Abu rayhon beruniy nomidagi toshкent davlat texniкa universiteti

Code Insight texnologiyasi

• 
  DLL da otladka imkoniyati.
  
• 
  TeeChar va Decision Cube kompanentlarining shablonlari.
  
• 
  WebBroker texnologiyasi.
  
• 
  Kompanentalar paketlari.
  
• 
  Active formulalari.
  
• 
  Com bilan integratsiya.
  
• 
  VCL bazalariga qo‘shimcha to‘plami.
  
• 
  Konsol (obyekt paskalga moslangan oynasi).
  
• 
  Text formati.
  

Object pascalda massivlar quiyidagi usullar bilan ishlanadi.

Massiv deb tartiblangan ko‘rsatkichli (ikki ko‘rsatkichli) nomga ega bo‘lgan chekli elementlar to‘plamiga aytiladi.

Agar, massiv elementlari bir ko‘rsatkichli bo‘lsa, bir o‘lchamli massiv deb ataladi.

Masalan:

a1,a2,a3,a4,a5 – beshta elementdan iborat bir o‘lchamli A nomli massivi.

x7,x8,x9,x10 – to‘rtta elementdan iborat bir o‘lchamli X nomli massivi.

Agar massiv elementlari ikki ko‘rsatkichli bo‘lsa, ikki o‘lchamli massiv deb ataladi.

Masalan:


12 ta elementdan iborat ikki o‘lchamli massiv yoki A matritsa.

Paskal algoritmik tilida yozilgan dasturda bir o‘lchamli massivning ma’lum bir elementini belgilash uchun massivning nomi va kvadrat qavsning ichida elementning massivdagi tartib raqami ko‘rsatiladi.

Masalan, B nomli bir o‘lchamli massiv beshta elementdan iborat bo‘lsin. Shu massivning to‘rtinchi elementi dasturda B[4] ko‘rinishda belgilanadi.

Ikki o‘chamli massivning elementini belgilash uchun esa, massivning nomi va kvadrat qavs ichida element joylashgan qator va ustun raqamlari vergul orqali ajratilgan holda ko‘rsatiladi.

Masalan, B[2,3] ikki o‘lchamli B massivining ikkinchi qatori va uchinchi ustunida joylashgan elementidir.

Ko‘rsatkichli o‘zgaruvchilar dasturda oddiy sonli o‘zgaruvchilar bilan bir qatorda ishlatilishi mumkin. Ko‘rsatkichli o‘zgaruvchilarni boshqa o‘zgaruvchilar singari dasturning operatorlar bo‘limida ishlatilishidan oldin ularni o‘zgaruvchi kattaliklar bo‘limi VARda yoki toifalar bo‘limi TYPEda e’lon qilish zarur.

Ko‘rsatkichli o‘zgaruvchi kattaliklar dasturning VAR bo‘limida tavsiflanishining umumiy yozilishi quyidagicha:

: array [Ko‘rsatkichning toifasi] of [Massiv elementlarining toifasi]

Ko‘rsatkichning turi sifatida Integer va real joylash toifasidan boshqa har qanday toifa ishlatishi mimkin.