Адҳам ваисов

Меланома

Меланома тери ёмон феълли ўсма касалликларининг 5% ини ташкил этади ва кўпроқ терисининг ранги оқ, оқ-сариқ бўлган, кичик ва ўрта ёшдаги кишиларда учрайдиган касаллик ҳисобланади. Беморнинг шифокорга ўз вақтида мурожаат этиши катта аҳамиятга эгадир, чунки бирламчи меланоманинг прогнози унинг ўлчами ва чуқурлигига жуда ҳам боғлиқ.

Юза тарқалувчи меланома

Юза тарқалувчи меланома меланоцитар келиб чиқишга эга бўл­­ган, ёмон феълли ўсмалар ичида энг кўп учровчи тури ҳисобланади. Ўсма, асосан, тананинг юқори, орқа соҳаларида пайдо бўлиб, жуда секин, йиллар мобайнида ўсади. Унинг ташқи кўриниши зичлашган, аниқ чегарали пилакча бўлиб, у атроф соғ терисидан бир хил даражада кўтарилиб туради. Ранги турли хил – жигарранг, тўқ-жигарранг, кўк, қора ва қизил, регрессга учраётган қисмида эса қўнғир ёки кўкимтир-қўнғир тусда бўлиши мумкин.
Клиникаси. Теридаги патологик тошмалар: ясси тугунча, кейин пилакча. Пилакча юзасидан кейинчалик бир ёки бир нечта тугун ҳосил бўлади.
Ранги тўқ-жигарранг ёки қора бўлиб, ора-чора тартибсиз ҳолда пушти, қўнғир ва кўкимтир-қўнғир рангли ўчоқчалари бўлади. Оқ рангли доғлар ўз-ўзидан регрессга учраган ўсманинг айрим соҳалари­да кузатилади.
Ўлчамлари ўртача, диаметри – 8–12 мм, янги ҳосилалар 5–8 мм, эскилари эса 10–25 мм бўлиши мумкин.
Шакли – суйри, нотўғри шаклда, кўпинча бир ёки бир неча ботиқлари бўлади. Чегараси – аниқ. Тошмалар кўпинча якка бўлиб, бир­ламчи кўплаб ўсмалар кам учрайди.
Жойлашуви (локализацияси):
– тананинг юқори, орқа соҳаси, болдир-тизза, тананинг олд юзаси, соннинг ёзувчи юзаси. Кам ҳолларда тананинг ички кийимлар ёпиб турувчи қисмлари.
Ташхис қўйишда қўшимча усуллардан биопсия қилинади.
Касалликнинг ташхиси унинг олтита асосий клиник белгисига асосланган ҳолда қўйилиши мумкин.
– Шакли тери сатҳидан бироз кўтарилган бўлиб, уни ён томонидан ёритиб кўриш мумкин.
– Ўлчамлари ўзгарувчан, тез ўсувчан.
– Чегаралари нотўғри, «қирқилган» дек.
– Ассиметрияга хос.
–Ўлчамлари йирик, диаметри 6,0 мм.дан катта.
– Ранги бир хил эмас, жигарранг, қора, қўнғир, пушти ранглар бетартиб жойлашган.