagi video bu erda tushuntirilgan narsalarni sodda tarzda umumlashtiradi:
