Adabiyot 10 oxirgi 2-qism indd

?
?
?
?
?
?

---

44
Qaysi so‘zlar va so‘z birikmalari she’r mazmunini ochib berishda mu-
him ahamiyat kasb etadi? Nima uchun?
* * *
Navbahor, ochildi gullar, sabza bo‘ldi bog‘lar,
Suhbat aylaylik, kelinglar, jo‘ralar, o‘rtog‘lar.
Nega shoir aynan navbahorda – yangi bahorda o‘rtoqlarini suhbatga 
chorlayapti?
Xush bu mahfi lda tiriklik ulfat-u ahbob ila,
O‘ynashib, gohe tabiatni qilaylik chog‘lar.
mahfi l 
– majlis, 
anjuman
ahbob 
– sevimli, 
sirdosh do‘st
Inson qanday qilib tabiatni chog‘ qilishi mumkin? Shoir “tiriklik ulfat-u 
ahbobi” deganda kimlarni nazarda tutmoqda?
Rux ochib ko‘zdin nihon bo‘lsa paridek, naylayin,
Ayrilib hush-u aqldin telba bo‘lmay sog‘lar.
Hayfkim, ahli tamiz ushbu mahalda xor ekan,
Oldilar har yerda bulbul oshyonin zog‘lar.
ahli tamiz
– aqlli, 
dono kishilar
“Ahli tamiz”ning xor bo‘lish sabablarini qanday izohlaysiz? Bulbul kim? 
Zog‘-chi? Dono kishilar xor bo‘lmasligi, zog‘lar “bulbul oshyonini” egalla-
masligi uchun qanday yo‘l tutilmog‘i lozim? 
Malham istab kimsadin, zaxmi dil izhor aylasang,
Choraye qilmoqdin o‘zga, ustig‘a tirnog‘lar.
Tobakay mundog‘ malomat kunjida doim Muqim,
Bu zamon ko‘z tutgin emdi senga bo‘lsun tog‘lar.
Shoirning tabiat tasviriga ijtimoiy ma’noni singdirishi sabablari nima-
da? Matnda “tirnoqlar”, “tog‘lar” so‘zlari qanday g‘oyaviy mazmun 
tashimoqda? 
?
?
?
?
?

---

45
?
?
?