Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro tibbiyot instituti Ichki kasalliklar propedevtikasi kafеdrasi

6. Prognozi
(oqibati)
xastalikni vujudga keltirgan asosiy patologik jarayonga, hamda nafas va qon 
aylanish tizimiga holatiga bog‘liq.
7. Profilaktikasi – 
plevritni sodir qiluvchi kassaliklarni oldini olish, o‘z vaqtida tashxis qo‘yish va 
sifatli davolashdan iborat. 
 
O‘PKA ABSSESI VA GANGRENASI 
O‘pka abssesi va gangrenasi og‘ir yiringlash, o‘pka to‘qimasida nekroz va yemirilish, bo‘shliqlar 
hosil bo‘lishi bilan kechadi. O‘pka abssesi o‘pka gangrenasidan yiringlash o‘chog‘ini 
chegaralanganligi bilan farq qilinadi. Kasallik ko‘pincha o‘rta yoshdagi erkaklar orasida uchraydi. 
Kasallik keltirib chiqaruvchi sabablar (etiologiyasi). O‘pka abssesi va gangrenasining kelib 
chiqishida keyinga o‘n yillikda antibiotic dorilar ta‘siriga chidamli bo‘lgan floraning paydo bo‘lishi 
muhim o‘rin tutadi. Ko‘pincha o‘pka abssesi streptokokklar, stafilokokklar. Fridlender tayoqchasi, 
ichak tayoqchasi,viruslar va bakteriyalar assotsiatsiyasi keltirib chiqargan o‘choqli zotiljamdan 
keyin rivojlanadi. O‘pka gangrenasi esa, anaerob flora: spirallar, anaerob streptokokklar tufayli 
rivojlanadi.
Sovuq qotish, tamaki chekish, spirtli ichimliklarni iste‘mol qilish kasallik rivojlanishiga moyil 
qilib qo‘yadi. 
Patogenezi. 
O‘pkada yiringlash jarayonining rivojlanishi, bronxlar drenaj funksiyasining 
buzilishi, o‘pka to‘qimalarida qon aylanishi yomonlashuvi va nekroz, organizmning kasalliklarga 
qarshilik ko‘rsatish kuchi kamayganligi, reinfeksiya, o‘tkir zotiljamdan so‘ng o‘pka abssesini 
keltirib chiqaradi. Ko‘pincha o‘pka abssesi chuqur venalar tromboflebiti, osteomielit, bakterial 
endokardit kasalliklarida o‘pkaga gematogen yoki emboliya yo‘li bilan infeksiya tushishidan ham 
kelib chiqadi. 

---

215 
O‘pkaga o‘tkir yiringlash jarayonining surunkali bo‘lib qolishiga, bemor yo‘taldan paytda 
op‘kada absses natijasida paydo bo‘lgan bo‘shliqda bosim ortishi tufayli bronxlar drenaj 
faoliyatining buzilishi sabab bo‘ladi. 
O‘pkada yiringlash jarayonining rivojlanish yo‘llarini quyidagi jadvaldan ko‘rish mumkin (6-
jadval).