Абу Муслим. Андалусия

Абу Муслим. АНДАЛУСИЯ
қайтиш борлигини унутиб, қорин ғамида яшашни бошлади.
5. Муваҳҳидийларнинг муробийлар билан адоват қилиши.
Бироқ шунга қарамай, Ислом Андалус ҳудудида яна 250 йил яшади.
АНДАЛУСНИНГ ҚУЛАШИ (643-906)
Олдинроқ Андалус пойтахти ва бошқа шаҳарларнинг қулагани ҳамда иккита шаҳар –
Ғарнота ва Ишбилиянинг қолгани ҳақида айтиб ўтилганди (бу Андалус ҳудудининг 25
фоизи). Жайан шаҳри қулаган 643 йилда Фернандо III Ғарнота ҳокими Муҳаммад
Биринчи билан битим тузади. Ўшанда Ғарнотани “Бану Аҳмар”, яъни қизиллар сулоласи
бошқараётган бўлади. Уларнинг қизил деб аталишига сулолага асос солган одамнинг
сочи малла бўлган сабаб бўлган. “Бану Аҳмар”нинг ота-боболари саҳоба Саъд ибн Убода
Ал-Ҳазражий розиаллоҳу анҳуга бориб тақалади. Бироқ аждодлар билан авлодлар
орасидаги фарқ ер билан осмон каби эди. Бу шартнома қуйидагилар назарда тутилган:
1. Муҳаммад Биринчи Кастилияга ҳар йили 150 минг динор хирож тўлаши шарт;
2. У давлатни Кастилия қироли номидан бошқаради;
3. Мусулмонларда Ғарнотанинг ғарбий қисмидаги қалъаларни топширади;
4. Муҳаммад Биринчи Кастилия қиролига ҳарбий ёрдам кўрсатишга мажбур;
5. Муҳаммад Биринчи Кастилия қироли саройига унинг волийси сифатида келиши
шарт.
Фернандо III биринчи урушини Ишбилия мусулмонларига қарши бошлаб, Муҳаммаддан
ҳарбий ёрдам сўрайди. Муҳаммад ўзининг мусулмонлар лашкари билан насронийларга
қўшилиб Ишбилияни бир йилу беш ой давомида қамал қилади. Ишбилия қалъаси 646
ҳижрий йил Рамазон ойида қулади ва Фернандонинг қўлига ўтади, ҳолбуки бу шаҳар
Испаниянинг энг мустаҳкам қалъаси эди. 
Мусулмон диндошлар Ишбилия мусулмонлари устидан насроний қироли ғалаба
қозонишига ёрдам берадилар. Тўрт юз мингга яқин одам қалъани тарк этиб, қочишга
мажбур бўлади. 
Биргина Ғарнота вилояти қолади, бу давлат ҳудудининг 15 фоизини ташкил этади,
холос. Умуман олганда, вилоят уч қисмдан иборат эди: Мария, Ғарнота ва Малага.
Аммо Фернандо нима учун Ғарнота қалъасини ишғол эта олмади?
1. Аҳоли зичлиги жуда катта бўлган. Жуда кўп мусулмонлар шимолдан жанубга қочиб,
шу қалъада паноҳ топган;
2. Бу қалъанинг атрофини жуда кўп қалъалар қуршаб турган;
3. Уларга “бану Марин” давлати томонидан Гибралтар орқали ёрдам етиб турган.
Шундай қилиб, Кастилия қироли бу қалъани қўлга олиш мақсадида ҳар йили шу вилоятга
юришлар қилиб турган. 
Ҳижрий 671 йилда Алфонсо Х ҳукмдорлик қилиб турган пайтда Андалусни
мусулмонлардан тозалаш учун лашкар тайёрлай бошлади. Муҳаммад Аҳмар нима
қилишни билмай Шимолий Африкадан ёрдам сўрайди. Ўша пайтда “Бану Марин” бошида
Ёқуб Мансур Мариний турганди. У ҳақда тарихчилар кўп яхши гапларни ёзиб
қолдирганлар: “У кундузлари соим (рўзадор) ва кечалари қоим (намоз ўқир), Аллоҳни кўп
32 / 37

---