Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

 
1.5. Yoriq kollektorlarning yoriqlilik intensivligi, 
ochiqliligi va g`ovakliligi 
 
Yoriq  kollektorlarni  mukammal  o’rganish  natijasida  ularning  foydali 
bo’shliqlarini harakterlovchi asosiy omillar  - yoriqlilik intensivligi, ochilganlik 
va  g`ovaklilik  ekanligi  aniqlanadi.  Bu  omillarning  miqdoriga  qarab  yoriq 
kollektorlarni  ishlatish,  ularga  ta'sir  ko’rsatish  va  quduqlar  ostki  qismini 
maxsus  moslamalar  bilan  jihozlash  usullari  tanlanadi.  Shuning  uchun  ham 
yoriq kollektorlar uchun bu omillar alohida ahamiyatga egadir. 
Yoriq  kollektorlarning  yoriqlilik  intensivligi  hajm  (T)  va  yuza  (R) 
yoriqliklari bilan belgilanadi.  

---

Kollektorlarning  hajm  yoriqliligi  intensivligi,  tog`  jinsining  bir  hajm 
birligiga to’g`ri keladigan yoriqlar yuzasining yarmi bilan o’lchanadi: 
 
                                     
T
S
V

 
 
 
 
(1.7) 
 
Bu yerda: S - hamma yoriqlar yuzasining yarmi, 
                V - tog` jinsining hajmi. 
Tog` jinsining bir yuza birligiga to’g`ri keladigan yoriqlarning umumiy 
uzunligiga yoriqlilik intensivligi deyiladi: 
 
  
P
L
F

    
 
 
(1.8) 
 
Bu yerda: L - hamma yoriqlarning umumiy uzunligi: 
                 F - yoriqlar joylashgan yuza. 
 
Yoriq  kollektorlarni  o’rganishda  yoriqlarning  zichligidan  ham 
foydalaniladi (1.6 - rasm) 
Yoriqlilik zichligi deb, yoriqlar sonining 
(

n
) shu yoriqlar uzunligi (

L
)  
da nisbatiga aytiladi. 
 
Г
n
L



    
 
 
(1.9)