Adaptatsiya

Psixologik moslashish. Bundan tashqari, psixologik moslashuvni ta'kidlab o'tish kerak, bu hozirgi zamonda eng muhim ijtimoiy mezondir, bu munosabatlar sohasidagi ham, kasbiy to'lov qobiliyati sohasida ham shaxsni baholashga imkon beradi.  Xarakterning xususiyatlarini va ijtimoiy muhitni o'z ichiga olgan ko'plab o'zgaruvchan omillarning psixologik moslashuviga bog'liq. Psixologik moslashuv, shuningdek, bir ijtimoiy roldan ikkinchisiga o'tish va qodir va oqilona tarzda o'tkazish kabi muhim jihatni o'z ichiga oladi. Aks holda, odamning ruhiy salomatligi bilan bog'liq muammolar va hatto muammolar haqida gapirishimiz kerak.

Atrof muhitni o'zgartirishga tayyorgarlik va munosib ruhiy baho berish - insonni qiyinchiliklarga tayyor va ularni bartaraf etishga qodir bo'lgan xarakterli yuqori moslashuvchanlik ko'rsatkichidir. Shu bilan birga, moslashuvning asosi shunchalik kamtarlik, vaziyatni qabul qilish va xulosalar chiqarish qobiliyatini, shuningdek, o'zgarmaydigan vaziyatga bo'lgan munosabatni o'zgartirish qobiliyatidir.
Аdaptatsiya [lot. adaptatio – moslashuv] – 1) organizmning turli yashash sharoitlariga moslashishi; 2) sezgi aʼzolarining oʼziga taʼsir etadigan qoʼzgʼatuvchilarga moslashishi natijasida ularda sezgirlik darajasining oʼzgarishi (masalan, koʼzning yorugʼlik yoki qorongʼilikka moslashuvi). Qoʼzgatuvchining taʼsir kuchi oʼzgarishi bilan sezgirlik ham oʼzgaradi. Qoʼzgʼatuchilar sust taʼsir etganda sezgirlik oshadi, kuchli taʼsir etganda esa kamayadi. Аdaptatsiya hodisasi hamma tashqi sezgilar (koʼrish, eshitish, hid, taʼm, badan sezgisi)ga xos. Taktil, harorat, hid va koʼrish sezgilarida adaptatsiya kuchli, eshitish va ogʼriq sezgilarida kuchsiz. Ichki sezgilar (masalan, tashnalik, ochlik)ga nisbatan moslanish hosil boʼlmaydi. Аdaptatsiya organizmning meʼyoriy hayot faoliyatini saqlab turishini, atrof muhitning turli omillari: harorat va iqlimning oʼzgarishiga (q. Iqlimga moslashish), balandlikka (q. Balandlik kasalligi), koʼpgina infektsion agentlarga (q. Immunitet)I moslanishini taʼminlaydi. Moslashish reaktsiyasi moddalar almashinuvi jadallgining uzluksiz oʼzgarib turishiga asoslangan. Odam organizmining moslashuv reaktsiyasi tez (spetsifik) va sekin (nospetsfik), tugʼma (tur evolyutsiyasi jarayonida shakllangan) yoki orttirilgan (har bir organizm uchun oʼziga xos) reaktsiyalarga boʼlinadi. Masalan, ogʼritadigan omil taʼsiriga javoban oyoq-qoʼni tortib olish, jismoniy ish qilganda nafas olishning kuchayishi, qon oqimi va yurak faoliyatining tezlashishi hamda qonning qayta taqsimlanishi, qorongʼida koʼz yorugʼlik sezish layoqatining zoʼrayishi – bularning hammasi tugʼma tez adaptatsiya reaktsiyalari hisoblanadi. Har bir kishining turli yashash sharoitlariga moslashish imkoniyati uning irsiyati, yoshi, sogʼligʼi va boshqa(lar)ga bogʼlik.