Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

1)
 
charvi xaltasini drenajlash, 
2)
 
me’da osti bezi dum qismi va tanasini rezektsiya qilish, 
3)
 
pankreatektomiya. 
Bizning mamlakatimizda yopiq operatsiyalar - charvi xaltasini drenaj 
qilib, peritoneal perfuziya, omentopankreatopeksiya, me’da osti bezi oldingi 
yuzasini katta charvi to’plarni bilan o’rash ko’proq tarqalgan. 
Omentopankreatopeksiya jarayonning chegaralanishiga, me’da osti bezida 
qon ta’minotini yaxshilanishiga imkon beradi, nekroz bo’lgan qismlarning 
bitishini tezlashadi. Bu usul yog’li pankreonekrozning mayda va yirik 
o’choqli yakka formalarida qo’llanilishi kerak. 
Katta va total nekrozlarda yiringli-septik asoratlarning oldini olish 
uchun erta o’tqaziladigan radikal operatsiyalar: sekvestrektomiya, 
nekrektomiya, bez rezektsiyasi, pankreatektomiya eng istiqbolli hisoblanadi. 
Keyingi ikkita operatsiyani aktiv kompleks davolash natija bermagan nekrotik 
jarayon esa tez avj olib borayotgan bemorlarda o’tkazilgani ma’qulroq 
bo’ladi. 
Sekvestrektomiya - nekrozga uchragan bez qismini jonsizlangan to’qima 
chegarasida olib tashlash - o’tmas yo’l, digitoklaziya bilan bajarilishi mumkin 
va bunda qon oqmaydi. 
Nekrektomiya - nekrozlangan bez qismini qon bilan ta’minlanadigan 
to’qimalar chegarasida olib tashlash - o’tkir yo’l bilan bajariladi; bez 
to’qimalari nekroz chegarasi bo’ylab kesiladi va qonab turgan tomirlar qunt 
bilan tikiladi. 
Me’da osti bezi rezektsiyasi - a’zoning bir qismini bezning o’zgarmagan 
to’qimalari chegarasida ko’ndalangiga kesib olib tashlash, splenektomiya 
bilan o’tishi yoki o’tmasligi mumkin. Ko’pincha me’da osti bezining 
korporokaudal rezektsiyasi taloqni olib tashlash bilan birga bajariladi, chunki 
odatda qorin pardasi ortidagi infiltratsiya bilan o’tadigan pankreonekrozda 
taloq venasi trombozi bo’ladi. Bundan tashqari, taloqni saqlab qolish uning 
tomirli oyog’ini bez to’qimasidan ajratish qiyinligi operatsiyani 
mushkullashtiradi. 

---

Radikal operatsiyalarda me’da osti bezi yuzasini va qorin bo’shlig’i 
bo’limlarini drenajlash aloxida aharniyatga ega. Ko’pgina olimlarning 
tajribasi shuni ko’rsatadiki, operatsiya natijasi ko’p jihatdan ekssudatni yaxshi 
evakuatsiya qilishga va operatsiya qilingan joyni doimiy yuvib turishga 
bog’liq. Me’da osti bezi rezektsiyasidan keyin qorin bo’shlig’ida drenajlarni 
eng qulay joylashtirishni V.S. Zemskov taklif etgan. 
Pankreonekrozda pankreatoduodenal rezektsiya nihoyatda kam 
qo’llaniladi. Uni sobiq Ittifoqda A.A. Shalimov (1979) o’n ikki barmoqli 
ichak devori destruktsiyasi bilan o’tgan total pankreonekrozli bemorlarda 
birinchi marta muvaffaqiyatli qo’llagan.