Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlt tibbiyot instituti

Пролиферация

• Пролиферация (proliferatio – насл, fevie - яратиш) – яллиғланиш ўчоғидаги ҳужайра элементларининг кўпайиши.
• Яллиғланган тўқималар тозаланган сари пролиферация — ҳужайралар кўпайиши содир бўлади. Яллиғланишда ҳужайралар кўпайиш жараёнининг стимуляторлари яллиғланиш медиаторлари, тўқима парчаланиш махсулотлари, физик-кимёвий ва биокимёвий муҳит ўзгаришлари ҳисобланади.

Яллиғланишда ҳужайра кўпайиши регуляторлари — трефонлар бўлиб, улар ҳужайраларнинг ўлиши натижасида ҳосил бўлади ва пролиферацияни стимуллайди. Бундан ташқари ҳужайра бўлиниши регуляторларига хужайра бўлинишини тормозловчи кейлонлар ҳам киради. Пролиферацияда адвентиция мезенхимал, камбиал ҳужайралар, эндотелтоцитлар иштирок қилади. Уларнинг дифференцирланиши натижасида коллаген синтезирловчи фибробластлар ҳосил бўлади. Пролиферация грануляцион яъни ёш, ялтироқ-қизил рангли, донадор юзали, томир ва ҳужайраларга бой, толалари кам бириктирувчи тўқиманинг перифериядан ҳосил бўлишидан бошланади. Бириктирувчи тўқиманинг ёш ҳужайралари асосан фибробластлар ва майда томирлар эндотелиал ҳужайралари ҳисобланади.

• Яллиғланишда ҳужайра кўпайиши регуляторлари — трефонлар бўлиб, улар ҳужайраларнинг ўлиши натижасида ҳосил бўлади ва пролиферацияни стимуллайди. Бундан ташқари ҳужайра бўлиниши регуляторларига хужайра бўлинишини тормозловчи кейлонлар ҳам киради. Пролиферацияда адвентиция мезенхимал, камбиал ҳужайралар, эндотелтоцитлар иштирок қилади. Уларнинг дифференцирланиши натижасида коллаген синтезирловчи фибробластлар ҳосил бўлади. Пролиферация грануляцион яъни ёш, ялтироқ-қизил рангли, донадор юзали, томир ва ҳужайраларга бой, толалари кам бириктирувчи тўқиманинг перифериядан ҳосил бўлишидан бошланади. Бириктирувчи тўқиманинг ёш ҳужайралари асосан фибробластлар ва майда томирлар эндотелиал ҳужайралари ҳисобланади.

Грануляцион тўқима ўринбосарликдан ташқари ҳимоя функциясини ҳам бажаради. У яллиғланган жойни соғлом тўқимадан ажратиб турувчи демаркацион чизиқҳосил қилади, бу чизиқяллиғланиш ўчоғидан модда алмашинуви маҳсулотлари ва микроорганизмларнинг қонга ва соғлом тўқимага ўтишига тўсқинлик қилади. Грануляцион тўқима етилиши натижасида чандиққа айланади. Бу оқимтир рангда, томирлари, ҳужайралари кам, шу билан бир қаторда толалари кўп бўлган, етилган толали бириктирувчи тўқимадир. Яллиғланиш ўчоғида бириктирувчи тўқима пролиферациясидан ташқари чекланган даражада регенерация — аъзо паренхима ҳужайраларининг кўпайиши ҳам кузатилади.

• Грануляцион тўқима ўринбосарликдан ташқари ҳимоя функциясини ҳам бажаради. У яллиғланган жойни соғлом тўқимадан ажратиб турувчи демаркацион чизиқҳосил қилади, бу чизиқяллиғланиш ўчоғидан модда алмашинуви маҳсулотлари ва микроорганизмларнинг қонга ва соғлом тўқимага ўтишига тўсқинлик қилади. Грануляцион тўқима етилиши натижасида чандиққа айланади. Бу оқимтир рангда, томирлари, ҳужайралари кам, шу билан бир қаторда толалари кўп бўлган, етилган толали бириктирувчи тўқимадир. Яллиғланиш ўчоғида бириктирувчи тўқима пролиферациясидан ташқари чекланган даражада регенерация — аъзо паренхима ҳужайраларининг кўпайиши ҳам кузатилади.