Abu djafar muhammad ibn djarir ibn yazid ibn kasir ibn g‘olib at-tabariy

ABU DJAFAR MUHAMMAD IBN DJARIR IBN YAZID IBN KASIR IBN G‘OLIB AT-TABARIY

839-yil TABARISTON poytaxti Amulda, ziyoli eroniylar oilasida tug‘ilgan.

7yoshida Qur’onni yod olgan. Ilk ta’limni Amulda oladi. 8yoshidan jamoat namozlarida

qatnashib, 9yoshidan hadislarni yozib ola boshlaydi.

Undan keyin Pay shahriga ko’chib borib, asosiy ta’limni o’sha yerda oladi.

Bag’dod shahriga shaxsan AHMAD XANBALdan ilm o’rganish uchun keladi, ammo Ahmad Xanbal u kelguncha vafot etadi(855-yilda).

Shundan keyin Kufaga yo’l oladi va Al-Ana Al-Hamadoniydan ta’lim oladi.

Va yana Bag’dodga qaytib, fiqh va qur’oniy ilmlarni mukammal o’rganishga kirishadi.

867- yilda Misrga kelganida Tabariy xalq orasida tanilib, mashhur bo’ladi. Imom ash-Shofiy maktabida ilm o’rganib, fiqhiy qarashlarda o’z fikrlarini ilgari sura boshlaydi va tez oradi Imom Shofiyning shogirdlaridan bo’lmish al-Muzaniy bilan tortishib qoladi(877-yillar).

Keyinroq o’z maktabiga ham asos solib, uni “al- djaririyya” deb nomlaydi. Afsuski, bu maktab uning vafotidan so’ng o’z faoliyatini to’xtatadi.

Ona vataniga qaytganida, u yerdagi shiyaliktarafdorlarining ko’payganidan o’rtada katta to’qtashuvlar bo’lib, olimga nisbatan dushmanlik ruhidagilar ko’payadi.

Shundan so’ng, u butunlayga Bag’dodga ko’chib keladi va o’sha yerda 26-shavvol oyi 310yilda/ 16-fevral 923-yida vafot etadi.

Uning shogirdlarining ma’lumotlariga ko’ra u kuniga 14betdan yozgan. Uning 20dan ortiq asarlari bor.

Bugungi kunda uning nashr qilingan asarlari 30tomga teng.

UNING ASARLARI VA HAYOT YO’LI HAQIDA QUYIDAGI ASARLARDA ZIKR ETILGAN:

Nadim al-Baraka, An-Naxravaniy “Fixrist”;

Al- Xatiba “Tarixi Bag’dod”;

Ibn Asakira “Tarixi Damashq”;

Yakuta “Irshod al-arib”;

Ahmad ibn Komil Abu Bakr “ Axbar Abi Jafar Tabariy”;

As-Subki “Tabaqot”;

Az-Zahabiy “Tazkiratu-l-xuffaz”;

Abdulloh ibn Ahmad Farg’oniy “Kitob as-sile”.

TARIXI TABARIY ASARI HAQIDA

Unda Odam atodan boshlab 303/915-yilgacha bo’lgan voqealar yoritilgan.

Bu asar kompilyativ, katta hajmdagi, fundamental tarixiy asar.

Voqealar yilma-yil yoritilgan.

Hikoya yoki rivoyat shaklida berilgan matnlar orasida tarixiy shaxslar tilidan keltirilgan baytlar keltirilgani asarning ishonchliligini yanada oshiradi.