Адимги даврлардан

- мусулмонларнинг биринчи денгиз 
экспедицияси Кипрни эгаллади.
Т а х м и н а н 6 5 0 й и л
- хазарлар (туркий тилли кабилалар) 
Дон дарёси қирғоқларига келиб ўрнашди.
Т а х м и н а н V I I а с р у р т а л а р и - X а с р о х и р и
- Ха­
зар хоқонлиги фаолият кўрсатди. Бу давлат Ғарбий Турк 
хоқонлиги парчаланиши натижасида Қуйи Волгабўйи ва 
Шимолий Кавказнинг шарқий қисмида вужудга келган тур­
кий халқларнинг илк ўрта аср давлати. Хоқонлик пойтахти 
Самандар (ҳозирги Догистон), сўнгра Итиль шаҳри (Қуйи 
Волга) булган. Аҳоли туркий ҳазар тилида гаплашган.
6 5 1 й и л
- сосонийлар сулоласининг 
с ў н г г и
шоҳи Яз­
дигард III ўлдирилди. Сосонийлар давлати тугатилди. Эрон 
узил-кесил араблар ҳокимиятини тан олди. Зардуштийлик 
ўрнига ислом дини жорий қилинди.
6 5 6 - 6 6 1 й и л л а р
- халифа Али ибн А бу Толиб ҳукм- 
ронлиги даври.
6 5 7 й и л
- хорижийлар (арабча - ажралиб чиққан, исён- 
чи) фирқаси халифа Али тарафдорлари 
ў р т а с и д а н
ажралиб 
чиқиб, исломда илк оқимни вужудга келтирди. Халифа Али 
билан умавийлар ўртасида ҳокимият учун курашда улар ҳар 
икки томонга қарши муросасиз курашганлар. Хорижийлар 
фирқаси кескин фикрлари билан купчилик мусулмонлар­
нинг норозилигига сабаб бўлган.
6 6 0 - 6 8 8 й и л л а р
- Силла давлати томонидан Корея 
бирлаштирилди. Хитойнинг тин сулоласи вакиллари бу 
ишга ёрдамлашди.
6 6 1 й и л
- Али ибн Абу Толиб ёлланма қотиллар томо­
нидан Куфада ўлдирилди. Халифаликда умавийлар сулоласи 
ҳокимият тепасига келди. Муовия I зўравонлик билан ди­
ний ва дунёвий ҳокимиятни эгаллади. Халифалик пойтахти