Adabiyotshunoslik asoslar

---

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA'LIM VAZIRLIGI   

 

 

 Ajiniy

о

z nomidagi  

 Nukus davlat pedagogika instituti 

 

 

   

 O'ZBEK ADABIYOTI KAFEDRASI 

   

   

 "ADABIY

О

TShUNOSLIK ASOSLARI" fanidan      

   

   

  

 

M A ' R U Z A L A R   M A T N I   

   

   

   

   

 Lektor:   K.Qurambayev 

   

       

   

   

   

                                       

   

   

  

  

  

  

  

  

  

 Nukus - 2011 

   

---

 

ADABIYOTSHUNOSLIKNING PREDMETI, MAQSAD VA VAZIFALARI. 

REJA: 

 1. Adabiyotshunoslikning ob’ekti va predmeti. 

 2. Kursning maqsad va vazifalari. 

 3. Tarkibiy qismlari. 

 4. Yordamchi sohalari. 

 

     

Adabiyotshunoslik  badiiy  adabiyot  to`g`risidagi  fandir.  «Adabiyotshunoslik» 

atamasi «adabiyot» hamda «shinostan» so`zlaridan tarkib topgan bo`lib, «adabiyotni 

o`rganmoq, o`rgatmoq» ma’nolarini anglatadi. 

 

Umuman,  «adabiyot»  so`zi  arabcha  «adab»  so`zidan  olingan  bo`lib,  ilk 

bosqichlarda  ushbu  so`z  yaxshi  xulq,  yaxshi  tarbiya,  yurish-turish  ma’nosida 

qo`llanilgan.  X11  asrdan  bu  so`z  poeziya,  uni  o`rganuvchi  grammatika,  ritorika 

kabilarni  anglatgan.  XIX  asr  oxirlariga  kelibgina  ushbu  atama  san’atning  bir  sohasi 

bo`lgan badiiy adabiyotni anglatadigan bo`lib qoldi. 

 

Darhaqiqat,  adabiyotshunoslik  fani  badiiy  adabiyotni,  uning  mohiyatini,  kelib 

chiqishi va ijtimoiy aloqalarini o`rganuvchi fandir. 

 

Adabiyotshunoslik  -  badiiy  so`z  san’atining  o`ziga  xos  xususiyatlari,  badiiy 

ijodning zamini, tuzilishni o`rganuvchi fandir. 

 

Adabiyotshunoslik fani tarixiy-adabiy jarayonning ma’lum davr yoki joyga xos 

bo`lgan hamda umumiy qonuniyatlari to`g`risidagi fandir. 

 

Adabiyotshunoslik o`z ichiga badiiy so`z san’atining barcha sohalarini qamrab 

oladi.  Adabiyotshunoslik  talabalarga  badiiy  adabiyot  to`g`risidagi  dastlabki 

ma’lumotlar  berishni  o`z  oldiga  maqsad  qilib  qo`yadi.  Mazkur  kursda  adabiyot 

nazariyasining  qoidalari  bilan  tanishtiriladi.  Bundan  maqsad,  talabalarda  badiiy 

adabiyotni tushunish, uni ilmiy o`rganish va baholay olish malakasini orttirishdir. 

 

Adabiyotshunoslik  atamasi  1842  yilda  Olmoniyada  paydo  bo`ldi.  Atama 

keyinchalik Rossiyaga o`tgan (literaturovedenie). 

 

Adabiyotshunoslikning  ob’yekti  -  muayyan  tarixiy  Sharoit  bilan  bog`liq 

ravishda 

olinadigan 

adabiy 

mahsulot 

va 

uning 

yaratilish 

jarayonidir.  

Adabiyotshunoslikning predmeti - badiiy adabiyotdir.