Адимги даврлардан

Сосонийлар сулоласи:
Ардашер I (224 - 239), Шопур I 
(239 - 272), Ҳурмузд I (272 - 273), Баҳром I (273 - 276), 
Баҳром II (276 - 293), Баҳром III (293), Нарсе (293 - 302), 
Ҳурмузд II (302-309), Шопур II (309-379), Ардашер II 
(379-383), Шопур III (383 -388), Баҳром IV (388-399), 
Яздигард I (399-420), Баҳром Гўр (421 -439), Яздигард
II (439-457), Ҳурмузд III (457-459), Феруз (459-484), 
Балаш (484-488), Қубод I (488-496; 498-531), Замасп 
(496-498), Хусрав I Ануширвон (531 -579), Хурмузд IV 
(579 - 590), Хусрав II Парвиз (591 - 628), Қубод II (628), Ар­
дашер III (628 - 632), Яздигард III (632 -651).
2 2 6 й и л
- Ардашер 
I 
Ктесифонни босиб олиб, ўзини 
шаҳаншоҳ (шоҳлар шоҳи) деб эълон қилди ва бутун Эрон-

---

да ҳокимиятни эгаллади. Ардашер I пойтахтни Стахр 
шаҳридан Дажла дарёси бўйидаги Ктесифонга кўчирди.
2 3 9 - 2 7 2 й и л л а р
- Ардашер 
I 
вафотидан кейин Сосо­
нийлар давлати тахтига унинг ўғли Шопур I ўтирди Ва 
ҳукмронлик қилди.
2 4 2 - 2 4 3 й и л л а р
- шиддатли жангларда сосонийлар 
шоҳи Шопур I Кушон подшолиги устидан галаба қозонди. 
Ички низолар, гарбдан сосонийлар ва шимолдан кўчманчи 
қабилаларнинг шиддатли ҳужумлари туфайли кейинчалик 
Кушон подшолиги емирилиб, батамом барҳам топди 
( I I I
аср 
охири).
2 4 4 - 2 5 1 й и л л а р
- сосоний қўшинлари Жанубий Арма- 
нистон ва Қадимги Оссурияни босиб олди.
I I I
а с р н и н г и к к и н ч и я р м и в а I V а с р
- Сосонийлар 
давлати Шарқдаги энг қудратли давлатга айланди.
Т а х м и н а н 2 5 5 й и л
- Эрон шоҳи Шопур 
I 
Пешовар 
(Покистон)ни босиб олди. Айрим тарихчиларнинг ёзишича, 
унинг қўшинлари Самарканд, Бухоро ва Тошкент (ҳозирги 
Узбекистан ҳудуди)га ҳам бостириб кирган.
2 6 0 й и л
- Шопур 
I 
Рим императори Валерианни Ме- 
сопотамиянинг шимолидаги Эдесса шаҳри яқинида бўлган 
жангда асирга олди.
2 7 3 й и л
- Эрон тахтига Ҳурмузд I нинг ўрнига унинг 
укаси Баҳром I (ҳукмронлик даври: 273 - 276) ўтирди.
I I I а с р о х и р л а р и -
ички курашлар ва гарбдан сосоний 
қўшинларининг берган қақшатқич зарбалари остида Кушон 
салтанати емирилиб, унинг ўрнида катта-кичик давлатлар 
ташкил топди.
3 0 9
-
3 7 9 й и л л а р
- Эронда сосонийлар шоҳи Шопур 
II 
нинг ҳукмронлик даври.
3 2 5 й и л
- Шопур 
II 
миллий синод (диний кенгаш) 
чақириб, зардуштийликнинг муқаддас китоби Авестонинг 
сўнгги таҳрирдаги матнини қабул қилди.
I V а с р н и н г 6 0 - 7 0 - й и л л а р и
- сосоний қўшинлари 
римликлар билан яна тўқнашиб, Арманистон ва Месопота- 
миянинг кўп жойларини босиб олди.

---

3 9 4 - 5 5 5 й и л л а р
- Биринчи Авар хоқонлиги фаолият 
кўрсатди. Бу давлат баъзи манбаларда Авар хонлиги (Жу- 
жан хонлиги) ҳам дейилади. Хонлик ҳудуди шаркда Ко­
рея, шимолда Байкал кўли, жанубда Мўғулистон чўллари, 
ғарбда Қорашаҳаргача бўлган ҳудудни эгаллаган.