Адаптацияси. Адаптация жараёни босқичлари

давомидавабиройдансўнгсуҳбатўтказиш жудамуҳимдир.Бунда
ходимтўқнашкелаётганмуаммолар ҳалэтилади,кераклимаслаҳатлар
бериладиваходимни руҳий қўллаб-
қувватлаш амалга оширилади.
Мана
шундай тадбирлар
орқали
ходим
ташкилотга
хос
хусусиятларниўрганиб,ўзлаштирибборади.
Ташкилотда таълим дастурлари.
Раҳбар
зиммасига
юклатиладиганасосий вазифалардан бири – ходимларнинг касбий
малакасини ошириш,
янги технологияларга ва ишни ташкил этиш
услубига ўргатишданиборатдир.Тадқиқотлар орқали аниқланишича,
бозор муносабатлариниривожлантиришдаги80% тўсиқларташкилот
ходимларимуаммоларибиланбоғлиқ экан.Бумуаммолар таркибига
ходимнингжорийэтилаётганянгиликларгақаршилиги,қайтаўқишни
ҳоҳламаслиги,янгичаишлашни
истамаслик, ташкилот мақсадлари билан шахсий эҳтиёжларнинг
ўзаро москелмаслигикабиларкиришимумкин.Шумуносабатбилан,
ҳатто янги ходим ишга қабул қилинганда, унга зарур меҳнат
кўникмаларини
шакллантириш ҳам бевосита раҳбар зиммасига

---

юклатилади.Аниқланишича, янги ходимнинг ташкилотга тез
мослашишикўп
жиҳатдан у бажариши лозим бўлган вазифани қанчалик малакали
тарзда
бажаришгаўрганишибиланбоғлиқ.Касбдаэришилганмуваффақият
ходимнинг ўзига бўлган ишончини оширади ва унинг фаолияти
ташкилотучун зарурлиги ҳиссини уйғотади. Шунинг учун янги
ходимга ушуғулланиши лозим бўлган меҳнат жараёнини тез ва
муваффақиятлиўргатиш,ташкилотичкитаълим дастуринингасосий
қисмидир.Ташкилотмиқёсидаги доимий тарздаамалгаоширилувчи
таълим
тадбирлари бошқарув соҳасига тегишли бўлиб, раҳбарнинг
замонавийбошқарув услубларидан нафақатхабардор бўлиши,балки
бунга оид зарур кўникмаларни эгаллаши долзарб масаладир.
Раҳбарлик маҳоратини шакллантириш фақатгина ходимлар билан
бўлган муносабатларни бойитиш тақозоси бўлиб қолмай, балки
ташкилотдаги раҳбар кадрларнинг мансабдаўсиши билан ҳам
асосланади. Ташкилот миқёсида содир бўлувчимансабдаги ўрин
алмашишлар
янги
лавозимга
келган
раҳбарга
бошқарув
малакаларини ўргатиш заруриятини ҳам қўяди. Шундай
қилиб,
ташкилотда юзага келаётган ҳар қандай ўзгариш ходимнингбу
шароитгатезмослашишиниталабқиладивабундайвазиятда
асосийенгиллаштирувчиомилсифатидатаълим тадбирларибўлиши
мумкин. Раҳбар ходимларни ўқитишдаги эътибор қаратиладиган
иккинчижиҳат
– қайси бўғин раҳбарларини ўқитиш масаласидир. Маълумки,
бошқарувдауч бўғин фарқланади – юқори,ўрта ва қуйи бўғин
раҳбарлари. Эслатибўтилган ҳар бир бўғин раҳбари бажариши
лозим бўлган вазифалар унингшахсига, ходимлар билан ишни
ташкил этишгамаълум талабларни қўяди.Хусусан,раҳбар қанчалик
юқори поғонага кўтарилар экан, унданташкилотчилик маҳорати
кўпроқталаб этилади.Қуйибўғинраҳбарларидаэсакасбиймаҳорат,
ходимларни касбга ўргатиш қобилияти ривожланганбўлиши керак.
Шу муносабат билан юқори бўғин раҳбарларида расмий
муносабатлар тизимидаги такомиллашган кўникмалар билан бирга,
норасмий муносабатлар тизимига таъсир этиш ва ходимларни ўз
кетиданетакловчи лидерликхислатлари ҳам намоён бўлиши лозим.
Бу борадаташкилот миқёсида психологик мазмунга эга бўлган
таълим услублари валидерлик хислатларини такомиллаштиришга
қаратилган дастурлар жорий этилиши мақсадга мувофиқ деб