Adabiyoti universiteti


  Dunyodagi mavjud til korpuslarining yaratilish tamoyillari



Download 1,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/46
Sana25.07.2021
Hajmi1,22 Mb.
#128086
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   46
Bog'liq
Bitiruv malakaviy ish Oydin yangi

2.2.  Dunyodagi mavjud til korpuslarining yaratilish tamoyillari 

Korpus  lingvistikasi  kompyuter  lingvistikasining  bir    bo‗limi  bo‗lib, 

lingvistik  korpuslar(matnlar)ni  tuzish  va  ularni  kompyuter  texnologiyasiga 

asoslanib  kreativ  ta‘min  yaratishni  o‗rganadi.  Lingvistika  asosiga  qurilgan  ushbu 

yangi  fan  rivojlangan  maxsus  strukturaga  ega  bo‗lgan  bo‗lib,  mukammallashgan, 

tartibga solingan til qoidalari yoki lingvistik vazifani bajarishni o‗rganadi. Bugungi 

kunda ―korpus‖ termini turli ma‘nolarda qo‗llaniladi.  

Korpus  –  matnni  reprezentativ  tuzish  bo‗lib,  odatda,  mashina  o‗qiy  oladigan 

formatda  va  informatsiyaning  tarkibiga  vaziyatni  soladigan  (joylaydigan)  matn 

turidir.  Tilshunoslik  yoki  til  nuqtayi  nazaridan    matnlar  korpusining  tanasi  katta, 

mashinadan  o'qiladigan  shaklda  ko‗rinadigan,  yagona,  tizimli,  belgili,  filologik 

jihatdan  malakali  til  majmuasi  hamda  tilshunoslikka  oid  muayyan  ma'lumotlar 

beruvchi  baza  sifatida  tushuniladi.    Hozirda  ―korpus‖  tushunchasini  anglatishda 

ko'plab ta'riflar mavjud. Masalan, V.V.Rikov korpusni mantiqiy fikr, mantiqiy analiz 

sifatida  o‗rganadi.    E.  Finegan:  ―Korpus  -  bu  odatda,  kompyuter  o‗qiy  oladigan 

formatda    bo‗lgan  va  bizga  matn  ishlab  chiqilgan  vaziyat,  informatsiya  beruvchi, 

muallif,  adresat  yoki  auditoriya  haqidagi  ma‘lumotni  o'z  ichiga  olgan  matnlar 

to‗plamidir‖,  -  deydi.  [42]  Turli  umumiy  ma‘lumot  beruvchi  ijtimoiy  saytlar 

korpusni  statistik  analiz  hamda  farazlar  tekshiruvi  asosida  anglangan  sohalarda 

uchrovchi  til  qoidalari  va  hodisalarini  asoslay  oladigan    katta  hajmdagi,  tizimli 

matnlar  to‗plami  (endilikda  odatiy  elektron  shaklda)  sifatida  ta‘riflaydi.  [62]. 

T.Mkeneri  va  E.Vilson  quyidagi  fikrlarni  bildiradi:  :  ―Korpus  aniq  til  mezonlariga 




45 

 

muvofiq  tanlangan,  til  namunasi  sifatida  foydalanish  mumkin  bo‗lgan  tilshunoslik 



sohasidir‖. 

16

 



Korpuslarni yaratish va o‗rganish quyidagi protsedurada ko‗rinadi: 


Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   46




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish