Adamzat ja`miyetinin` payda boliwi menen adamlardin` turmisi, miyneti xa`m o`z-ara qarim-qatnasi protsesinde ta`rbiya payda boldi

J O B A :
1. Pedagogika jamiyetliq pan sipatinda onin jamiyet rawajlaniwinda tutqan orni.
2. Pedagogikanin tiykargi kategoriyalari ham tusinikleri.
3. Pedagogika paninin ilim-izertlew metodlari.
Adamzat ja`miyetinin` payda boliwi menen adamlardin` turmisi, miyneti xa`m o`z-ara qarim-qatnasi protsesinde ta`rbiya payda boldi. Ta`rbiyanin` payda boliwina adamzat ja`miyetinin` ob`ektiv a`meliy za`ru`riyatlari, insaniyattin` ku`ndelikli turmis talaplari xa`m xa`r tu`rli mu`ta`jliqlari sebep boldi.
A`yyemgi waqitlari jas a`wladqa ta`rbiya beriw uliwma tu`rde xa`mmege birdey turmis xa`m miynet protsesinde alip barildi.
Ta`rbiya xaqqindag`i ilimnin` pedagogika dep ataliwi bunnan ko`p a`sir burin payda boldi xa`m oni bunday ataw du`n`ya ju`zinde da`stu`rge aylandi. «Pedagogika» so`zi grek so`zinen kelip shiqqan bolip «paydo» bala xa`m «gogos»-jeteklewshi, yag`niy bizin`she bala jetelewshi degen ma`nisti bildiredi. A`yyemgi Gretsiyada da`slepki waqitlari qul iyelerinin` balalarina qaraytug`in qullardi pedagoglar dep atag`an. Al olardin` atqarg`an waziypalarin pedagogikaliq xizmet dep esaplag`an. Onnan beri neshshe-neshshe a`sirler o`tti, «Pedagogika» so`zinin` ma`nisi tu`pten o`zgerdi, mazmuni bayidi xa`m bu`gingi qollaniw da`rejesine jetti.
Du`n`ya pedagogikasi menen bizin` milliy pedagogikamizdin` payda boliwi, rawajlaniwi xa`m qa`liplesiwinde pu`tkil ja`xa`nge tanilg`an Shig`istin`, Orayliq Aziyanin` ulli pedagog alimlari: Xorezmiy (780-850), Ferg`aniy (IX a`sir), Buxariy (810-869), Farabiy (873-950), Beruniy (973-1046), Ibn Sino (980-1037), Ulug`bek (1394-1449) xa`m basqalardin` jazg`an miynetleri, pedagogikaliq xizmetleri ku`ta` salmaqli boldi.
Batista Oyaniw da`wirinin` oyshillari Vittorino da Fel`tre (1378-1446), F.Rable (1494-1533), angliya filosofi Dj.Lokk (1632-1704), XVIII a`sirdegi frantsuz ag`artiwshilari J.J.Russo (1712-1778), K.A.Gel`vetsiy (1715-1771), D.Didro (1713-1784) xa`m basqalar o`zlerinin` bala ta`biyati, ta`lim-ta`rbiyanin` maqseti, jollari, qurallari tuwrali baxali pikirleri arqali pedagogikanin` rawajlaniwina ku`shli ta`sir jasadi.
Batis Evropada pedagogikanin` payda boliwi ulli ÷ex pedagogi ß.A.Komenskiydin` (1592-1670) ati menen baylanisli. Onin` jazg`an «Ulli didaktika» (1632) atli kitabi birinshi ilimiy pedagogikaliq miynet esaplanadi. Sonday-aq pedagogikaliq oylardin` rawajlaniwinda, pedagogikanin` qa`lip-lesiwinde Shveytsariya pedagogi I.G.Pestalotsiy (1745-1827) xa`m nemets pedagogi A.Distervegtin` (1790-1866) jazg`an miynetleri, pedagogikaliq xizmeti u`lken a`xmiyetke iye boldi.
Rossiyada rus demokratiyaliq pedagogikasinin` irge tasin qalawda V.G.Belinskiy (1811-1848), A.I.Gertsen (1812-1870), N.G.×ernishevskiy (1828-1889) xa`m V.A.Dobrolyubovlardin` (1836-1861) miynetleri ayriqsha. Rus pedagogikasinin` rawajlaniwinda L.N.Tolstoy (1828-1910), N.I.Pirogov (1810-1881) xa`m basqalardin` shig`armalari xa`m pedagogikaliq xizmetleri belgili rol` atqardi. A`sirese rus pedagogi-kasinin` atasi K.D.Ushinskiy (1824-1871) pedagogikanin` qa`liplesiwine ku`shli ta`sir jasadi, u`lken u`les qosti. «Adam ta`rbiya predmeti sipatindi», «Ana tili», «Balalar du`n`yasi» xa`m basqa kitaplarindag`i bayan etilgen pedagogikaliq ideyalar, metodi-kaliq ko`rsetpeler pedagogika iliminin` mazmunin ja`ne de bayitti.
XIX a`sirdin` aqiri xa`m XX a`sirdin` birinshi yariminda sovet pedagogikasi dep atalg`an rus koloniyaliq pedagogika-sinin` rawajlaniwinda N.K.Krupskaya (1869-1939), M.I.Ka-linin (1875-1946), A.V.Luna÷arskiy (1875-1933), A.S.Ma-karenko (1888-1939) xa`m V.A.Suxomlinskiydin` (1918-1970) pedagogikaliq ideyalari menen islegen xizmetleri belgili orin iyeleydi.
XIX a`sirdin` aqiri xa`m XX a`sirde O`zbekstanda pedagogika iliminin` rawajlaniwinda Abdulla Avloniy (1878-1943), Saidrasul Aziziy (1866-1933), Saidaxmad Siddikiy (1864-1927), Qori Niyaziy (1897-1970), X.X.Niyaziy (1889-1929) xa`m basqalardin` ashqan mektepleri, pedagogikaliq xizmetleri, jazg`an miynetleri, shig`arg`an sabaqliqlari menen metodi-kaliq qollanbalarinin` a`xmiyeti og`ada ulli boldi.